sarkis balyan

• osmanlı döneminde yaşamış ermeni balyan mimarlar ailesinden bir mimardır. yine mimar olan garabet amira balyan'ın oğludur.
  
  1843 yılında ağabeyi nigoğos balyan'la birlikte paris'e gitti. collège sainte-barbe de paris'i bitirdi. ecole des beaux arts'dan mezun oldu. istanbul'a döndükten sonra babası ve ağabeyiyle birlikte çalıştı. babası ve ağabeyi öldükten sonra kardeşi hagop balyan'la çalışmağa devam etti. osmanlı padişahı ikinci abdülhamit'in istibdat döneminde, avrupa'ya sürgüne gönderildi. sürgünden ancak 15 yıl sonra gelebildi. eserleri:
  
  beylerbeyi sarayı, 1861-1865 (babası garabet amira balyan'la birlikte)
  beşiktaş makruhyan ermeni okulu, 1866 (eşi makruhi'ye adanmıştır)
  çırağan sarayı, 1863 - 1871
  pertevniyal valide sultan camii, 1871 (kardeşi hagop balyan'la birlikte)
  zeytinburnu barut fabrikası, 1874
  akaretler sıra evleri, 1874 (138 daireleri apartmanlar)
  harbiye nezareti, (bugünkü istanbul teknik üniversitesi'nin taşkışla binası)
  mekteb-i tıbbiye, (bugünkü galatasaray lisesi'nin binası)
  maçka silahhanesi, (istanbul teknik üniversitesi'nin maden fakültesi)
  gümüşsuyu kışlası
  malta köşkü
  hekimbaşı av köşkü
  baltalimanı yalısı
  adile sultan sarayı, (kandilli)
  şale kasrı
  çit kasrı
  çağlayan kasrı, (kağıthane)
  ayazağa köşkü, (maslak)
  kalender köşkü,
  zincirlikuyu kasrı, (ısov yapı meslek lisesi binası)
  tokat köşkü, (beykoz)
  alemdağ av köşkü
  abdülaziz av köşkleri, (validebağ ve ayazağa)
  sultan çiftliği köşkü, (izmit)
  kağıthane camii
  bahariye nezareti
  maçka silahhanesi
  hamidiye saat kulesi, (dikran kalfa cüberyan ile birlikte)
  çırağan sarayı haremi, (şimdiki beşiktaş anadolu lisesi)
• 1831 yılında (bkz: garabet amira balyan)ın ikinci oğlu olarak dünyaya gelmiştir.
  
  1853'te sultanahmet'te inşa ettiği bir hanın çatısının çökmesi nedeni ile hapse düşmüş ve babasının kefaletini ödemesi ile serbest kalmıştır.
  
  her ne kadar 1855'te paristeki ecole des beaux artsdan mezun olduğu söylense de ; "balyan ailesi'nin mimarlığında palladio izleri" isimli kitabın yazarı istanbul teknik üniversitesinden aygül ağır'ın ecole des beaux arts ile yaptığı yazışmalarda balyan ailesinin hiçbir ferdinin bu okulda eğitim almadığı ortaya çıkmıştır.
  
  sultan abdülaziz'in desteği ile 1873 yılında şirket-i nafia-i osmani adıyla imparatorluğun ilk inşaat şirketini bir milyon altın sermaye ile sarkis balyan kurmuştur.
  
  bugün (bkz: galatasaray adası) olarak bilinen o dönemdeki kuruçeşme adası 1879 yılında sultan abdülhamit tarafından sarkis balyan'a tahsis edilmiştir. buraya bir köşk yaptırarak orada yaşamaya başlayan sarkis balyan 1899 yılında burada vefat etmiştir.
  
  19.yy'da özellikle boğaz çevresindeki bir çok yapıda sarkis balyan imzası vardır. babası ile birlikte dolmabahçe sarayı ve beylerbeyi sarayı, abisi nikoğos balyan ile ortaköy camii yapımında çalışmıştır. bunların yanında çırağan sarayı , pertevniyal valide sultan camii, yıldız sarayı ve bugünkü galatasaray lisesi'nin binası da sarkis balyan'ın eserlerinden bazılarıdır.
• mimar değil günümüzdeki müteahhit kavramına denk gelecek bir mesleğin sahibi ermeni asıllı bir beyefendidir kendisi.
  
  1831 de hassa mimarlar ocağı kaldırıldıktan (yerine benzer işlevi karşılayan farklı isimdeki kurumlar tabii ki kurulmuştur ama iç yapısı ve düzeni değişmiştir.) sonra o dönemden önce gayrimüslim mimarlar için kullanılan kalfa terimi, inşaatın yapımını üstlenen günümüzdeki müteahhitlik mesleği için kullanılmaya başlanmıştır. balyan ailesi tasarımcı mimar değil, bir tür yüklenicidir. selman can hocanın bu konuyla ilgili pek çok araştırma ve makalesini internette bulmak da mümkündür. uzun uzun anlatmaktansa bir bakmanızı tavsiye ederim. kendisi de bu yanlış bilgilerin arşivlerin yeterince okunmamasından ya da yanlış anlaşılmasından kaynaklandığını belirtmektedir.
  
  zaten aygül hocanın yaptığı yazışmalarda bırakın sarkis balyan'ı, hiçbir balyan ailesi üyesinin ecole des beaux arts ile ilişkisi olmadığı ortaya çıkmıştır. nitekim tam tersine "orada eğitim aldı" dedikleri dönemde yanılmıyorsam yaptığı bir ahır yapısı (yapı türü yanlış olabilir.) çöktüğü için kendilerini suçlu bulup içeri atmışlardır. belgesi de arşivlerde bulunmaktadır.
  
  padişahı, devleti ve müşterilerini pek çok kez dolandırdığı için de bir dönem bütün servetine el konmuş sonra ıı.abdülhamit'e şahsi doktoru tarafından yapılan ısrarla balyanların bütün mimari işlerden elini eteğini çekmesi şartıyla kendisinden alınanlar geri verilmiştir. zaten sonra da bir daha balyan adı pek ortalarda görünmemiştir.
  
  müteahhitlik işleri yanında büyük çapta onarımlar da yapmışlardır. ama direk tasarımı yaptıkları yani mimar olduklarına dair gerçek bir kanıt bulunmamaktadır.
  (kendisine ıı.abdülhamit tarafından verilen "başmimarlık" unvanı da o dönemde hassa mimarlar ocağı kaldırıldığı ve artık başmimar diye bir kavram olmadığı için semboliktir. (bir tür yağ çekmedir.))
  
  neyse efendim lafı daha fazla uzatmadan / detaylara boğulmadan ve bu konudaki tartışmaların hala sürdüğünü belirterek mimarlık okuyan ve ya da bu aile hakkında araştırma yapan arkadaşları daha derinlere inmeleri konusunda yüreklendirmek gerekmektedir.
  
  duyduğunuz ya da okuduğunuz her şeye inanmayın. ne bu yazdıklarıma ne de önceki arkadaşların yıkama yağlamalarına. mümkünse araştırıp, okuyup kendi sonucunuzu çıkarın.
  
  benim sonucum: kuşkusuz bir şekilde osmanlı mimarlık tarihinde önemli bir ailedir.
  ancak mimar değillerdir.
  
  not: daha detaylı bilgi isteyen arkadaşlarla da seve seve kaynaklarımın isimlerini paylaşabilirim.
• dolmabahçe saray’ını babası ve abisi ile mimarlığını yapmış olan mimar ermeni.^*
  başarıları bu kadarla sınırlı değil. abdülaziz döneminde yaptırılan 2 eserinde mimarıdır.
  çırağan sarayı ve beylerbeyi sarayı.
• osmanlı döneminde yaşamış ünlü balyan mimarlar ailesinden bir mimardır. gene ünlü bir mimar olan garabet amira balyan'ın oğludur.1843 yılında ağabeyi nigoğos balyan'la birlikte paris'e gitti. collège sainte-barbe de paris'i bitirdi. ecole des beaux arts'dan mezun oldu. istanbul'a döndükten sonra babası ve ağabeyi ile beraber çalıştı. babası ve ağabeyi öldükten sonra kardeşi hagop balyan'la çalışmaya devam etti. osmanlı padişahı ii. abdülhamit'in istibdat döneminde avrupa'ya sürgüne gönderildi. sürgünden ancak 15 yıl sonra gelebildi.
• ıstanbul'un 19.yy siluetinin olusmasina buyuk katkida bulunmus balyan ailesi'nin mimarlarindandir. kiymetli ermeni mimarlardan.
  
  (bkz: balyan ailesi)
  (bkz: akaretler)
• mimar. yaptığı "harekzedegan evleri" türkiye'de ilk toplu konut örnekleri arasında sayılır.
  (bkz: balyan)
  (bkz: balyan ailesi)
• osmanlı istanbulunun son dönem mimarı. tarihi yarımada dışında kalan pek çok bina bu abinin elinden çıkmadır.
  başlıca eserleri:
  beylerbeyi sarayı
  çırağan sarayı
  akaretlerdeki sıra evler
  itü'nün şehir kampüsleri
  taşkışla'daki mimarlık binası (harbiye nezareti olarak yapılmış)
  maçka'daki hazırlık binası. önünde paso klip, dizi falan çekilen yer(silahane olarak yapılmış.)
  gümüşsuyu'ndaki makine fakültesinin binası.
  kağıthane, beykoz, ayazağa, ümraniye ve alemdağda bir yığın köşk, av köşkü ve kasr.
  çırağan sarayı haremi (şimdiki beşiktaş anadolu lisesi. kızlar teklif etmiyor)
• şükür mevlam bu günleri göstermedi ona. allahın sevgili kulu imiş.
• tasarimlarinin cogunu kardesi agop ile birlikte yapmis olan mimar, andrea palladio'nun eserlerinden etkilenmisligi vardir.