• son beş senedir üst üste eurosport takımından caner eler kazanmaktadır
  • efsanedir...
    bisikletle 3 haftada 3700 km yol yapmak ama saniyelerle, dakikalarla rakibine fark atmak;
    dağlara tırmanmak, tırmanışta herkesin bacakları titrerken güçlü kalıp atak yapmak, rakibine 30 saniye fark yapabilmek için sonraki etaplarda zaman kaybını göze almak. her gün daha güçlü olabilmeye çalışmak. bütün bir yıl l'alpe-d'hueze en önde çıkabilmek için çalışmak, tek bir etabı kazanmak için belki de bütün yılını feda etmek;
    sprintle biten etaplarda takım halinde dokuz kişi çalışıp 200 km'lik etabın yalnızca son 250 metresinde bir kişiyi en öne çıkarabilmek, onun için rüzgara ve diğer takımlara karşı koyabilmek, 3 metre önden son sprinte çıkabilmesi için kilometrelerce 200 kişinin hızını belirlemek;
    yalnızca bir etap kazanabilmek için 100'lerce kilometre tek başına kaçabilmek ama son 500 metrede arkandan gelen 200 kişiye yakalanmak ama bir sonraki gün yine yakalanacağını bile bile 100'lerce km tek başına bisiklet sürmek;
    kazanmak için belki de yalnızca bitirebilmek için 1 yıl boyunca hazırlanıp hain bir virajda önündekinin erken fren yapması yüzünden veya asfaltın sıcaktan dolayı erimesinden veya yalnızca 1 saniye geç fren yaptığından dolayı düşmek ve köprücük kemiğini kırıp yarışı bırakmak zorunda kalmak;
    ama yalnızca bisiklet sürmek istemek ve bunu yaşam biçimi haline getirmek;
    ve hiç bir zaman pes etmemek;
    lance armstrong,bernard hinault,miguel indurain,jan ullrich,marco pantani,alberto contador gibi defalarca kazanıp veya yıllarca kazanamayıp efsane olabilmek;
    muhtemelen dünyadaki en zor spor organizasyonunu bitirebilmek, sonuncu olsan bile bitirebilmek, bir efsanenin parçası olabilmek için en büyük acılara katlanabilmek...
    bisiklete binmek, bisiklet sürmek...
  • logosundaki "tour" kelimesinin "our" kısmına dikkatli bakıldığında bisiklet süren insan figürü görülmektedir.

    https://d2jljza7x0a5yy.cloudfront.net/…t=1532941911
  • kenarlarda bekleyen binlerce seyircinin yola firlamamasini, asfalta cam sise vb. nesneler koymamasini, yariscilara tas atmamasini ve sopa gibi nesnelerle kafalarina vurmaya calismamasini hayranlikla seyrettigim organizasyon.
  • tour de france'in bir bisiklet yarisi oldugunu düsünmek saskinliktir.. tour de france bir kültürdür. turun gectigi yerleriyle, muhabbetiyle mucadelesiyle.. sahsen ben hic bir sporda, en azindan işin icine makinenin girmedigi hic bir sporda boylesine denk kuvvetler gormedim. yani basketbolda güclü adam vardir zayif adam vardir, futbolda bileklerine hakim adam vardir, öküz adam vardir, uzun boylu olan kafayla gol atar falan..

    oysa ki bisiklet sporunda, özellikle tour de francede nerdeyse 180 sapin 180'inin de gücleri birbirine esittir. ha düz yolda daha iyi olanlar ve dagda daha iyi olanlar vardir.. ama oyle bir sistem yapmis ki adamlar, onlari bile kendi iclerinde yaristiriyorlar. mesela dagda iyi olanlar puantiyeli mayoda yarisiyorlar, düzde iyi olanlar yesil mayoda yarisiyorlari, her ikisinde ortalama olanlar sari mayodalar..

    ama işte birisi birinci olurken birisi sonuncu oluyor bu yarista. vucut yapilari, kas yiginlari ayni olsa da bunun yegane nedeni beyindir.. zira bisiklet, özellikle her gün üst üste 5 saat pedal salladiginiz bir spor tamamen gücü iktisadi olarak kullanmak ile alakali bir spordur.. eh nihayetinde bi insan yerine bir tuglayi koysaniz arabanin gazina araba yine gider de oraya buraya carpar, gereksiz benzin yakar.. işte diger sporlarin aksine bisiklet dogru zamanda dogru yerde gaza basip, durma sporudur..

    bunun yaninda dedigim gibi tüm dedikodulari ile birlikte, tüm yollari, sehirleri, satolari, saraylari, tarlalari, koyleri ile tour de france bir kültürdür.. inanin turun geccegi yerlerin secimi sirasinda bile yarista oldugu kadar efor sarfediliyor. caen diyor bende olsun yaris brest diyor "yavsaklik yapmayin her sene sizde mi olacak" o şekilde bir yirtici mucadele var.. onlari dinlemek, yaris icinde muhabbetlere kulak misafiri olmak, bisikletlerin yaninda kosan inek kiyafeti giymis norvecli cabbarlara bakmak bile inanilmaz eglenceli inanilmaz keyiflidir..

    hülasa tour de france asla sadece bir bisiklet yarisi degil, 3 hafta süren bir festivaldir..

    (bkz: tour de france 2009/@azuth)
  • caner eler'in anlatımıyla keyfi iki katına çıkan dünyanın en zor ve en prestijli spor olayıdır.

    (bkz: eurosport türkiye)
  • yaz tatillerinde, millet denize giderken, cosup eglenirken, 28 gun boyunca evde oturup izledigim super organizasyon.
  • her turun sonunda sari mayo tekrar giydiriliyor. o turun öncesinde ve sonrasinda da sari mayo giyip giymediginiz farketmiyor hiç. çıkartıyorsunuz baştan giyiyorsunuz. böyle sembolik bi olay.. yanniz bu turun 20 etabinda da sari mayoyu giydiren ablalar ayni.. 180 sapla birlikte 5-6 saat direksiyon sallayip, kiciniza sele batinca sanirim o ablalardan öpücük almak için bile sari mayoya motive olunabilir.. zira her gün aynı kizlari öpmek, yaris sonunda da bir güzelligin geleceginin göstergesi gibi olabilir..

    tüm bunlari, türk delikanlilari bisiklete heveslensin diye söylüyorum.. olm sari mayoyu giymeyi birak, zaten fransada kizlar kendileri geliyor "pardon bisikletci bay, bi de beni sürer misiniz?" diyorlarmiş..
  • çiftçilerin de katıldığı bisiklet turu.
    http://www.youtube.com/watch?v=abpcsisnus8&hd=1
  • fransa bisiklet turu’nun “öteki” tarihi

    fransa bisiklet turu en başından itibaren siyasi ve iktisadi bir girişimdir. zamanla yeni veçheler kazansa da, tur’da duygu değil, akıl vardır. fransa bisiklet turu tarihi, albenili bisikletlerin ve bisikletçilerin arkasında yatan tarihi anlatıyor.

    “... bisiklet sürmek gibidir. pedal çevirmezsen düşersin.”

    boşluğu herkes farklı dolduruyor. hayat, siyaset, iktisat, ilişkiler..? kalıbı kullananların büyük bir kısmının hayatlarında hiç pedal çevirmediklerini, bisiklet sürücüsü olmadıklarını düşünüyorum. zira aksi olsa, yani bu cümleyi dillendiren kadar çok insan pedal çeviriyor olsa, etrafımızda daha fazla bisikletli görürdük. bu arada böyle bir cümleyi, bisiklet kullanan birinden hiç duymadığımı da not edeyim.

    uzatmaya gerek yok, bu söz kalıbı bize bisiklet kullanmak hakkında bir şey söylemiyor. onun iddiası daha “büyük”: bir yaşam modelinden, bir zihinsel durumdan, bir kişilik türünden söz ediyor, hatta bunları tembih ediyor. aktif ol, hareket etmeyi bırakma, durma, öne çık, girişimci ol, çarkları çevir... durursan bitersin. cümle bize kapitalizmi tembihliyor. şarlo’nun modern zamanlar’ındaki dev makine dişlilerini, akıp giden üretim bantlarını hatırlıyor musunuz? üretim bandının durmaması için geliştirilmeye çalışılan, işçilerin yemeklerini otomatik olarak yiyebilmelerini sağlayacak mekanizmayı peki? çark, dişli, tekerlek... biteviye dönmeli.

    bugün bildiğimiz haliyle bisiklet 19. yüzyıl icadı... şöyle de ifade edebiliriz: bugün bildiğimiz dünya 19. yüzyılda kök saldı. bir siyasi tarih yazısı yazma niyetinde olmadığımdan sanayi devriminden, buharlı makinalardan, yukarıdaki paragrafta andığımız üretim bantlarından, fabrikalardan, madenlerden söz edecek değilim. referans kitaplar bir yana, iştahlı bir kitap okuru charles dickens ve emile zola romanlarından bu döneme dair çok şey öğrenmiştir, öğrenecektir.

    dikkat çekmek istediğim husus başka: dönen çarklar, tekerlekler ve hız 19. yüzyılla birlikte artık “zamanın ruhu”dur. bisiklet, bugün olduğunun veya sanıldığının aksine, bir yerden diğerine hızla ulaşmanın, zamanın ruhunu yakalamanın aracıdır. zamanın ruhunu yakalamada da burjuvazinin üzerine yoktur.

    her zaman siyasi, her zaman iktisadi.

    bisiklet turu düzenleme fikri de, bu dönemin ürünüdür. ilk tur bisiklet yarışları 1868’de koşulur. günümüzde koşulmaya devam eden liege turu 1892’de, paris-roubaix 1896’da, fransa turu 1903’te, italya turu (“giro”) 1909’da, flanders turu 1913’te başlar. bisiklet severler, nisan ayıyla birlikte birbiri ardına koşulacak olan bu yarışları beklemeye koyulurlar.

    büyük harfle “tur” dendiğinde kastedilen ise, hiç kuşku yok ki, fransa turu’dur. temmuz ayında koşulan ve yaklaşık üç hafta süren yarışın (bu sene 4- 26 temmuz arasında) “öteki” tarihini anlatan fransa turu tarihi, geçen günlerde notabene yayınları tarafından şule ünsaldı çevirisi ile yayımlandı. jean- françois mignot’nun yazdığı kitabın fransızca orijinali (histoire du tour de france) 2014’te, tur’un 101. yılında çıkmıştı.

    mignot, günümüzün en büyük spor organizasyonlarından biri olarak görülen tur’u ekonomi politik bir perspektifle ele alıp, tur’un iktisadi ve sosyal değişimlerle kazandığı veçheleri açığa çıkarıyor. ona göre tur daha başından itibaren siyasi ve iktisadi bir “girişim”dir. şöyle diyor:

    “1903’te başlayan fransa turu, barres [aşırı sağcı fransız siyasetçi] yanlısı bir gazetecinin ve çok geniş ölçüde dreyfus karşıtı bir dönemin sanayicilerinin işidir ve bu niteliğiyle fransa’nın politik tarihi üzerine bilgi verebilir. ancak tur’un özellikle 20. yüzyılın başlarında bir kitle kültürünün ortaya çıkışını açığa vurduğu görülür: tur, temel ögelerinden biri spor olan özel zevklerin nitelikleştiği ve tüketim toplumunun ortaya çıktığı bir dönemde organize edilmiştir. fransa turu başlangıçta l’auto gazetesinin baskı sayısını arttırmak için başlattığı spor olaylarından biridir” (s. 15).

    bir başka deyişle tur, üç unsurun kesiştiği bir noktada duruyor. bunlar siyaset, iktisat ve popüler kültürdür. hikâye şöyle gelişiyor: 1898’de ülkenin en çok satan spor gazetesi le vélo’dur ve dreyfus vakasında “sol” bir tavır almıştır. bu durum dönemin dreyfus karşıtı “otomobil” sanayicilerini kızdırır. yüksek ilan fiyatlarını da bahane ederek kendi gazeteleri l’auto- vélo’yi çıkarmaya karar verirler. hukuki zorunluluklar nedeniyle isminde “vélo” sözcüğünü çıkararak yalnızca l’auto olarak kalan gazete, dönemin gözde bisiklet organizasyonlarıyla ilgilenen büyük okur kitlesini kendisine çekebilmek için fransa’yı turlayacak bu yarışları düzenlemeye karar verir. plan o kadar başarılı olur ki, gazete, en çok satan spor gazetesi olma unvanını ikinci dünya savaşı’na kadar kimseye kaptırmaz.

    düzenleyiciler, yalnızca gazete tirajları ile ilgili değillerdir. yine dönemin popüler kültür unsurlarını kullanarak tüketim toplumunun “ihtiyaçları”nı karşılamayı da görev, daha doğrusu “iş” bilirler. tur’un hemen her aşaması bir reklam panosu olarak kullanılır. hatta 1930’lu yıllardan itibaren bir tur karavanı olgusu yaratılır. yol kenarlarında yarışı izlemeye gelen seyirciler için bir panayır havası yaratılır; tüketim teşvik edilir. yol kenarındaki izleyiciler deyip geçmemek lazım; 1960’larda tur’a kendi gözleriyle canlı tanıklık yapmak isteyen insanların sayısının o dönemdeki fransa nüfusunun % 40’ını bulduğu söylenmektedir.

    homo economicus’un hesapçı aklı

    şunu hatırdan çıkarmayalım ki, tur’un 1930’lara kadar gelen ilk döneminde kitle iletişim aracı olarak yalnızca gazete kullanılabilmektedir. tur’un etaplarının saatleri de, gazetelerin basılış ve piyasaya çıkış saatlerine göre düzenlenmiştir. 1930’larla birlikte, radyonun devreye girmesi ile birlikte, etap saatleri yeniden düzenlenir. nihayet 1970’lerle birlikte, hele canlı yayınların da başlaması ile tur başlı başına bir ekonomi haline gelir. çok basit bir örnek, sporcuların mayolarının renkleri bile artık, televizyonda verdikleri fotoğrafa göre belirlenmektedir. büyük bir organizasyonun ekonomik bir oluşum haline gelmesinde şaşılacak bir şey olmayabilir belki ama içinde bisikletin olduğu, daha naif olmasını öngördüğümüz bir yapının, yarış saatlerinden veya yarış kurallarından prim politikasına hatta etaplar içerisinde farklı prim noktaları icat edilmesine varana kadar hiç sapma yaşamadan piyasa doğrultusunda şekillenmesi şaşırtıcıdır. fransa turu’nda duygu değil akıl vardır ve o akıl homo economicus’un hesapçı aklıdır.

    bu hesapların arasında bisikletçiler de vardır elbette. zaman zaman yarış koşulları o hale gelir ki, bisikletçilere “yolun kürek mahkumları” veya “bisikletin proleterleri” dendiği bile vakidir. yine de turu tur yapan, bisikletçilerin mitolojik kahramanlıkları, amatör ruhlarıdır.

    1904’te lastiği patlayan henri cornet son etapta 35 kilometreyi patlak lastikle gider. 1909’da henri alavoine, sonuncu etabın son 10 kilometresini bisikleti sırtında, yaya olarak tamamlar. 1913’te eugene christophe, tourmalet boğazı’nda bir araç tarafından devrilen bisikletinin dirgen maşası kırılınca 14 km. yaya yürür ve bisikletini sainte-marie-de-campan’daki bir demircide, yardım almadan dört saatte onarır [zira bisikletçilerin onarım için dış yardım alması yasaktır]. 1928’de yine bisikleti kırılan nicolas frantz, metz- charville etabının son 100 kilometresini bir kadın bisikletinde tamamlayarak genel klasmandaki birinciliğini korumayı başarır (s. 78).

    bu zorlu koşullar altında bisikletçilerin doping ve ilaç kullanımı vakayı adiyedendir. 1950’li yıllarda sporcuların % 75’i ilaç kullanmaktadır. işin ilginci, düzenleyiciler açısından doping ve ilaç kullanımı hiçbir problem yaratmaz. ta ki, ilaç ve doping kullanımı tur’un itibarını tehdit edene kadar. anti-doping düzenlemesi 1960’larda sporcuların grev yapmalarına neden olur. zira sporcular için kullandıkları ilaçlar, yarıştaki performanslarını artıracak dopingler değil, beden sağlıklarını sağlayacak ve ağrılarını giderecek kürlerdir. gerçekten de, 1990’lara kadar kullanılan ilaçlar hemen hemen bu düzeydedir. ne var ki, tur’daki ödül ve prim zorlaması performans artışını zorladıkça doping kullanımı da “endüstriyel” hale gelir. bir başka deyişle, dopingi bir anlamda teşvik eden, performans beklentisini giderek artıran ve insanüstü hale getiren organizasyonun kendisidir.

    mignot’nun kitabının anlattığı tarih budur. sarı mayolar, benekli mayolar, renkli reklamlar, albenili bisikletlerin arkasında yatan tarih... bisikletin 19. yüzyılın sonunda zamanın ruhunu yansıttığını söylemiştik. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde ise bisiklet avamlaşır. evdeki hizmetçilerin çarşı pazara gittikleri, fabrika işçilerinin evden işe gidip geldikleri bir araç haline gelince, burjuva niteliğini kaybediverir. mignot yüzyılın sonu ve yeni yüzyılın başındaki bisikletin popülerliğini ise bu kez “ekolojik” niteliği ile açıklar. müreffeh ülkelerde bisiklet kullanımı, kent yaşamı içerisinde çevreye duyarlılığın, doğaya temas etme ihtiyacının dışa yansımasıdır. belki de bisikletin orta sınıflaşmasıdır yaşanan. modern bir modernite eleştirisi gibi...

    “... bisiklet sürmek gibidir. pedal çevirmezsen düşersin.” diyenlere şöyle demek gelir içimden: o söylediklerinizin hiç biri bisiklet sürmek gibi olamaz çünkü bisiklet sürmek –ama sadece sürmek- gibisi yok. bunu da pedalı çeviren bilir.

    http://www.t24.com.tr/…let-turunun-oteki-tarihi,241
hesabın var mı? giriş yap