• ispatlamak istenilen yargının tersini söyleyerek onun yanlışlığını ispatlama yöntemi. mesela son asal sayıya p dersek p'ye kadar bütün sayıların çarpımı p'den büyük bir asal çarpan bulundurmalıdır. o zaman p son asal olamaz.. aynı ispat eulerin seri formülüne göre de yapılabilir.

    bu tip ispatların anlamlı olması için önermelerin iki değerli mantık üzerinde olması gerekir. üç değerli mantık için olmayana ergi metodu geçerli değildir. mesela brouwer ve çekirgeleri matematiksel sezgicilik öğretisine göre üçüncü halin olanaksızlığı ilkesi'ni mantıksal bir zorunluluk saymaz. bu yüzden sezgici mantıkta bir nüans vardır. sezgici mantıkta p önermesinin doğruluğunu ispatlamak için p-değil in çelişkisinden dem vurmak yeterli değildir fakat p önermesi eğer çelişkiye yol açıyorsa açıkça yanlıştır! bir sezgici matematik inananına göre tanrı yoktur diyerek matematikte çelişkili sonuca ulaşmak tanrının var olduğunu ispatlamaz fakat tanrı vardır diyerek çelişki elde ediyorsanız o zaman demektir ki tanrı yoktur.

    edit: burada ismi geçen tanrı matematik önermedir ve gerçek hayattaki tanrılarla veya arabalarıyla bir ilişkisi yoktur.
  • en karizmatik ispat yöntemidir. en bilinen örneklerinden biri kök ikinin irrasyonel olmasının ispatıdır.
    öncelikle ispat etmek istediğimiz şeyin tersini varsayarız bu durumda varsayalım ki kök 2 rasyonel bir sayı olsun. rasyonel sayıların tanımına göre a ve b aralarında asal 2 sayı olmak üzere a/b = kök 2 çıkarımını yapabiliriz . ifadenin karesi a^2/b^2 =2 yani a^2 = 2b^2 bu durumda a bir çift sayıdır ve a= 2k olarak ifade edilebilir. bu durumda 4k^2 = 2b^2, b^2 = 2k^2 elde edilir yani b de bir çift sayıdır. bu durumda a ve b aralarında asal değildir. bu durumda varsayımımızı kullanarak bulduğumuz sonuç varsayımın kendisiyle çelişmiştir. yani varsayımımız yanlıştır. örneğimizde başta kök2'nin rasyonel olduğunu yani onu tanımlayan a ve b'nin aralarında asal olduğunu varsaydık ama sonuçta aralarında asal olmadığını bulduk ki bu varsayımımızın yanlış olduğunu gösterdi. kök 2 rasyonel ifade edilememektedir. yani kök 2 irrasyoneldir.

    (bkz: proof by contradiction)
  • fransizcasi "demonstration par l'absurde"dür yanlış anlamadıysam... yanlış olan birşeyi ispat etmek için onun dogru oldugunu varsayip sonra da "aa yanlışmış" sonucuna ulaşmaya denir...
  • matematikte bir ispat yöntemi olup, olmayan bir şeyi var farzederek bu varlıktan yola çıkıp olduğu ispatlanır. (bkz: asal sayilar cokturlar) bu şekilde ispatlanır...
  • turklerin bu yonteme bakisi: kirilsaydi duramazdi. kirilsaydi yerinde duramazdi.
  • 38 yaşıma kadar matematik ile ne ilgisinin olduğunu cozemedigim olsa olsa bir felsefe kavrami oldugu sonucuna vardigim ucuk tanımlama.
  • matematikçilerin aslında hiç de şık olmayan bir ispat yöntemi olduğunu söyledikleri ama nedense en cok kullandıklarından biri olan ispat yöntemi.
    bir şeyin maskesini düşürme yöntemi.
    bakın siz bunun böyle olduğunu düşünüyordunuz oysa bu böyle olsaydı şu şu şu olurdu. şu şu şu olmadığına göre bu böyle olamaz ahaa çelişki.. *
    bu matematikçiler hep böyledir. ya yukarıdaki gibi maske düşürürler,
    ya genellemede bulunurlar, birincisi böyleydi, ikincisi boyleydi, n.si boyle olduğunda (n+1).si de böyle oluyor hep. o halde bunlar hep böyledir * meraklısına (bkz: tümevarım)
    ya da ön yargılı yaklaşırlar, bütün xler şeydir, a da bir x olduğuna göre a da şeydir. (bkz: tümdengelim)
    * * *
  • retorikte bir argüman üretme/cürütme yöntemi. karsit fikrin yanlisliginin altini cizmek, veya komplike bir düsüncenin dogrulugunu öne cikarabilmek icin olaya, absürdlestirecek kadar mübalaga katma ya da anlamini yitirecek kadar basitlestirme seklinde bir yaklasim. güncel bi örnek vermek gerekirse süreyya ayhan olimpiyatlarda yarissaydim altın madalyayi alirdim diye bir iddia atiyor ortaya. bu iddiayi bos cikarmak icin karsit görüslü birisi olayin sinanamazligi ekseninden saldiriyor. burda bir de söyle bir kinayeye bas vuruyor:

    -ben de katilsaydim ben de 8 ayri dalda 14 madalya alirdim

    iste absürde indirgeme burda gerceklesiyor. zira bu iddiayi ortaya atan kisinin gecmisinde basarilari olan bir sporcu ve olimpiyatlara katilabilirligi olan bir kisilik oldugu göz ardi ediliyor. sanki bakkalin ciragi veya esegin zikine benzemek icin estetik olmus bir manken söylemis noktasina cekiliyor.

    bu tür bi yaklasim argümani hem daha anlasilir hala getiriyor hem de güclendiriyor. böylece daha genis kitlelere etki edilebiliyor. gerci yukardaki örnekte haksizi güclendirir gibi olduk ama yanlis ellere gectiginde cok tehlikeli olabilen bir silah tandansina yoralim onu da
  • (bkz: velev ki)
  • suleyman demirel in hukumet kurma sekli. once neyin olmayacagini gosterir, sonra sıtmaya razi ederdi.
hesabın var mı? giriş yap