mohs sertlik dizisi

• friedrich mohs, 1822’den beri kullanılan “mohs sertlik dizisi” yapmıştır. bu skala, 10 mineral içerir. sert mineraller büyük sayılarla, yumuşak mineraller küçük sayılarla gösterilir. skalada elmas en sert mineral olarak 10. sırada yer alır. talk ise en yumuşak element olarak 1. sıradadır.
  
  malzeme....................derece... simge.................gerçek sertlik
  elmas...........................10........(c)............................1500
  korendon......................9.........(al2 o3)......................400
  topaz............................8.........(al2 (sio4) (oh f)2.....200
  kuvars, agat..................7........(sio2).........................100
  feldispat (ortoklaz).......6........(k al si3o8)..................72
  apatit.............................5........(ca5 f (po4)3..............48
  fluorit............................4.........(ca f2).........................21
  kalsit, dolomit................3........(ca co3)........................9
  jips, antrasit, kayatuzu..2........(ca so4 2h2o)..............3
  talk, grafit, kaolin..........1.........(mg3 (si4o10) (oh)2)....1
  
  bazı maddelerin sertliği de skalaya göre şöyledir:
  
  tırnak.......................2.5
  altın-gümüş..............2.5–3
  bakır peni (penny)....3
  platin........................4-4.5
  demir........................4-5
  bıçak/çakı ağzı..........5.5
  cam..........................6-7
  demir piriti................6.5
  sertleştirilmiş çelik....7+
  
  bu skalanın mantığı da şudur: “sert olan bir madde, kendisinden daha yumuşak olan bir maddeyi, çizer ya da yıpratır”. skalaya göre tırnaklar 2.5, cam 6-7 ve bakır ve bozuk paralar 3 derecesinde sertliğe sahiptir.
  
  1 numara ile gösterilen talk, grafit, kaolin maddeleri tırnakla çizilebilir. 3 numara ile gösterilen kalsit, dolomit çakı veya iğre ile çizilebilir. 8 numara ile gösterilen topaz camı çizilebilir. zaten ondan daha sonra yer alan elmas ise, camcılarda camı parçalara bölmek için kullanılan alette bulunur. bu alete ismini de vermiştir.
  
  ölçümler ne kadar hassaslaşırsa hassaslaşsın, deneylerin sonuçları bir şeyi göstermiştir: elmas en sert maddedir. sertliği 1500 olan elmas’tan bir sonraki madde yakut’un sertliği 400’dür (neredeyse 4 kat). elmas, karbon elementinden oluşmuştur ve skaladan da anlaşılacağı üzere en sert maddedir. fakat grafit de karbondan oluşmuştur. yine skaladan görüleceği üzere garift de en yumuşak mineraldir. bunun sebebi karbon elementinin her iki mineralde farklı dizilişlere sahip olmasıdır. bağların bu şekilde farklı bağlanmalarıyla oluşan ürünlere “allotrop” denir.
• minerallerin sadece renklerine şekillerine veya kristalleşmelerine göre sınıflandırılmalarını hazmedememiş mohs^* adındaki avusturyalı bir bilimcinin^* düzenlediği skalaya verilen addır. birden ona kadar derecelendirilmiştir.
  
  1. talk
  2. jips
  3. kalsit
  4. fluorit
  5. apatit
  6. mikroklin
  7. kuvars
  8. topaz
  9. korundum
  10. elmas
• bazi taktikler sadece bizim egitim sistemimizde kullanilmiyormus, onu da ogretti bize mohs amca istemeden de olsa:
  
  "to get candy from aunt fanny, quit teasing cousin danny"
  
  diye ezberletirlermis hocalari jeoloji ogrencilerine bu skalayi..
• ""sertliği ölçmek için birkaç farklı şekilde tanımlanan birçok sistem vardır. değerli taşlar ve diğer mineraller , mohs sertliklerine göre sıralanır. mohs sertliği, bir malzemenin aşınmaya veya çizilmeye direnme yeteneğini ifade eder. sert bir mücevher veya mineralin otomatik olarak sert veya dayanıklı olmadığını unutmayın.
  
  temel çıkarımlar: mohs mineral sertliği ölçeği
  mineral sertliğinin mohs ölçeği, minerallerin sertliğini, daha yumuşak malzemeleri çizme yeteneklerine göre test eden sıralı bir ölçektir.
  mohs ölçeği 1'den (en yumuşak) 10'a (en sert) kadar değişir. talkın mohs sertliği 1, elmasın sertliği 10'dur.
  mohs ölçeği yalnızca bir sertlik ölçeğidir. mineral tanımlamada faydalıdır, ancak endüstriyel bir ortamda bir maddenin performansını tahmin etmek için kullanılamaz.
  mineral sertliğinin mohs ölçeği hakkında
  
  moh's (mohs) sertlik ölçeği, değerli taşları ve mineralleri sertliğe göre sıralamak için kullanılan en yaygın yöntemdir . alman mineralog friedrich moh tarafından 1812'de geliştirilen bu ölçek, mineralleri 1'den (çok yumuşak) 10'a (çok sert) kadar bir ölçekte derecelendirir. mohs ölçeği göreceli bir ölçek olduğundan, bir elmasın sertliği ile bir yakutun sertliği arasındaki fark, kalsit ve alçıtaşı arasındaki sertlik farkından çok daha büyüktür. örnek olarak elmas (10), topazdan (8) yaklaşık 2 kat daha sert olan korindondan (9) yaklaşık 4-5 kat daha serttir. bir mineralin ayrı ayrı örnekleri biraz farklı mohs derecelerine sahip olabilir, ancak aynı değere yakın olacaktır. ara sertlik derecelendirmeleri için yarım sayılar kullanılır.
  
  mohs ölçeği nasıl kullanılır
  
  belirli bir sertlik derecesine sahip bir mineral, aynı sertlikteki diğer mineralleri ve daha düşük sertlik derecesine sahip tüm numuneleri çizecektir. örnek olarak, bir örneği tırnağınızla çizebiliyorsanız, sertliğinin 2,5'ten az olduğunu bilirsiniz. çelik bir eğe ile bir numuneyi çizebilirseniz , ancak tırnakla çizemezseniz , sertliğinin 2.5 ile 7.5 arasında olduğunu bilirsiniz.
  
  değerli taşlar mineral örnekleridir. altın , gümüş ve platin nispeten yumuşaktır ve mohs derecelendirmeleri 2,5-4 arasındadır. değerli taşlar birbirlerini ve ayarlarını çizebildikleri için, her bir değerli taş takı parçası ipek veya kağıda ayrı ayrı sarılmalıdır. ayrıca takılara zarar verebilecek aşındırıcılar içerebileceklerinden ticari temizleyicilere karşı dikkatli olun.
  
  temel mohs ölçeğinde, size sert cevherlerin ve minerallerin gerçekte ne kadar sert olduğu ve sertliği test etmede kullanım için bir fikir vermesi için birkaç yaygın ev eşyası vardır.
  
  mohs sertlik ölçeği
  sertlik misal
  10 elmas
  9 korindon (yakut, safir)
  8 beril (zümrüt, akuamarin)
  7.5 garnet
  6.5-7.5 çelik eğe
  7.0 kuvars (ametist, sitrin, akik)
  6 feldspat (spektrolit)
  5.5-6.5 çoğu cam
  5 apatit
  4 florit
  3 kalsit, bir kuruş
  2.5 tırnak
  2 alçıtaşı
  1 talk
  mohs ölçeği geçmişi
  
  modern mohs ölçeği friedrich mohs tarafından tanımlanırken, çizik testi en az iki bin yıldır kullanılıyor. aristoteles'in halefi theophrastus, testi mö 300 civarında taşlar üzerine adlı incelemesinde anlattı . yaşlı plinius benzer bir testin ms 77 dolaylarında naturalis historia'da ana hatlarını çizdi .
  
  diğer sertlik ölçekleri
  
  mohs ölçeği, mineral sertliğini değerlendirmek için kullanılan bir dizi ölçekten yalnızca biridir. diğerleri arasında vickers ölçeği, brinell ölçeği, rockwell ölçeği, meyer sertlik testi ve knoop sertlik testi bulunur. mohs testi, çizilme testine göre sertliği ölçerken, brinell ve vickers ölçekleri, bir malzemenin ne kadar kolay girilebileceğine bağlıdır. brinell ve vickers ölçekleri, özellikle metallerin ve alaşımlarının sertlik değerlerini karşılaştırırken kullanışlıdır.""
  
  https://www.greelane.com/…scale-of-hardness-607580/
• atomları bir arada tutan bağlar bir mineralin sertliğini belirler. 1812 yılında avusturya'lı mineralog friedrich mohs bugün hala kullanılan bir sertlik ölçeği oluşturmuştur. mohs, bu ölçeği on mineral seçerek sıralamıştır. işte bu ölçeğe göre, her mineral sadece ölçekte kendinden altta kalan mineralleri çizebilir.
  
  bu minerallerin ölçeğin neresinde olduğunu bulmak için turnak (sertliği 2.5) ve bir çakı (sertliği 5.5) kullanarak tespit edebiliriz. en az 6 sertlik derececesine sahip mineraller camı çizebilirken, camın kendisi apatiti ve altındaki diğer mineralleri çizebilecektir. mohs ölçeğinde mineraller arasındaki aralıklar eşit değildir. örneğin elmas, talktan yaklaşık 40 kat daha sertken, korindon talktan sadece 9 kat daha serttir.
• belli bir uyarma sisteminin etkisindeki bir katı cismin bir noktasındaki gerilimlerin gösterilmesi. bu gösterme, gerilimler elipsoidinin ikişer ikişer birbirine dik üç ekseninden her biri etrafında dönen bir düzlemin alabileceği farklı konumlar için elde edilen gerilim vektörünün bitim noktasını, bir n (dik gerilim) ve t (teğetsel gerilim) koordinatlar sistemine taşıyarak yapılır. elde edilen noktaların cümlesi, dönme ekenlerinden herbiri için bir çemberdir. böylece üç asal germe kuvvetini (lame elipsoidinin yarım eksenleri) çaplarının bitim noktası olarak kabul eden üç çember elde edilir. bu üç çember, dik gerilimlerin ekseni üzerinde birbirine teğettir ve kopma süresinde yalnız en büyük çember işe karışır. (diğerleri buna içten teğettir) özlük eğirisi (caquot) mohs kopma çemberlerinin her üçüne de teğet olur.
• talk, jips, kalsit, flüorit, apatit, ortoz, quartz, topaz, korundum, elmas. (bkz: mineral)
• minerallerin sertliğini kıyaslamak için kullanılan ama bir çok eksiklik barındıran skaladır.
• en iyi beş dizi listeme, beşinci sıradan girmiş dizi.
  
  (bkz: yazarların en iyi beş dizi listesi/@sanbo)
• hbo'nun yeni hapishane dizisi sandım. kültürsüzlüğümü yüzüme vuran dizidir.