macit gökberk

• felsefeci, "yaşantı" kelimesini bulan kişi.
  sözlükte bulunmamasini esefle karşıladığım kişi. ikinci dünya savaşı yıllarında türk aydınları arasında önemli bir yere sahiptir. niyazi berkes'in yakın arkadışıdır, hakkında yazılabilecek pek çok şey var, felsefe tarihi isimli kitabı hala okutulmaktadır.
• (prof. dr.)
  
  felsefe tarihçisi ve yazar. türkçe'nin arılaştırılmasına ağırlık vermiş, çalışmalarını bilgi ve dil sorunları üzerinde yoğunlaştırmıştır. felsefe dilinin sadeleşmesi, türkçe'de felsefe terimlerinin oluşturulması yolunda uğraş vermiş ve felsefe terminolojisine arı bir dil kazandırmıştır. 1954-1960 ve 1969-1976 yılları arasında, iki kez türk dil kurumu başkanlığı yapmıştır.
  
  değişen dünya değişen dil adlı yapıtının önsözünde, kitabın yayımlanma tarihi üzerinden geçen 34 yıl sonra bile, bugün hala büyük bir sorun olarak kalan dil konusu üzerine şunları yazmıştır:
  
  "son otuz yılda, hep ileriye uzanan yaşamın özüne aykırı olarak, geriye itilmek istenmemizde, dar bir taşralı kültür ufkunun elbette payı olmuştur. oysa tarihin akışı içinde nerede bulunduğumuzu bilmek, bu geniş açıdan bakış, bu gibi çelişkilere düşmememizi, dolayısıyla kültür enerjimizi doğru ve yaratıcı olarak kullanmamızı sağlar."
  
  felsefe tarihi adlı kitabı türkiye'de en çok başvurulan, kapsamlı felsefe tarihi kitaplarındandır. macit gökberk, hikayeci ve romancı defne suman'ın da dedesidir.
• e-kitap hali bir türlü bulunamayan felsefe tarihi kitabı felsefe literatüründeki başucu eserlerinden bir tanesidir, biraz daha uzun yaşayıp 20. yy. 'a da el atsaymış felsefe öğrencilerinden aldığı dualar misliyle fazla olurmuş
• felsefe tarihi adlı eseri felsefe ile uğraşan, ilgilenen bireylerin türkçe ana kaynaklarından biridir.
  
  içeriği şöyledir (kaba hatları ile):
  
  - ilkçağ felsefesi
  i.yunan felsefesi
  ii. hellenizm - roma felsefesi
  
  - ortaçağ felsefesi
  i. patristik felsefe
  ii. skolastik felsefe
  
  - 17.yy felsefesi
  - 18.yy aydınlanma felsefesi
  - kant ve alman idealizmi
  - 19.yy felsefesinde positivizm ve benzer akımlar
  
  -------------------------------------------------------------
  
  bu kitapta şahsen en sevdiğim husus bittabi "dil"dir. felsefi sorunların/metinlerin/filozafların gayet temiz bir türkçe ve bağlantılar üzerinden anlatıldığı bu eseri gökberk şöyle anlatır:
  
  "istanbul üniversitesi edebiyat fakültesi'nde son yıllarda verdiğim derslerin notlarını değerlendirerek meydana gelen bu kitap bir 'ders kitabı' olarak anlaşılmalıdır"
  
  bu cümleden de anlaşılacağı üzere, kitabı eline alan biri açıklıkla 'konuşma dili'ni hissedebilir. bu da ağır konuların bile akıcılıkla ve belki de doğallıkla anlaşılabilmesini kolaylaştırıyor.
  
  bir de türkçe mevzusu var tabi, onu da kendi sözleri ile aktarmak isterim.
  
  "kitapta, onbeş yıldan beri derslerimde denediğim türkçe'nin yeni gelişmelerine uyan bir dil kullanılmıştır. bu bakımdan bulunacak tutarsızlıklar, aksaklık ve başarısızlıklar, sırf benim olanlar bir yana, bir kültür dili olmak yolunda henüz kendisini arama durumunda olan türkçe'ye de bağışlanmalıdır."
  
  sene 1961, bir yandan felsefe okurken, bir yandan da türkçe'nin akademik/kuramsal yanını dilbilimsel bağlamda görmek adına adeta verimli bir kaynak.
  
  1954-1960 / 1969-1976 yılları arasında türk dil kurumu başkanlığı yapmış olmasının bu konuda etkisi büyüktür sanırım.
• türk literatüründeki felsefe tarihi kitapları içindeki en dolu kitabı yazmış şahsiyettir. genelde felsefe tarihi kitapları bir cümlenin sürekli tekrar edildiği ve bir paragrafa dönüştürüldüğü ya da muadili olduğu yabancı kaynaklardan kopyala yapıştır şeklinde yazılır ancak bu kitabı okurken, burnunuza buram buram özgünlük kokusu geliyor. belli ki hoca, fazlasıyla emek verip kendi düşünceleriyle birçok bölümü oluşturmuş.
  
  özellikle kant ve alman idealizmi kısımlarında ustalığını konuşturmuştur.
• (bkz: şükrü naili gökberk)
• remzi kitabevi tarafından kısa zaman önce 15. baskısı yapılan 'felsefe tarihi' isimli kitabı, türk felsefe literatürünün en çok başvurulan temel yapıtlarındandır.
• istanbul universitesi edebiyat fakultesi / felsefe bolumu nde, felsefe tercümeleri dergisi ni hilmi ziya ülken ile birlikte çıkaran hocamız.
• felsefe tarihi kitabının linkinin bir türlü bulunamadığı söylenen zat; buyrun linki
  
  https://media.turuz.com/…ixi_macit_gokberk_473s.pdf
• felsefe tarihi isimli eserinin ilk basımlarından birisini bir sahafta bulmamla derhal almıştım birkaç sene evvel. arada sırada açar okurum, ilk basımlarından olmasına rağmen o kadar anlaşılır ki.
  
  kitabın amacını önsöz’de, “felsefe problemle-rini çözmenin sürecini anlatan felsefe tarihinin standartlaşmış bilgilerini öğrenci-ye tanıtmak” şeklinde ifade etmiş. başka bir deyişle, ders kitabı olarak hazır-lanmış. ders kitabı amaçlı olması kaygıların geri plana itildiği izlenimi vermekle birlikte, söz konusu kitapta felsefenin önemine ilişkin kaygılar görülmekte.