memlükler

• moğolları iki kez yendiler: 1260 ayn-ı calut ve 1277 elbistan. haçlıların anasını ağlattılar: 1268 yılında antakya^*'yı ele geçirdiler, 1291'de önemli bir kale olan akka'yı aldılar ve suriye'den haçlıları kovdular . islam adına o dönemde bir devlet daha ne yapabilirdi ki ?
• isminde türkiye adı geçen ilk devlettir, tam adı ed devlet-ül türkiyyedir.
• mısır'a ve kısmen hicaz, halep civarına hakim olmuş bu devletin adının kelime anlamı köleler devleti gibi bir şey. zaten türkçe'de bazen kölemen devleti diye geçer. son derece fantastik, yani tarihsel akışa bakarsak olaylar benzer gelişmemiş ama şu spartaküs arkadaşımızın başarıya ulaşmış versiyonu gibi bir şey. kiralık/paralı/köle askerler ülkeyi-yönetimi ele geçiriyor ve devletin ismi köleler devleti diye kalıyor.
  
  özet ve tekrar geçmek gerekirse, önce türk sonra da çerkes kökenli hanedan ve elit sınıfın hakimiyetinde kalmış ve hüküm sürdüğü dönemde elitlerin kendi arasındaki dilleri (lingua francası) türkçe imiş. bu yüzden 15-16 yy. kaynaklarındaki diğer adı türkiye. elit kesimdeki bu türk/türkçe hakimiyeti yönetimin osmanlının eline geçmesinden kısmen bağımsız şekilde devam etmiş misal enver sedat'ın karısı^* türkçe bilmekte imiş. mısır halkı şu anki diktatörleri hüsnü mübarek'in de bir şekilde türk kökenli olduğunu varsaymakta.
• tarih boyunca atesli silah kullanimini devlet otoritesi yoluyla yasaklayan yada sinirlayan iki devletten biridir. digeri ise feodal japonyadir. bu kisitlama osmanli ordusu karsisinda ugradiklari yenilginin en buyuk nedenlerinden biridir.
• "ok ve kılıç kullanın." hadis-i şerifini hatalı yorumlayarak osmanlı toplarına ok ve kılıç ile karşılık vermeleri sonucu yıkılan devlet.
  
  mısır’ın fethinden sonra esir memlük kumandanlarından kayıtbay yavuz sultan selim‘in huzuruna getirilmişti.
  
  aralarında şöyle bir konuşma geçti:
  
  “- söyle bakalım kayıtbay, cesaret ve kahramanlığın ne işe yaradı?”
  
  “- cesaret ve kahramanlığım hâlâ var ey sultan! yalnız, bize ne yaptıysa ordunuzdaki toplar yaptı!”
  
  “- anlamadım!..”
  
  “- berberilerden biri, venedik’ten top getirerek bize satmak istemişti de, peygamberimizin, “ok ve kılıç kullanın” şeklindeki emrine aykırıdır diye satın almamıştık. o satıcı bize, “yaşayan görecektir ki, memleketiniz top yüzünden elinizden çıkacaktır” demişti. meğer doğruyu söylemişmiş!”
  
  “- din kaidelerine böylesine bağlı idiniz de, allah’ın, “düşmanın silahına aynı silahla karşılık veriniz” emrine neden uymadınız? bilmez misiniz ki, “ok ve kılıç kullanın” demek “başka silah kullanmayın” demek değildir. o zaman o silahlar varmış, şimdi de bu silahlar var!”
  
  kayıtbay başını önüne eğdi ve sustu.
• devlet-ül etrak, yani türklerin devleti. göktürkler'den sonra, türk sözcüğüyle bahsolunan ikinci devlet.
• mısır'da kurulan dördüncü türk devleti.
  eyyübi devleti'ni yıkarak kurulan memlükler, türk dünyasında kut anlayışına sahip olmayan tek devletdir.
  bu devleti başından sonuna kadar yöneten bir aile, hanedan ya da sülale yoktur. güçlü olan ya da gücü ele geçiren her ordu komutanının sultan olma hakkı vardı. bu yüzdendir ki, 623 yıllık osmanlı devleti'nde 36 tane padişah var iken, yaklaşık 250 yıl yaşayan memlük devleti'nde 200 civarında sultan tahta geçmiştir.
  
  ilhanlılar'ın bağdat'ı yakıp yıkmasından sonra mısır'a kaçan halifeyi korumuşlardır. fakat halifeyi kesinlikle siyasi işlere bulaştırmamışlardır. sen yerinde otur, dini konularda fetvanı ver demişlerdir. bu tavırlarını ordu düzenlerinden de anlayabiliriz. zira memlükler hiçbir zaman halife'nin sancağını taşımadılar.
• memlükler savaş sırasında esir aldıkları avrupa menşeli hıristiyan askerleri fidye karşılığı serbest bırakabilirken, dönek ve hain olarak kabul ettikleri türkopol esirlerin hepsini öldürürlerdi. elbette hoş durmayan bu olay, zamanın şartlarına göre değerlendirildiğinde bir nebze daha anlaşılır kabul edilebilir. haçlı seferlerinden bunalan islam devletleri bir de kendi içlerinde hıristiyanlığı tercih etmeye yeltenecek ve haliyle taraf değiştirecek kişilere gözdağı vermiştir. tipik bir otorite anlayışı. fakat hıristiyan oluşlarına rağmen, haçlı seferlerini desteklemek türkopollerin en doğal hakları olmalarına rağmen, yani aslında ikiyüzlü olmamalarına rağmen hain görülmeleri üzücü de gelir bana.
• efendım turk devletı diye gecer ama ne kadar turktur tartısılır .. kut anlayısının olmadıgı tek turk devletıdır. cunku bu devlette hanedenlık babadan ogula gecmez devletı generellar yonetır.. guclu olan general darbeyı yapar ve ıktıdarı ele gecırırmıs ve bu yuzden kısa bır sure yasamalarına ragmen cok sayıda sultanları olmustur..
  
  sımdı baska ılgınc bı konuya gelelım bu devletle ılgılı bu arkadasların hukumdarları eyyubilerin paralı askerleridir. daha sonra bu komutanlar darbe yapar ve yenı bır devlet kurarlar...
  
  ayrıca bu devlet mogolları bır kac defa yenen bır devlettir ki ozamanlar mogollarda mogollar hani ...
  
  ha birde bu arkadaşlar halifelik kendilerinde olmalarına rağmen hukumdarları halıfelı kullanmamıs hukumdardan ayrı bır halıfe varmıs...
• güçlü ve acımasız bir orduya sahip olduğu rivayet edilen başkenti kahire olan devlet. öyle ki mısır'ı fethettikten sonra memlük sultanı su kemeri yapılmasını emretmiş afrika'nın çeşitli bölgelerinden köleler getirtmiştir. kölelerin yetersiz kalması ile tüm halkın su kemeri inşaasında çalışmasını zorunlu kılmıştır.
  
  kahire'nin kalbine nil nehrinden taşınan sular önce saraya hizmet vermiştir. halkın güçsüz düşmesi hastalıklar gibi etkenler kendini yavaş yavaş gösterdiğinde memlük sultanı şehrin her bir köşesine su depoları kurdurtmuş. bu depoların başlarına birer memur atayarak insanlara temiz su dağıtılmasını sağlamış böylece avrupa'nın pislikten ve hastalıktan kırıldığı bir devirde kahire halkı oldukça sağlıklı kalmıştır.
  
  nil nehri kıyısına kurulan, hayvan gücü ile çalışan bir hidrofor sistemiyle, temiz su kemerlerden akarak tüm şehre hayat vermiştir. halkın faydalandığı depolara ise suyu askerler taşırdı. keçi derisinden yapılma 50 kiloluk çantalarda günde 5 km yol katederek şehirdeki depolara su takviyesi yaptıkları biliniyor.