minos

• minos uygarlığında, yani m.ö 1500-1600lü yıllarda, kadınların boşanma hakkı vardı. boşanabiliyor, çeyizlerini de geri isteyebiliyorlardı. zina durumunda ise kadın değil, erkek cezalandırılıyordu.
  
  3500 yıl önceki kadınların sahip olduğu hakların yarısına sahip olamayan kadınlar yaşıyor şu an dünyada.
• dünyanın ilk labirenti kral minos tarafından yaptırılmış.
  söylenceye göre girit kralı minos’un büyük oğlu atina kentine yaptığı bir ziyaret sırasında ölmüştü. kral minos buna çok kızdı ve atina’yı işgal etti. atina kralı aegeus teslim oldu ve kenti yıkılmaktan kurtarmak için minos’un bütün şartlarını kabul etti. bu şartlarda her dokuz yılda bir yedi kız ve yedi oğlan olmak üzere on dört genç girit’e gönderileceklerdi. bu çocukları kötü bir son bekliyordu. gençler minator’ ü yem olacaklardı. minator çok korkunç bir yaratıktı, yarı insan yarı boğa görünümündeydi. kral minos bu yaratığı dedalus’a yaptırdığı labirentin ortasına koymuştu.
  atina kralı aegeus’ un oğlu thesus bu durumdan rahatsızdı. girit’ e gidecek gençlerin arasına katılacaktı ve canavarı öldürmeyi düşünüyordu. girit’ e gidecek gemi yas belirtisi olarak kara yelken takmışlardı. eğer kara yelken takılı gelirlerse thesus öldü, yok eğer ak yelken takarlarsa thesus boğayı öldürdü anlamına gelecekti.
  kurbanlık gençler saygın konuklar gibi ağırlandılar. onlar için bir şölen bile düzenlendi, tık başta herkes acıyordu bu gençlere ama bir de aşk doğdu bu şölende. kral minos’ un kızı aridne thesus’a aşık olmuştu. onunla konuştu anlaştı. kızın bir şartı vardı. thesus minator'u öldürürse kendisiyle evlenecekti. thesus’ ü bir yumak verdi. yumak bir ucundan da kendi tuttu. sonuçta labirentin merkezine ulaştı ve minator’u öldürdü.
• kötülüğü ve gaddarlığıyla ün salmış girit kralı.öyle ki ilahi komedyada dante tarafından cehennemde 'cehennem yargıcı' olarak tasvir edilmiş. gelenleri günahlarına göre ayırarak cehennemin katlarına göndermiş.
• uygarlıklarının en tepe noktasındayken hiç hesapta olmayan bir volkan yüzünden birden çökmesi sebebiyle (metaforik ve gerçek anlamıyla çökmek, zira lavlar belki direkt girit'e yağmamıştır ama patlama o kadar kuvvetlidir ki bir iki de büyük deprem tetiklemiş, adayı iyice göçürmüştür) kayıp kıta atlantis efsanesinin ardındaki gerçek olarak görülür kimileri tarafından.
  
  edit: volkan santorini'de idi.
• santorini adasında patlayan volkanın adanın yarısını sulara gömmesi sonucu oluşan dev su kütlesi girit adasını süpürmüş ve bu uygarlığın sonunu getirmiştir. olaylar dizisi net olarak bilinmesede bu afet ayni zamanda minos uygarlığını o dönem için 1 numara sayılan deniz gücünü dolayısıyla tüm savunmasını yok etmiştir. savunmasız ve yaralı uygarlık bu günkü yunan medeniyetinin atası kabul edilen miken ekibince mikilmiştir. işin ilginç yanı avrupa başta olmak üzere dünyanın hayranlık duyduğu antik yunan medeniyeti daha emeklerken minoslar mimari, denizcilik ,sanat gibi hususlarda almış başını gitmiştir.
  böyle talihsiz bir yokoluş yaşamasalardı bu günki medeniyet seviyemiz farklı olabilirdi diyenler bulunmakadır.
  kayıp ülke atlantis efsanesinin ise bu bahsi geçen ve kanıtlanmış gerçeklerle örtüştüğü düşünülüyor.
• m.o.3000 -1100 yillari arasinda giritte yasamis medeniyet.
• girit uygarligi...m.o ikinci bin yilda yikilana kadarki doneme kadar en guclu ege uygarligi...oyle ki misirla iliskiler gelistirmis ve burada da ozgun buluntular veren bu kulturun linear a ve b adi verilen yazilari bir ada kulturu olmasindan dolayi dalga biciminde olup, surlari olmayan tek uygarlik olmasi da onlarin iyi duvar iscileri olmamasindan degil, buna gerek olmayacak kadar guclu bir deniz gucune sahip olmalarindan ileri gelir... ayrica tum yakin bolgeleri vergiye baglamis olmalari efsanelerde minotaur efsanesiyle somutlasmis, depremle yikilmalarindan sonra halki gunumuz bodrum una, yakin adalara ve guney yunanistana yerleserek tumuyle degisime ugramis ve bir daha da tekrar ayni guce ulasamamistir...anaerkil olan bu toplumun ayrica myken uygarliginin onculu oldugu da dusunulmektedir..
  
  oncul, ardıl kavramlarındaki yer değiştirme nedeniyle; eneenteenteene isimli yazarın uyarısına da teşekkur ediyorum..
• eskiçağ tarihinin batı cephesinin temelini oluşturduğu kabul edilen girit merkezli uygarlığın tanımlanmasında kullanılan isim. bu uygarlığın çöküş sebebini araştıran uzmanlarca, nihayete ermesinde büyük rol oynadığı ileri sürülen yanardağın adı thera'dır. şimdiye dek yaşanmış en müthiş patlamalardan birine yol açmıştır ve çevresindeki adalarda, hellas'ta ve batı anadolu'da o devirde varolan meskun, nameskun ve ekili alanları tamamen kaplayan kül tabakalarına ve sarsıntısıyla, tsunamisi ile yıkıntılara yol açmıştır. pompei'nin akıbetinden belki tek fark insanların kaçacak fırsat bulabilmeleridir. kül tabakası altında kalarak bugüne korunarak ulaşan evlerin durumu insanı hayrete düşürür, o denli gelişmiş bir seviye vardır.
• bu uygarlığa akalar ^* son vermiştir. akalar girit'i bir güzel yağmalamış ve lineer a yazısını kendilerine göre yorumlayıp lineer b yazısını yaratmışlardır.
• kendinden önceki kyklad kültürüne son vererek m.ö. 2700'lerden m.ö.1500'e dek var olan girit adası'ndaki bronz çağı kültürüdür.
  
  avrupa kültürünün ilk halkası olarak nitelendirilir. dolayısıyla yunan uygarlığının da temelidir. minos kültürünün varlığı 20. yy arkeolojik kazılarında ortaya çıkarılmıştır.
  
  efsanevi kral minos'a atfedilen minerva adlı yazıları vardır fakat henüz çözümlenememiştir.
  
  tarım toplumu oldukları bilinir. 2100'lerde akdeniz çevresinde gelişmiş bir ticaret ağı kurarlar; kıbrıs, suriye ve anadolu'nun ötesinde ispanya'ya kadar uzanır. ticaret beraberinde zenginliği getirir. bu sayede knossos gibi görkemli yapıları meydana getirirler.
  
  bunların dışında yazı sistemleri de gelişmiştir. belgelere dayandırılan mısır ile olan ilişkisi bağlamında bu yazı sistemlerinden biri hiyeroglif sistemine benzer. diğeri ise linear-a adında çizgisel bir yazı formudur.
  
  medeniyet; taş, seramik ve maden işçiliğinde de gayet başarılı örnekler verir. mevcut heykelleri anıtsal değildir. halihazırda var olan küçük fetiş objeleri ve figürinlerin tanrılara adandığı düşünülür. figür/figürinlerin gerçek yaşamdaki ritüllere uygun işlendiği düşünülür.
  
  yazı sistemleri çözülemediği için mitolojik veriler üzerinden inanç sitemleri hakkında net bir bilgi edinilememiştir.
  
  net olarak bilinmemekle birlikte afet ihtimali odaklı olarak kültürün 1500 civarında dağıldığı bilinir.