manda

• iki memeli çifttoynaklı. asya ve afrika mandası olarak ikiye ayrılırlar. “bubalus bubalis” lakaplı asya mandası gayet evcil, etliye sütlüye karışmaz iken orta ve güney afrika’da yaşayan (yaşamak denirse tabi. gezelenip duruyo pezemenkler) “syncerus cafer” lakaplı afrika mandası bir o kadar torlaktır.
  
  asya mandası iş yapmayı seven, karasabanıyla mutlu olup gece gündüz çalışan hayırlı bir tür olmasına rağmen afrika mandası açık arazide götünü dolaştırır, kızlara hava atar filanca. asya mandasının etinden, sütünden ve dahi derisinden önemli ölçüde yararlanılırken afrika mandası affedersiniz bi boka yaramaz. omuz yüksekliği 1.5 arşınmetre, ağırlığı 800 endazekilo dolayında, postu seyrek tüylü mat kuzgunî ya da koyu boz renklidir. boğalarda (erkek manda) çok iri olan ve bir uçtan öbür uca uzunluğu 1,5 metreyi aşabilen.. öhm.. boynuzlar; dışa ve geriye doğru kıwrıldıktan sonra içe döner.
  
  11 ay gebe kalırlar. üzerine basarak söylemek gerekir; sadece asya (!) mandası sütünden iyi kaymak olur. şöyle bol şerbetli kemalpaşa tatlısın üzerine mis yayılır. mümtaz olur.
  
  afrika mandası sütünden affedersiniz bi bok olmaz.. sağarken bile süser hayırsız.
• her zaman kendisini sağan, alıştığı, yoldaş bellediği kişi dışında birinin kendisini sağmasına izin vermeyen şahsiyetli hayvan.
  
  not: yeri geldiğinde çok pis bakar, çek senet mafyasına rahmet okutur.
• kocaman bir yuregi olan, batakliklardan cikmayan bir cesit hayvan
• malakin annesi
• corba gibi bi yazılım türü...
• güzel bir süt üreticisidir. manda sütünden yapılan yoğurt ve kaymak pek leziz olur.
• karadenizde kömüş,
  iç anadolu ve doğuda camış / camız,
  ege ve marmarada dombey/dombay/dombi,
  ingilizcesi water buffalo olan
  erkeğine belirli bölgelerde kele denilen
  yavrularına malak yada doğuda balak denilen kara uzun kıllı bir hayvandır. sığırların amcaoğludur.
  geçmiş yıllarda sığırlardan daha büyük iken sığırların gen gelişimini tamamlaması ancak mandalara gereken önemin verilmemesi ve yanlış uygulamalar ile mandalar yerinde saymış ve sığırlardan küçük görünümlü kalmışlardır. sığırlara göre çok güçlüdür bir çok sığır cinsinden büyük yapılı olsa da verimleri düşüktür.
  
  dünyada manda üretiminin başında hindistan gelmektedir çünkü inek tapılan hayvan olduğu için süt ihtiyacı mandalardan karşılanmaya çalışılmaktadır bu sebeple hindistan mandaları devasa boyutlardadır. verimleri çok yüksektir. avrupada sırada ise italya başı çekmektedir çünkü italyan pizzalarının sırrı manda sütünden yapılan mozzerella peyniridir, bu nedenle manda üretimine ve gelişimine gereken önem verilmiştir.
  
  ürünlerine gelecek olursak,
  eti meşhur afyon sucuğunda kullanılır. sütü ile italyan mozzerella, ricotta ve burrata'sı yapılır. sütünden yine manda kaymağı, ters çevirsen bile akmayan manda yoğurdu ve manda ayranı yapılır.
  
  balıkesir, afyon, samsun'da yetiştiriciliği gelişmiş ve ünlüdür. ancak araştırmalar ve gen çalışmaları gibi bilimsel konular istanbul manda çiftliklerinde yapılmaktadır.
  
  günümüzde hijyenik şartlara önem veren, bilimsel çalışmaları takip eden yeni çiftlikler kurulmaya başlamıştır.
  
  https://www.instagram.com/mandaciftligi/
  https://www.facebook.com/mandaciftligi
  https://twitter.com/mandaciftligi
• hayatımda ilk defa giresun'un kümbet yaylasında karşılaştığım hayvandır.
  
  bufaloya benzemesinden dolayı(bence benziyor alla alla) şaşkınlığımı gizleyemeyip çobana "abi bunlar bufalo mu?" diye sorduğumda gülerek "ne bufalosu hiç mi manda görmedin?" dedi. ne biliyim abi bizim orda manda mı var.
  
  çamura falan yatar, bütün gün avare avare gezer. kaymağı da çok güzelmiş duyduğuma göre. ilginç hayvandır vesselam.
• (bkz: mandabatmaz)
• orochimaru'nun tırstığı fekat başı sıkıştığında çağırdığı (kuchiyose no jutsu) ettiği devasa yılan.