requiem
-
mozartın ölüm yatağında bestelediği bi tanesi vardır ki, amadeus filmini izleyenler orada ki kafadan cubase sequencing olayına hayranlıkla bakakalmışlardır.eser de şahanedir, dahiyanedir.
-
hristiyanlarin cenazelerde okuduklari bir ilahi. sozleri latince.. pek cok unlu besteci bunun icin beste yapmistir. mozart ve verdininkiler en unluleridir. mozart'inki yarim kalinca kalan kismi ogrencisi sassmayr bitirmistir.
-
ağıt.bestecilerin kendi ölümlerine ilişkin besteledikleri en son eserleri.büyük besteciler büyük insanlar oldukları için kendi ölümlerini hissetmişlerdir.bu yüzden ölümlerinden önce bestelemeye başlarlar, bazıları bitirilir, bazıları bitirilemez.
giuseppe verdi, wolfgang amadeus mozart, gabriel fauré şuan aklıma gelen requiem bestecileridir.mozartınki en ünlüsüdür... -
mozart'a ait olan ölümün kendisi kadar görkemlidir.
-
mozart'ın tüm üstünlüğünü notalara dökmüş halidir. öyle ki chopin cenazesinde kendi funeral march'ı yerine bunun çalınmasını istemiştir.
requiem benim için ise yaratıcılık ve başka bir dünyaya geçiş anahtarıdır. resim yaptığım zamanlarda bilmem kaç kez art arda dinlerken saatlerce tuvalin başında hipnotize etmiştir. -
requiem, hıristiyanlıkta ölümün ardından ruhun kurtulması için okunan ilahidir. bu yüzden mozart, verdi gibi bir çok bestecinin requiemi bulunmaktadır. bu farklı ellerden çıkan requiem lerin bir çoğunu bulmak mümkün olsa da tüm requiem lerin olduğu bir albüm serisi mükemmel olabilirdi. olmaması şaşırtıcı değil mi?
içlerinden en çok can yakanı muhtemelen mozart'ınkidir diye düşünüyorum. aşk, ebedi yaşam, yakarış, af dileme temalarını içerdiğinden ve aslında ruhu sarmalayan yüce duyguları dinleyene birinci elden aktardığından olsa gerek. aynısını chopin de hissetmiş olacak ki ölüm marşını besteledikten sonra kendi cenazesinde kendi bestesinin değil de mozart'ın requiem inin çalınmasını istemiş. erken yaşta ölen iki bestecinin (mozart 35, chopin 39) requiem ile bu kadar ilgilenmiş olmaları da çok ilginç veya çok ilginç bir tesadüf.
çok eskiden bir yerden edindiğim ama kaynağını hatırlayamadığım bir mozart requiem çevirisi bulunuyor. çevirenin eline sağlık.
i. introtius
huzur
sonsuz huzur ver onlara rabbim,
ve ebedi ziya ile nurlansınlar.
şanına,tanrım, sion’da okunsun ilahiler
ve adına kudüs’te okunsun dualar.
duy benim duamı, ey rabbim
sana döner bütün canlar.
sonsuz huzur ver onlara rabbim,
ve ebedi ziya ile nurlansınlar.
ii. kyrie
ey rabbim, bize merhamet et.
ey isa, bize merhamet et.
iii. sequentia
1. dies irae / gazap günü
gazap günü, o gün,
toza döndürecek dünyayı,
davud ile sibel’in kehanetindeki gibi.
nasıl bir korku ve dehşetle sarsılacak,
indiğinde yargıç, sorgulamaya
haklıyı haksızdan ayırmaya.
2. tuba mirum / sur borusu
sur borusunun tiz sesi
delecek her yerdeki mezarları
toplayacak herkesi tahtın önünde
ölüm sarsılacak, ve doğa da,
mahlukat çıktığında yeryüzüne
hesap vermek için mahkemeye.
yazılı bir kitap gelecek meydana
içinde yazılmış olacak insanların
hesap vereceği bütün günahları
sonra yargıç alacak yerini
açığa çıkacak her gizlenmiş olan,
kalmayacak hesabı sorulmayan.
ne diyeceğim o zaman, ben zavallı?
kimi çağıracağım olsun diye aracı,
adalet ehlinin bile merhamete varken ihtiyacı?
3. rex tremendae / muhteşem efendi
muhteşem haşmetli efendimiz,
kurtarırsın senden dilenmese bile,
kurtar beni, ey merhametin kaynağı.
4. recordare / hatırla
hatırla, ey şefkatli isa,
sen ki benim için çektin çile:
bugün beni kendinden gönderme.
beni ararken tükettin gücünü,
çarmıhta teslim ettin canını,
heba etme bunca emeğini.
sen, haklı intikamın yargıcı,
kulak ver merhametin sesine,
benim hükmümü vermeden önce.
günahımdan ağlıyorum
yanığımı kızartır suçum
tanrım affetmen için yalvarıyorum.
sen ki meryem’i arındırdın,
ve hırsızı bile cennetine aldın,
bununla içime ümit saldın.
layık değildir sana dualarım,
yüce merhametine sığınırım
bırakma cehennemde yanayım.
kuzularınla çayırında yer ver bana
katma beni keçilerin sürüsüne,
yer ver bana sağ tarafında.
5. confutatis / utanç
utanç içinde lanetliler
cehennem ateşine girdiğinde,
çağır beni kutsayarak
günahımdan secde ederek,
kalbim acıyla bulansın toza,
kurtuluşumu ümit ederek.
6. lacrimosa / ağıt
ağıtların günü, o gün,
tozlardan yükselecek insan,
verecek hesabını günahlarının.
o yüzden merhametine sığınırım tanrım,
şefkatli isa, rabbim,
sonsuz huzur ver onlara
iv. offertorium
1. domine jesu / rab isa
rabbim isa, şanlı efendimiz,
azad et bütün inançlıların ruhlarını
alıkoy cehennemin cezalarından,
ve derin çukurlardan:
azad et onları aslanın ağzından,
yutmasın onları cehennem,
düşmesinler karanlığa,
sancaktar kutsal mikail
çıkarsın onları kutsal nura,
vaad edildiği gibi ibrahim’e ve onun soyuna.
2. hostias / kurbanlar
kurbanlar ve dualar adarız sana rabbim,
adına kasideler dizeriz: kabul et bunları,
onların bugün andığımız
ruhları için: ey rabbim, izin ver,
geçsinler ölümün ötesine, hayata,
vaad edildiği gibi ibrahim’e ve onun soyuna
v. sanctus
mukaddes, mukaddes, mukaddes,
rabbim, bütün kudretlerin tanrısı!
gökler ve yer doludur senin şanınla.
yücelerin yücesi’ne şükürler olsun.
vi. benedictus
kutsanmıştır rabbin adına gelen.
yücelerin yücesi’ne şükürler olsun.
vii. agnus dei
tanrı’nın kuzusu,
sen ki dünyanın günahlarını taşırsın,
onlara huzur ver.
tanrı’nın kuzusu,
sen ki dünyanın günahlarını taşırsın,
onlara sonsuza dek sürecek huzur ver.
viii. communio
ebedi ziya ile nurlansınlar rabbim,
senin azizlerinle sonsuzlukta,
çünkü sonsuzdur senin şefkatin.
sonsuz huzur ver onlara rabbim,
ve ebedi ziya ile nurlansınlar,
senin azizlerinle sonsuzlukta,
çünkü sonsuzdur senin şefkatin.
edit:osuruktan teyyarenin kabin amirinden öğrendiğim kadarıyla cenaze marşı ve requiem ayrı kavramlarmış. entryi düzeltmem için mesaj attığı için bol teşekkürler.
edit 2: ve çeviriyi yapan şahane insan karşıma çıktı. kendisine bol sevgiler. orjinali şöyle ki;
(bkz: #9919065) -
requiem, hristiyanlıkta cenazeden sonra ve ölüm yıldönümlerinde okunan duaların genel ismidir. diğer bir ismi mass for the dead'tir. anlamı ise ölü(birine) ayin/duadır. hristiyanlığın ilk yıllarında roma katolik kilisesi tarafından tek sesli olarak okunmuştur. fakat ilerleyen yıllarda müziğin de evrilmesiyle farklı bestelere konu olmuştur. bunlardan en bilineni wolfgang amadeus mozart'ın re minör requiem'idir.
aşağıda rönesanstan 20. yüzyıla kadar bestelenen requiemleri dönemsel olarak linkleriyle birlikte sıralamaya çalışacağım. sıralamada bir hata ya da kaçırdığım besteler olursa affola.
rönensans öncesi:
gregoryen örnekleri; 1, 2, 3
rönesans dönemi:
guillaume du fay(1397-1474)
johannes ockeghem(1410-1497)
pierre de la rue(1452-1518)
antoine brumel(1460-1512)
johannes prioris(1460-1514)
pedro de escobar(1465-1535)
antoine de févin(1470-1511)
jean richafort(1480-1547)
claudin de sermisy(1490-1562)
cristóbal de morales(1500-1553)
jacob clemens non papa(1510-1555)
pierre certon(1510-1572)
jean maillard(1515-1570)
giovanni pierluigi da palestrina(1525-1594)
francisco guerrero(1528-1599)
jacobus vaet(1529-1567)
costanzo porta(1529-1601)
orlande de lassus(1530-1594)
jacobus de kerle(1531-1591)
giammateo asola(1532-1609)
manuel mendes(1547-1605)
tomás luis de victoria(1548-1611)
jacques mauduit(1557-1627)
giulio belli(1560-1621)
pedro ruimonte(1565-1627)
duarte lobo(1565-1646)
manuel cardoso(1566-1650)
giovanni francesco anerio(1569-1639)
joan cererols(1681-1680)
barok dönem:
claudio monteverdi(1567-1643) (kayıp)
michael praetorius(1571-1621)
heinrich schütz(1585-1672)
marc-antoine charpentier(1643-1704)
heinrich ıgnaz franz biber(1644-1704)
johann joseph fux(1660-1741)
andré campra(1660-1744)
antonio lotti(1667-1740)
jean gilles(1668-1705)
jan dismas zelenka(1679-1745)
benedetto marcello(1686-1739)
andrzej siewinski(??)
klasik dönem:
johann adolph hasse(1699-1783)
giovanni battista martini(1706-1784)
florian leopold gassmann(1729-1774)
georg von pasterwitz(1730,1803)
françois-joseph gossec(1734-1829)
michael haydn(1737-1806)
carl ditters von dittersdorf(1739-1799)
andrea luchesi(1741-1801)
domenico cimarosa(1749-1801)
antonio salieri(1750-1825)
wolfgang amadeus mozart(1756-1791)
joseph martin kraus(1756-1792)
ıgnaz pleyel(1757-1831)
osip kozlovsky(1757-1831)
luigi cherubini(1760-1842)
joseph leopold eybler(1765,1846)
josé maurício nunes garcia(1767-1830)
romantik dönem:
anton reicha(1770,1836)
joão domingos bomtempo(1775-1842)
carl czerny(1791-1857)
gaetano donizetti(1797-1848)
hector berlioz(1803-1869)
franz lachner(1803-1890)
robert schumann(1810-1856)
franz liszt(1811-1886)
giuseppe verdi(1813-1901)
charles gounod(1818-1893)
franz von suppé(1819,1895)
anton bruckner(1824-1896)
johannes brahms(1833-1897)
camille saint-saëns(1835-1921)
antonín dvorák(1841-1904)
gabriel fauré(1845-1924)
charles villiers stanford(1852-1924)
giacomo puccini(1858-1924)*intro kısmını bestelemiştir.
ferruccio busoni(1866-1924)
messa per rossini(1869-1988)
max reger(1873-1916)
richard wetz(1875-1935)
gioachino rossini'nin ölümü üzerine 13 italyan besteci tarafıdan bestlelenmiştir.
*bazı bestelerin tam halini bulamadığım için bölüm linklerini ekledim. -
vietnam savaşı'nda bulunmuş savaş muhabirlerinin fotograflarından oluşan dev bir albüm. bünyede unknown russian soldier etkisi yaratması kuvvetle muhtemeldir. en çarpıcı fotoğraflardan birinde, bir üsse malzeme taşıyan uçak tam iniş esnasında isabet almış ve ortadan ikiye bölünmüş halde üssün tam ortasına düşerken görülmektedir.
kitabın tam adı "requiem: by the photographers who died in vietnam and indochina"dır. adından da anlaşılacağı üzere, bu kitapta fotografı yer alan bütün savaş muhabirleri, vietnam'da hayatını kaybetmiştir. -
genelde bir, bir bucuk saatlik eserler olmuslardir requiemler.. giris bolumleri en acikli bolum olup, işi gücü olan cemaatin, cenazenin o kismini dinleyip kaçması uygun gorulmustur.. bir cok eserin aksine tepe noktasini giris bolumunde yaparlar yani.. hoş ilk yazilan requiemler o kadar sıkıcı eserler olmuslar ki, kimse birbirinin cenazesine katilmak istememis "abi cok geriliyorum ben cenazeden" diyerek kaytarmaya calismis barok insanlari.. zira barok donem dedigin tüm avrupa sathinda eglencenin, gosterisin, cilgin atimin ve orgy'nin hüküm sürdügü zamanlar.. avusturyada kizlar kendileri teklif ederlerke, bir cenazeye gidim bir bucuk saat boyunca sıkıcı bir eser dinlemeyi kimsenin gozu yemiyormus haliyle..
bu baglamda ilk işe yarar requiem'i verdi tasis etmis avrupa halkina.. farzi kilip kacan cuma namazı insanlari misali giris bolumunu dinleyip kacan cok olmus.. ardindan da "allah razi olsun verdi'ye yahu" dierek de rep vermisler..
bu requiem donemini kapatan da chopin'in ünlü olum marsindan belki de daha iyi bir iş yapan "mozar" olmustur.. hic bir bestekar "daha iyisini yapabilirim" diyemedigi icin, baroktan sonra gelen romantik donem de mozart'in defnedilmesi ile kapandigi icin, sonrasinda ele gelir bir requiem yazilamamis, yazilmamis.. haggadden de yürek yakar mozart'in requiem'i.. benim diyen bünyeler dahi gozlerinden bir damla yas suzdurur gecerli motivasyon ile.. sahsen ben hakki bulut'un bile requiem ile agladigini bilirim..
velhasil karajan'in essiz maestrolugundaki requiem introsu ile bu entry'i esasli bir sekilde kapamak isterim:
http://www.youtube.com/watch?v=dujmp5fnvr0
edit: bu entry deki cogu sey yalan yannistir... ama eglenceli oldu acikcasi.. yazarken keyif almistim.. entrydeki 5 hatayi bulana, roadstardan cift kasetcalarli müzik seti verecegim.. -
x files 7.sezon finali. x files literatüründe en güzel final olarak addedilir. 7. sezonun en son sezon olabileceği olasılığı nedeniyle bu bölüme hususi ilgi gösterilmiş olabileceği açıktır. pek çok x files bölümü gibi bir sürü şeye gönderme yapar.***
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap