anaerkil

• erkeklerin egemen olmadigi kadinlarin egemen oldugu bir toplum
• şamanist orta asya turk toplumlarında etkisi görülmüştür. küpe ve takıların takılması, söz konusu bir savaşçıda da olsa bir kamda da olsa saç uzatılması bu etkiye örneklerdir.
• (bkz: ataerkil)
• (bkz: matriarchal)
• ortaokul ve lise hocalari hep yahudi toplumunu anaerkil olarak ogretmistiler bizlere senelerdir. zira bir nevi dogrudur, "cocuk annenin dinini benimser, erkek tarafi evi kurar, ve benzeri bir suru gelenekleri filan vardir" diye bize anlatilmistir her zaman.
  
  ancak hakiki bir anaerkil toplum, 19. yuzyil'a kadar olan donemindeki kore toplumudur. her ne kadar devlet liderleri genellikle erkek olsalar bile, toplum icerisinde kadin, erkege sozunu cok ama cok daha rahat gecirebilmekteydi.
  
  anaerkil, her zaman "kadin egemen" toplum anlamina gelmemektedir. daha cok, toplum icindeki butun kisilerin (more'un utopia'sindakine benzer bir sekilde) esit olduklari toplumlar icin kullanilir. yani, eger "ugh ugh" kabilesinde, kadinlar da, erkekler de birbirlerine esit iseler, sosyal statu olarak erkek, kadinlara "sus lan gari!" diye cikisamiyorsa, bu anaerkildir.
  
  ilk zamanlarda norse kavimleri de anaerkil duzeni secmisler, bu nedenle bircok kralicelerini, liderlerini, valkyrie donemlerinde kadinlar arasindan secmislerdir. ataerkil donemlere gecis, daha sonralari -ama yine de vikingler'den once- olmustur.
  
  antik yunan'dan kalma amazon kadinlarini buna katmamaktayim pek tabii.
• *erkil toplum siniflandirmasi cins egemenligiyle pek alaka tasimaz... anaerkil toplumlarda aile baba-anne-kiz cocuklari-evlenmemis erkek cocuklari ve evlenmis kiz cocuklarin kocalarindan olusur. kisacasi herhangi bir erkek, babasinin soyunu devam ettirmez ve karisinin ailesine katilir... tarihte en net olarak kizilderililerde gorulmustur.
  
  ek bilgi vermek gerekirse, ataerkil toplumlarda ise tam tersi: "gelin" muabbeti vardir, erkek cocugun karisi babasinin ailesinden kocasinin ailesine katilir...
• (bkz: bonobo)
• anadoluda bir donem hukum surmus toplum bicimi.
  (bkz: hititler)
  (bkz: bereket tanricasi)
  (bkz: dogurganlik)
  (bkz: kibele)
• şimdi var olduğu düşünülen ataerkil düzene ve tüm kötülüklerin atasını buradan açıklamaya yönelen düşünce biçimince, geçmişte bi zamanlar var olan durum. ilk olarak, eğer anaerkillik ataerkilliğe alternatifse, kendisini "erk" üzerinden belli etmemesi ve erkeklerin kadınları sömürdüğü gibi kadınların erkekleri sömürmemesi gerekir. yani buradan bakılınca "anaerkil" lafının içi boştur. anaerkilliğe dair uzak geçmişe yapılan göndermeler de koftur. evet, anasoyluluk farklı farklı yer ve zamanlarda gözlenebilir ve bence atasoyluluktan çok daha manidardır.
• soyda temel olarak anayı alan ve ailede çocukları anaya maleden klan (gen) ve aşiret (kabile) gibi ilkel-sınıfsız topluluklarda görülen toplumsal bir yapıdır. bu yapı daha çok insanların toplu olarak yaşadıkları ve doğan çocukların babalarını tanımadıkları komünal (ortakçı) topluluklarda görülür. insanların kendi gereksinmelerinden fazla mal ürettikleri, özel mülkiyetin ve köleciliğin ilk olarak ortaya çıktığı tunç çağı'nda anaerkil yapı tarihsel olarak bozulmaya ve değişmeye başlamıştır. yerini ise, zamanla ataerkil yapı almıştır.