php

• bugün doğum günüymüş. hayatımı kurtaran, beni yeniden doğuran bu sevgili dile iyi ki doğdun diyelim.
  
  bir hobi için 2011 yılında yazmaya başladığım, kısa sürede hobiyi saplantı haline getirip milletin vizelere/finallere çalıştığı veya dota oynadığı ortamlarda bile laptopı kucağıma alıp kodlar yazdığım dönemi çok iyi hatırlıyorum. hiçbir zaman mesleğim olması ihtimalini düşünmemiş, üniveristeden mezun olduktan sonra bölümümle ilgili hiçbir iş bulma ihtimalim kalmadığında ve cebimde 10tl bile para olmadığı dönemler ciddi ciddi intiharı düşünmüştüm. sonra sislerin ardından php çıktı geldi, birkaç junior işe başvurdum. bir tanesinin son mülakatında elendim, ikincisi için ise istanbul'a taşınmam gerekiyordu ve taşındım.
  
  ve hayatım, sonsuza kadar, a'dan z'ye değişti.
  hala php (laravel) ile ekmeğimi kazanıyorum. her halini gördüm. spagetti kodunu da gördüm (bizzat ben yazdım), dakikada milyondan fazla request alan scale edilmiş halini de gördüm (hala üstünde çalışıyorum). ai tarzı projeler hariç her şeyde, gönül rahatlığıyla kullanılır. büyük ekiplerde, scale edilemsi gereken projelerde her şeyde kullanılır. çünkü önemli olan şey işin mimarisidir, onu doğru hazırladığınız sürece hiçbir şey farketmez. zaten devasa projeler asla tek dille veya tek proje ile çalışmaz. daha karmaşık mimarilerde bir çok sistem birbiriyle entegre çalışır. o yüzden php vs nodejs gibi maceralara gerek yok.
  
  hayatımın 7-8 yılı, günde 13-14 saat php çalıştım. hiç sıkılmadan, usanmadan. yine de sektörü yakalamakta zorluk çekiyorum. ancak bu çalışmam bana karşılığını veriyor, o yüzden çok mutluyum.
  
  yazılıma dair hiçbir bilgimin olmadığı dönemlerde, "udemy" vs. gibi platformların bile çok kısıtlı olduğu, online dersler bulamadığım zamanlar tayfun erbilen isimli arkadaşın desleri sayesinde öğrenmiştim. adı bile aklımda; bir blog scripti yazma projesi. ve hayatım sonsuza kadar değişti.
  
  bu sektörün en güzel yanı, çok çalışanın karşılığını alması. o yüzdne mutluyum.
  
  alternatif bir evrende, bu dile hiç başlamamıştım. işsiz ve parasız kaldığım için bir köşede kendimi asıp ölmüş gitmiştim. o yüzden minnettarım.
• php'nin bugünlerde kötülenmesinin tek sebebi medium ve twitter maymunları. fi tarihinde php yazmışlar sonrasında bir dönüp php'de neler olmuş bakmamışlar. onun üzerinden ahkam kesiyorlar. arkalarına da yeni başlayan bir kitleyi alıyorlar. bunlar zaten hepten dayaklık. php kötü diyorlar ama niye kötü haberleri yok. medium öyle diyor.
  
  ayrıca yazılmış kodların kötülüğü dil bağımsızdır. başlangıç seviyesi kolay olan her dil aynı kaderi paylaşır. çok değil 3-5 sene içinde python için de benzerleri denilecek çünkü üç tekerli seyyar arabada şeftali, armut satması gerekirken python yazabilen tipler türedi. java'da da microsoft javasında (c#) da kötü yazılmış kod var ama yazan sayısı görece az olduğu ve çoğunlukla kurumsalda kullanıldığı için çok göze batmıyorlar.
• bitmedi gitti amına kodumun "dil" faşizmi. türk insanı nedense yazılımcı değil dil fanatiği oluyor. bir "ben php'ciyim o yüzden süperim, kankam da php'ci. bizim bi tanıdık var c# yazıyor mal o da programlama dili mi be. salak mısın python öğrenip ne yapacaksın" tarzı muhabbet almış başını gidiyor. ben daha çocukken de bunların ağa abileri aynı boku yiyordu. "delphi gibisi var mı aga, benim yazdığım küfür botunun aynını yazana sitemi vericem" diye zırvalıyorlardı bilmemnebokpüsürhackteam.org'larda.
  
  ağbi (yumuşak g ile) bunların hepsi araç amına koyim. hepsi farklı bir amaca özelleştiyse de çok egzotik olanlar hariç hepsi lacivert ve "en iyi programlama dili" diye bir şey yok. 1960 yılında mıyız amk. hepsi bi alana özelleşti işte. artıları var eksileri var. "en iyi programlama dili php" deyip gidip native uygulama mı yazmaya kasalım php ile. yiyorsa kas bakalım. "hızlıca web sitesi yapacam aga ben" deyip "ama c++ benim kırmızı çizgim, mutlaka onla yazmalıyım" mı diyeceğiz? de bakalım.
  
  bu bi alet kutusu abicim ve alet kutusunda "the ultimate alet" diye bir şey yok. tornavida var yersen, pense var, kurbağacık var. işin neyse alır kullanırsın, biter.
• mantığı basit programlama dili.aha hemen bir örnek yazalım
  
  $erkek=$_post['erkek'];
  if ($erkek=="zengin") {
  echo "ver";
  } else {
  echo "ben bakireyim";
  }
• yaratıcısı rasmus lerdorf, ne kadar kötü bir programcı olduğuna dair sözlerine ek olarak şöyle de bir şey demiş:
  
  "for all the folks getting excited about my quotes. here is another - yes, i am a terrible coder, but i am probably still better than you :)"
• (bkz: iron maiden diye bi grup buldum süper)
• köhne dil?
  web'in %70'inden fazlasına hakim olan dildir.
  
  2 aydır yazılımla uğraşan çoluk çocuk gelmiş php'ye köhne dil diyor ya, algısını sikeyim ben bu yazılım piyasasının :)
  
  laravel framework gibi bir tillaha sahiptir ki python'un django'su dışında hiçbir dilin hiçbir framework'ünün bu dile karşı "e bizde de bu var" demeye hakkı yoktur.
  
  daha önce de yazmıştım; yarın sabah çıkıp "php yi bitirdik artık geliştirmiyoruz" deseler, piyasadan silinmesi en az 15 yıl.
  
  community'si kaliteli olmayabilir, ancak sahip olduğu community nin genişliği sayesinde arama/taramalarda bulamayacağınız hiçbir şey yoktur. hiçbir şey. berbat çalışıyor olsa bile bu dilin ml kütüphanesi bile mevcut.
  
  bu şartlar altında gelip neye göre "köhne dil" dendiğini anlamış değilim.
  php fazlasıyla esnek bir dil olduğu için, yazanlar tarafından çöpleştiriliyor. tüm kurallara uygun bir şekilde yazılan, bir metodolojisi olan yazılımcılar tarafından yapılan projelerde php son derece iyi bir dildir. php'nin yarattığı kalıpsızlığı dezavantaj değil, avantaj olarak kullanın.
• sadece php değil, x dil öldü-ölmedi muhabbetini yapan yazılımcı poşet yazılımcıdır, büyük projelerde çalışmamıştır ya da büyük projelerde ufak işler yapmıştır muhtemelen ve anlamsız bir özgüven ile akıl veriyordur. geçin böyle adamları.
  
  aynı zamanda 2022 yılında tüm projeyi, arayüzü ile birlikte php ile yazmaya kalkan adamın da ne yaptığından emin olmadığı açıktır çünkü o devir biteli çok oldu sizin için de bitmesi gerekli. türkiye gibi bir bok bilmeden çok biliyorumculuk yapanların yaşadığı ülkede değilseniz php ile backend yazabilirsiniz, iş de veriyorlar.
  
  dikey ve yatay ölçeklenebilirlikten, php-fpm'den, apache mpm'den bihaber insanların 200 rpsde patlayan işleri ile dolu bir piyasada sorunun hep dilde aranması ise normaldir. çünkü bu ülkede sorun genellikle kişinin kendisinde aranmayan, başka şeylerde aranan bir metadır ve bu yüzden ilerleme tesadüflere dayalı olarak sağlanır.
• o kadar javascript, react kasar edersin yine karşına bir proje gelir php'i kullanmak durumunda kalırsın. siktiğimin fenomen yazılımcıları da php öldü diye twitter'da sürtsün dursun. piyasa öyle demiyor gerçi twitter gibi bok çukurunu kullanmamak akıl sağlığı için daha iyi bugünlerde. öğrenecekler için düzgün bir kaynak.
  
  (bkz: php the right way)
• kötü programcılar yüzünden yanlış anlaşılan dildir / belirli bir işi yapmak için kullanılan "araçtır".
  
  php ile kötü kod yazan kişi kohana, codeigniter gibi frameworkların - aslen hiç bir yazılımın da - kaynak kodlarını incelememiş ; patternler, web nasıl işler, arkaplanda web server & php ne yapmaktadır gibi konularda bilgisi olmayan kişilerdir. programı ortaya çıkarmadan önce en basitinden kağıt üzerinde çalışma yapmayan, harala gürele kodlamaya başlayan, sağdan soldan kod çalan tiplerdir.
  
  evet dilin kendine has eksileri vardır, eleştiriler doğrudur. bununla beraber "x dili mi ? peh boktan y daha iyi yeeaa, o varken buna bakılırmı " demek, y dili dışında başka hiçbir dil de program yazmadığını itiraf etmek demektir. her dilin avantaj ve dezavantajları vardır , kullandığı aracı tanımayan zaten o nu adam akıllı kullanamazda.
  
  php'yi c++ ile karşılaştırıp yaramaz diyenleri kapsamlı "procelerini" c++, kesmezse assembly ile yazmaya ve geliştirme sürecinde yaşadıklarını bizlerle paylaşmaya davet ediyorum. ( elma-armut oldu, evet, suçu sıkıştığında "php sipuluspulusdan yavaş ama" diyen zeka küplerine atıyorum )
  
  uygulamanızın aynı anda binlerce kullanıcı tarafından kullanılmasını istiyorsanız bunun daha çok kurduğunuz alt yapıya bağlı olacağını anlamanız hayrınıza olacaktır. cache, memcached, gearman, redis, nginx, mongodb, rabbitmq , activemq anahtar kelimeleri fikir edinmeniz için yeteri kadar yardımcı olacaktır. http://highscalability.com/ 'i haftada bir ziyaret etmenizde faydalı olabilir.
  
  son olarak, eğer google yada facebook değilseniz, programlama dillerine bok atmayı bırakıp oturup iki satır kod yazıp birşeyler üretirseniz bizim için sonunda gayet faydalı birşeyler yapmış olacaksınız.