yerden ısıtma

• on yıllar önce italya'da vaz geçilmiş sistem. yerden ısınan havayla yükselen zemin ve halıdaki toz zerreleri havada asılı kalarak bronşit, astım, nefes darlığına vs akciğer rahatsızlıklarına yol açtığı için terk edilmiş ısınma şekli.
• ilk kez yerden ısıtmalı bir evde oturuyorum ve deneyimlerimi yazmak istedim. internette yerden ısıtma ile ilgili reklam olmayan, gerçek bilgi bulmak imkansız gibi bir şey. bu işi pazarlayanlara bakarsan en sağlıklı, en rahat ısınma yöntemi...
  
  benim açıkçası bu sistem hiç hoşuma gitmedi:
  
  -yerdeki eşyalar deli gibi ısınıyor. buna yatak da dahil. kimse soğukta uyumak istemez ama cayır cayır yanan bir yatakta uyumak çok rahatsız edici.
  -yere konulan bitkilerden yetiştirmek imkansız. bitkiler dayanmıyor o sıcağa.
  -aynı şekilde yere yakın pek çok şeyi koymak sıkıntılı. üstteki bir yazarın dediği gibi. mutfakta mesela yere yakın tuttuğum bütün gıdalar (hatta mutfak genel olarak zaten yemek piştiği için, bir de yerden ısıtma ile iyice ısındığından çoğunlukla buzdolabında durmayan her şey) tamamen bozuluyor. dolapların yarısını kullanmamam gerekiyor buna göre. en son aldığım kestaneler de size ömür.
  -havayı kuruttuğu için alerjik biri olarak bana hiç iyi gelmedi. tozları da kaldırıyor.
  -ben odalara göre ayarlayamıyorum sıcaklığı. bu benim oturduğum evle ilgili olabilir. her odayı aynı seviye ısıtıyor. mesela diğer odalar kadar ısınmasını istemeyeceğim ya da daha fazla sıcaklık istediğim bir oda olması durumunda herhangi bir şey yapamıyorum.
  -fatura yüksek; ama son dönemde gelen zamlardan mı yoksa yerden ısıtmanın buna etkisi var mı bilemiyorum.
  
  edit: eşyalar ısınıyor dediğim için bir yazar tarafından mal ilan edilmişim. bir insana hakaret etmeden yorum yapamamak ne üzücü. ben kendi deneyimimi yazdım sadece.
  edit 2: benim oturduğum evin sisteminin muhtemelen yanlış döşendiğini belirten yazarlar var. belki düzgün döşenmiş evlerde olumlu şekilde deneyimleyen olabilir.
  edit 3: mesaj ile tavsiyede bulunan herkese teşekkür ederim.
• döşemenin altına yerleştirilen borular aracılığı ile evin tamamının eşit derecede ısıtılmasını sağlayan ve bu nedenle kalorifer peteği gerektirmeyen sistem.
  
  ----
  zaman: üniversite yılları...
  
  olay kahramanı arkadaşımı 15 dakikalığına evde bırakarak gittiğim sırada karşı komşu gelmiş ve onların ısıtma sistemlerinin çalışmaması nedeni ile zeki (!) arkadaşıma bizim ısıtma sisteminin çalışıp çalışmadığını sormuş.
  
  sarışın olmamasına rağmen hemen bakıyım diyen akıllı arkadaşım, önce salon, benim odam, diğer odalar ve mutfağı hızla gezerek tekrar kapıya gelmiş ve aradığı petekleri bulamadığı için ne diyeceğini bilemez bir durumda:
  
  -ben geldikten sonra biraz sıcaklık farketti demiş.
  
  olayı anlayan komşumuz gülümseyerek evin yerden ısıtmalı olduğunu belirtmiş. bizim akıllı ayağında terlik olmamasına rağmen yere eğilerek eliyle dokunup :
  
  -hmm... şey.. evet yanıyor...
• şu hayatta sahip olmak istediğim iki lüksten birisidir. (diğeri sıcak su veren taharet musluğu)
• ayarını tutturamayan site yönetimlerinde ayak üşümesin diye giyilen terlik ayak yanmasın diye de giyilebilir....
• vaktiyle sibel alas ile yapilmis bir roportaj okuyorum, vaktiyle derken ama bayagi zaman once. sanirim fem albumunun ciktigi zamanlar. magazinel olmak istemem ama adam albumu ciktiginda sibel hanim evli bir beyle beraberdi sanirim, fem albumu ciktiginda, bu roportaj yapildiginda ise o kisi esinden ayrilmis ve sibel hanim kendisiyle mutlu mesut bir hayat yasamaya baslamisti. roportaj bunlardan, mutlulugundan, ask yuvasindan bahsediyordu, benim de aklimda kalmis iste. neyse, roportajin bir yerinde sibel hanim diyordu ki "bizim ev yerden isitmali, devamli yerde yuvarlaniyorum, yerde gobegimin ustunde yatiyorum" gibi bir sey. ben de iste o zaman demistim ki kendime "allah allah, yerden isitma mi, o nasil ola ki?"
  
  yani o yasima kadar sobaydi, katalitikti, envai cesit kaloriferdi gordugum isitma sistemi olarak. bunlarla ilgili sorunum da evin bir kosesinde durmalari olmustur hep. ben kedigiller gibi sicaklik kaynagina yakin olmak isterim, boyle dibine gireyim mayisayim isterim. ama kalorifer dedigin mesela pencere dibinde oluyor, onune baska bir seyler geliyor, dibine bir minder atip da sirtini dayamak her zaman mumkun olmuyor. iste yerden isitma gibi bir sistemden sibel alas sayesinde haberdar olunca buyuk bir ozlemle yanip tutusmaya basladim -ah, kis gunu sicacik yerlerde yuvarlanmak!
  
  derken surpriz bir sekilde yerden isitmali bir eve dustugumu, yaz sicaklarinda bile buz gibi ayaklari olan biri olarak evde tarifi imkansiz bir mutlulukla dolandigimi ifade edeyim. bazi yerler var, sanirim boru oralardan geciyor, daha bir sicak oluyor, disaridan usuyerek gelince hemen gidip ayaklari oraya basmak cok guzel oluyor. ama nedense "bir yerden isitmali evim olsa" hayallerimdeki gibi yerlerde yuvarlanmisligim yok henuz. muhendis olmadigim icin bir isitma sistemi olarak alternatiflere nazaran ne kadar verimli oldugunu hesaplayamam, ama itiraf etmeliyim ki ayni sicak su dolasimi prensibi ile calisan kalorifere gore daha fazla israfi varmis gibi (daha az verimliymis gibi) bir hissim var. o yuzden ayaklarim mutlu ama ben huzursuzum. bilmiyorum bilemiyorum.
• eğer çocuk sahibiyseniz "aman yavrucum sakın betona basma, terlik giy" demek yerine "git betona otur, sakın oradan kalkma" dersiniz.
• avrupa'da birçok stadda uygulanan bir sistemdir. (bkz: amsterdam arena),(bkz: philips stadium). bu sayede taraftarlar en soğuk kış aylarında bile ısınmak için üçlü çekme ihtiyacı hissetmemekte veya macın 65.dakikasından sonra ayaklarını hissetmeme gibi bir sorunla karşılaşmamaktadırlar. pahalı bir uygulamadır bir sürü menejerlik oyununda gördüğümüz under soil heating işte budur
• avantajlari ve dezavantajlariyla yillardir tartisilan sistem.
  öncelikle abartmanin anlami yok , yere koyduklarin filan bozulmaz. yere dondurma koyup eridiginde yerden isitmayi suclamak sacmalik.
  
  5 yil yerden isitmali evde yasadim. tecrübem sudur:
  - misafirde "vaaov" efekt yaratiyor. bu tabi gelen misafirin fakirligiyle düz orantili. yani nedense yillardir "zengin isi" gösterilen bir sistem. aslinda öyle degil ama algisi böyle.
  - terlik giyme aliskanligi olmayan benim gibi biri icin cok keyifli. sicacik basiyorsunuz.
  - odalardaki isi dagilimi teorik olarak daha homojen olsa da bunu hissetmek zor.
  - minimalist düzendeki evler icin idealdir.
  
  bunun disinda dezavantajlari:
  - evinizde esya coksa (hali, mobilya, vitrin vs...) isitmanin verimliligi düser. yani amac evi isitmak , mobilyayi degil. özellikle hali kullanacaksan zaten gecmis olsun. isinma masrafinin yarisi haliyi isitmak icin kullanilir.
  - toz kaldirip sagligi tehdit etmesi daha önce ispatlanmis bir mevzu.
  - ariza durumunda tamirati cok masrafli ve zor. komple sistemin degisimine kadar gidebiliyor. yillardir yayginlastigi icin piyasada dandik versiyonlari da mevcut. cok dikkatli secmek gerekir.
  - eger yeni bir eve tasinilacaksa veya tadilat durumunda sececeniz parkeler / taslar buna uygun dösenmeli. burada kalifiye eleman gerekebilir yoksa yerden isiticilari patlatabilir.
  - petek kaloriferin sundugu ortam nemini sunmaz. icerdeki havayi daha hizli kurutur. hani ufoyla isinirken nasil "kuru" bir isinma oldugunu bilirsiniz ya..
  
  yani kiraci icin belki cok kafa yormaz ama kendi evinize yaptiracaksaniz tekrar düsünün derim.
• bu ay 5.040 liralık faturayla tanışmamızı sağlayan ısıtma sistemidir. baya ısındık.