spinlaunch

• merkezkaç kuvvetini kullanarak yörüngeye cubesat gibi çok büyük ve ağır olmayan yükleri taşımayı amaçlayan amerikalı havacılık ve uzay şirketi.
  
  2014 yılında kurulmuş, 110 milyon dolar yatırım almış. geçen ekim ayında gerçekleştirdikleri ilk testin videosunu dün paylaşmışlar.
  
  sistemleri şu şekilde: yörüngeye gönderilecek yük bir merminin içerisine koyuluyor. bu mermi de içerisindeki hava vakumlanmış bir tanburun içindeki kola takılıyor. kol tamburun içerisinde ses hızını aşana kadar dönerek hızlanıyor ve istenilen hıza ulaşıldığında mermi serbest bırakılıyor. mermi dönüşten sağlanan hızla yörüngeye ulaşıyor ve açılarak yükü bırakıyor. olimpiyatlardaki çekiç atma gibi.
  
  hızlanmayı sağlayan kol elektrik motorlarıyla hareket ediyor, ikinci bir ateşleme sistemine ihtiyaç yoksa yakıt kullanılmıyor. bu sistem ile küçük yükleri hızlı bir şekilde aynı gün içinde peş peşe yörüngeye göndermeyi planlıyorlarmış.
  
  konsept videosu:
  https://vimeo.com/573120364/1b4ef669e0
  
  test videosu:
  https://youtu.be/yb6nw4mke2g
  
  kaynak:
  https://www.thedrive.com/…into-the-upper-atmosphere
• low earth orbit (160km) için yörüngede çizgisel hız saniyede 7.8 km. yani saatte 28080km. buna deniz seviyesinden 160 km yüksekliğe çıkmak için gerekli olan 6380 kmh hızı ekleyince saatte 34460 km hız (saniyede 9572 metre) ile fırlatılması gerekiyor cismin. kaldı ki buna atmosferde sürtünmeden oluşacak enerji kaybı dahil değil.
  
  diyelim kullanılan tamburun yarıçapı 25m. bu durumda tamburun saniyede 61 defa dönmesi gerekiyor. yani 3660 rpm.
  
  bu hızda 25m yarıçapında dönen 1 kg'lik cisme etkiyen merkezkaç kuvveti 3,664,727 newton. yani 373591 kg. yani 373 ton. (sürtünmeler yine hesaba dahil değil)
  
  diyelim ki fırlatacağımız cisim 1kg'lik bir çelik küp. çeliğin yoğunluğu 7,85g/cm3. yani 1kg çelik 127,39 cm3, yani bir kenarı 5,03cm olan küp. küpün bir yüzünün alanı 0,00253009 m2.
  küpün tabanına etkiyen basınç 3664727n/0,00253009=1448457170 pascal. 1448 megapascal. standard inşaat çeliğinin akma dayanımı 420 megapascal yani biz bu sisteme 1kg çelik küp koyup bu hızlara çıkarırsak çelik üzerine etkiyen merkezkaç kuvvetine dayanamayıp akacaktır.
  
  neresinden baksan imkansız bir proje. aslında proje olan şey uzaya bir şey yollamak değil. bunu güzel bir projeymiş gibi pazarlayıp iş bilmez yatırımcılara satmak.
  
  kerbal space program oynayanlar bilir ki yörüngeye çıkmak o kadar basit bir olay değil.
  
  tamam şimdi diyelim ki bu küpü akma dayanımında yani 420 megapascal basınç oluşacak şekilde fırlattık. bu durumda küp üzerine 1062638 newton yük binebilir. bu da fırlatma anında 5154m/s hız ile fırlatılabileceğini gösterir. bu durumda yakın dünya yörüngesine tırmanmak için gerekli 9572m/s delta-v'nin %53,84'üne erişebileceğini gösterir. tabi bunlara sürtünme hala dahil değil. geriye kalan 4418 m/s delta-v'nin normal roket motoru ile karşılanacak. fakat bunun için stage2 roket yapmalı bu roketin ucuna 1kg ağırlığında çelik yükümüz bağlanmalı. ne demiştik küpe binen yük 1062638 newton. yani 108 ton. roketiniz 108 ton yüke artı 4418 m/s delta-v'yi karşılayabilecek kadar da yakıt ve oksijenin 25m yarıçapında 3660rpm hızla dönerken yaratacağı merkezkaç kuvvetine dayanacak şekilde olmalı. dikkatinizi çekiyorum. bu kadar zahmete 1kg'lik çelik küpü yakın dünya orbitine yerleştirmek için gerekli delta-v'nin yaklaşık yarısını karşılamak için katlanıyorsunuz.
• bakmayın yukarıdaki karamsar arkadaşlara... satılıyorsa şimdiden alın bu arkadaşların hisselerinden.. bir de şu videoyu izleyin.. https://youtu.be/yrc632oilwo hem teknolojiyi, hem projenin karşısına çıkan challange'leri hem de bunları nasıl aştıklarını görün.
  
  benim proje ile ilgili tek endişem şu; günde 10-15 uydu fırlatma potansiyeli var mı bu dünyanın? eğer bu potansiyel varsa, muhtemelen yeni bir teknolojiye geçiş yapma hazırlığı içerisindeyiz... tüm low orbitte iletişim uyduları... mobil internetin ucuzlaması, hızlanması anlamına gelebilir. cep telefonlarının sinyal kaybı olmadan dünyanın her noktasından yüksek performanslı olması anlamına gelebilir... adamlar iletişim çağını bir sonraki evreye geçirmeye çalışıyor olabilirler..
• 1/3 boyutlu test prototipi ile bir fırlatma yapıyorlar ve bu fırlatmada kullanılan aletler, kamera ve diğer telemetri ekipmanları uygulanan yüksek g kuvvetine dayanıyor.
  
  nasa kendileri ile beraber çalışmak, bir iki test yapmak filan istiyor. şimdi sormak lazım, nasa bu işi biliyor mu/bilmiyor mu? nasa'ı söğüşleyecek mi bu şirket?
  
  mühendis değilim :) şüpheci olmak iyidir ama ben bilmiyorsam, aklım basmıyorsa olmaz demek de biraz kendini beğenmektir. adamlar prototip yapmış, fırlatma gerçekleştirmiş, hala dolandırıcı muamelesi yapıyor.
  "sanmıyorum"... gönderemezler çünkü şu sebeplerden dolayı... sanmıyorum. su ve jel şeklinde ıvır zıır diyor hala, git oku, 200kg'ye kadar uydu ve katı malzeme göndermeyi amaçlıyor şirket, insan lafı da geçmiyor. bilmek ve inanmak farklıdır, sanmak ise biraz daha farklı.
  
  https://www.space.com/…rbital-test-flight-agreement
• space elevator'dan çok daha mantıklı ve realist.
  
  atmosfer üzerine kurulacak skyhook sisteminin dünya zemininden uzaya çıkmasını sağlayacak bi kopyası gibi düşünebilirsiniz.
  
  başarılı olup olmayacağını bilemem yalnız bu tip afaki projelerin gerçekleştirilmeye çalışılıyor olmasını oldukça heyecanlı ve insanoğlunun saçma zevklere harcadığı parayla karşılaştırınca verimli buluyorum.
  
  500. entrymiz de buraya kısmetmiş be
• ay madenciliginde kullanılabilir. aya kurulacak bir spinlaunch ile çıkarılan madenler dünyaya doğru yola çıkartılabilir
• theranos benzeri, tamamen yatirimcilarin parasini hortumlamak uzere kurulmus bir sirket. bir muhendis olarak diyebilirim ki, teknik olarak bahsedilen sistemin yapilmasi mumkun gozukmuyor. o kadar cok teknik problem var ki, tek tek anlatmaya zaman yetmez. hadi diyelim hepsi asildi ki, asilamaz, o sistem ile gondereceginiz kargonun binlerce g kuvvetine dayanmasi gerekecek. insani gec, uydu, elektronik hatta mekanik parca bile gonderilebilecegini sanmiyorum bu sistem ile. calisirsa, ki mumkun gormuyorum, belki su,jel seklinde gida vs gibi temel maddeler gonderilebilir uzaya bu yolla.
  
  edit: daha kesin yazayim. muhendislik olarak sacma sapan, bilimsel olarak imkansiz bir proje. ilk olarak 20.000g kuvvete dayanmasi gerekiyor yukun. 20.000g ye dayanacak ne gondereceksiniz? ikinci olarak ilk firlatilis aninda sesin hizinin 7 kat ustune cikmaniz lazim. deniz seviyesinde, bu atmosfer yogunlugunda nasil o hiza cikacaksiniz? ciksaniz, ortaya cikan isiyi ne yapacaksiniz? hadi yukunuz bu isiya ve 20k g ye dayanan birsey. ee neden bu karmasik aletle, dev gibi donen ,stabilizasyonunu saglamanin kabus oldugu bir sistem kullaniyorsunuz? koy buyuk bir topun icine yolla o zaman yuku uzaya,patlayici kullanarak. 20k g kuvvetini topla da elde etmek mumkun, yukun dayaniyorsa zaten. demo yaptilar. birseyi cevirip firlattilar. kimse bir yuku cevirip firlatmak mumkun degil demiyor. demoda yuku 300m/s hiz ile firlattilar. uzaya bir yuku gondermek icin 2800m/s hiza ihtiyac var. gel ben de benim atolyede sana bir yuku 300m/s ile firlatayim gerekli makinayi yapip. problem zaten hizlandikca basliyor. bir milisaniuede 1 derece donmesi lazim o aletin. hadi herseyinyaptin, yerden firlatma amacin ise, cok daha mantikli yontemler var. birini yazdim, koy topun icine yolla. yukun maruz kalacagi kuvvet ayni. olmadi magnetik raylarla yolla. nasanin calistigi baska bir proje. biraz matematik, biraz fizik bilmeden neden gelip burada cevap verme hevesine giriyorsunuz. theranos da 8 milyar dolar para toplamisti. isi bilenler olmaz dedi bu makina, olmadi sonunda. buyrun aynisi. gene temel matematik bilgisi bile olmayan insanlar gelmis savunuyor. peki siz bilirsiniz, gidin paranizi yatirin. 5 sene sonra zenginsiniz.
• modern mancınık ile 200 kiloluk uydu atan makine
• süreçlerini merakla takip ettiğim şirket.
  
  matematik bu iş olmaz diyor. ancak yatırım oranları ve işbirlikleri ve girişimleri de ilginç bir şekilde başarılı.
  
  gönderilecek uydunun yahut malzemenin o g kuvvetinden nasıl çıkacağı ciddi bir muamma.
  
  belki de fizik kuralları güncellenmiştir. bilemiyorum.