• köprülü mehmet paşa kendisine gelen sadrazamlık teklifi için şu koşulları istemiştir; sarayın devlet işlerine karışmaması,önerdiklerinin saray tarafından kabul edilmesi,hakkında olabilecek bir şikayet üzerine savunması alınmadan cezalandırılmaması,atama ve terfilerin kendi kontrolünde olması.
    bu şartları kendisine güvenli bir çalışma ortamı oluşturulması amacı ile istemiştir ve böylelikle sadrazamlığa koşullu olarak gelen ilk sadrazam olmuştur.
  • okuma yazması olmadığı bilgisi sadece hammer tarafından verilen sadrazam. onun dışında bir kaynakta böyle bir bilgi yoktur. ayrıca ondan sonra iki oğlu, iki damadı ve bir de torunu sadrazam olmuştur. oğullarını iyi bir eğitim almaları için medreseye yollamış, özel hocalardan dersler aldırmıştır. nitelik iki oğlu da isimlerinin önüne fazıl ünvanını almıştır.

    kadınlar hakkında çok ilginç sözleri vardır. mesela karısının ölümüne üzülen melek ahmed paşa'ya "bire hey adem, ayıp değil midir, bir avrat için böyle edersin?" demiştir.

    bir de ölüm döşeğindeyken 4.mehmed'e "asla kadınların tavsiyelerine kulak asma, kadınların yönetimine son ver, daima hazineyi dolu tut ve askerleri meşgul et" dediği söylenmektedir. böyle düşünen bir adamın da karısının memleketini benimseyip, orayla anılması da bence güzel bir tezattır.
  • osmanlı tarihinin en sarsıntılı döneminde iş başına geçip, 35 yıl devleti başarıyla yöneten köprülü* soyundan gelmiş, büyük sadrazamlardan ilki. çok kan dökmüştür, ama ülkenin içinde bulunduğu karışıklık göz önüne alınırsa bu normal karşılanabilir.

    orta asya türklerine ulaşmak gibi büyük emelleri, ve öldüğünde yarıda bırakılmış projeleri ile ünlüdür. ileri görüşlüdür, lakin osmanlıyı kurtarmaya yetmemiştir.
  • okuma yazma bilmez bir insandır. 70 yaşında vezir-i azam olduğunda devletin hazinesi tamtakır, anadolusu kan revan içindedir. iktidarı süresince devleti ihya etmiştir. bunun nedeni birazda çocuk padişah avcı mehmet'in edirne ile atina arasında geyik avlama sevdasıdır. koskoca padişah, köprülü'den habersiz istanbul'a bile giremezmiş.
  • köprülüler'in ilki olup bence gelmiş geçmiş en büyük sadrazamın da babasıdır:
    köprülü fazıl ahmet paşa/@strumbannfuhrer2

    kendisi arnavutluk doğumlu olup okuma yazma bilmemesine rağmen devlet kademelerinde yükselmiş ve akit usulü ile sadarete gelen ilk sadrazam olmuştur. öne sürdüğü şartlara gelince:

    - raporları geri çevrilmeyecek.
    - yapacağı atamalara karışılmayacak.
    - hakkında bir şikayet olduğu zaman savunması dinlenmeden kendisi hakkında karar verilmeyecek.
    - saray mensupları devlet işlerine karışmayacak.

    yukarıdaki şartların sadrazam olmak için ne sürülmesi her ne kadar garip gelse de, o dönemde imparatorluk gerçekten zor durumdadır. padişah iv. mehmet henüz 15 yaşında olup saltanat naibeliğini annesi turhan valide sultan yapmaktadır. orduda disiplin bitmiş, ulema sınıfında kargaşa hakimdir. anadolu'da sürekli isyanlar çıkmakta, köylü kesim şehirlere akmakta ve doğal olarak üretim düşmektedir. 1645 yılında başlayan -11 yıldır- ancak hala tamamlanamayan girit seferinde venedik cumhuriyeti atağa geçmiş, 1656 tarihli çanakkale savaşı ile bozcaada ve limni adalarını almış ve çanakkale boğazını kapatmıştır. donanma marmara'ya hapsolmuş, akdeniz'e çıkamamaktadır.

    işte devletin bu zor zamanlarında eylül 1656'da 78 yaşında köprülü mehmet paşa sadarete gelmiş ve 5 yılda büyük işler başarmıştır. yaptıklarını özetlersem:

    - idareyi aldıktan sadece 2 ay sonra istanbul merkezli isyan eden sipahileri ocak 1657'de yeniçerilerin yardımıyla ezmiştir.

    - rum patriğini, istanbul'daki olaylarda hristiyanlar vasıtası ile müslüman ahaliyi zarara uğratması gerekçesiyle idam ettirmiştir.

    - iç karışıklıkları son derece sert önlemlerle giderip mali ve askeri alanlarda düzenlemeler yapmıştır. buna örnek olarak, 17 temmuz 1657'de çanakkale boğazı ablukasını kırmak için venedik ile yapılan savaşı kaybeden kaptan-ı derya topal mehmet paşa'yı idam ettirmesi verilebilir. bu olay sonrasında köprülü'nün rakipleri iv. mehmet'e şikayetler sununca köprülü derhal istifasını vermiştir. idareyi almasının üzerinden sadece 10 ay geçmesine rağmen icraatleri sebebiyle bizzat sultan tarafından görevine geri dönmesi istenen köprülü, teklifi kabul etmiş ve 19 temmuz 1657 tarihinde venedik donanması mağlup ederek çanakkale boğazı ablukasını kaldırmıştır.

    - ağustos 1657’de bozcaada'yı, kasım 1657'de ise limni'yi kurtarmıştır. bu sayede, 1645 yılından beri devam etmekte olan girit seferi için ada ile istanbul arasındaki lojistik bağlantı tekrar kurulmuştur.

    - 1658 yazında, devlete bağımsızlık amacıyla isyan eden erdel prensi ii. rakoczi üzerine yürümüş, eylül 1658’de erdel’in önemli şehirlerinden yanova, şebes ve lagoş'u imparatorluğun sınırlarına katmıştır. bununla da yetinmeyip erdel’in haracını kırk bin altına çıkarmış, üzerine de elli bin kuruş savaş tazminatı almıştır.

    - sonrasında anadolu'ya, aralıklarla 1651'den beri isyan halinde olan halep valisi abaza hasan paşa'nın üzerine yürümüştür. bu isyanın en önemli nedenlerinden biri köprülü'nün ordudaki sert önlemleridir. köprülü, anadolu'ya girmeden önce iv. mehmet'e hakkında yine şikayetler yağmış ve kendisinin asılması istenmiş ancak sultan kesinlikle paşanın yanında yer almıştır. isyancıların 30 bin kişilik ordusunu mağlup eden köprülü, abaza hasan paşa ve kurmaylarını şubat 1659'da halep'te asmıştır.

    - ulema sınıfı arasındaki anlaşmazlıkları gidermiş ve bu sınıfın tekrar devlete yararlı bir şekilde hizmet görür hale gelmesini sağlamıştır.

    toparlarsam; devletin bu kalitede bir yöneticiye belki de en çok ihtiyaç duyduğu bir dönemde sadece 5 yıl sadarette kalmış, edirne-atina arası geyik avlamaktan başka bir şey yapmayan padişah iv. mehmet'e rağmen imparatorluğa nefes aldırmıştır.

    ekim 1651'de hasta yatağına gelen sultana sadaret makamı için kendi oğlunu önermiştir. bununla beraber, iv. mehmet'e diğer nasihatları; bir kadından asla tavsiye almaması, önemli makamlara zengin kişileri getirmemesi, hazineyi her daim dolu tutması ve orduyu sıkça sefere göndermesi olmuştur.

    pek bahsedilmez ama bana göre devlete yaptığı diğer büyük hizmet ise, oğlunu çok iyi yetiştirmiş olmasıdır. imparatorluk, bunun yararını 15 yıl görecektir.
  • 4. mehmet zamanında sadrazam olmuştur. mehmet, çok küçük yaşta tahta çıktığından, göreve, annesi turhan sultan tarafından binbir rica ile ve inanılmaz yetkilerle gelmiştir.
    öyle ki kendisi hakkında eleştiri yapanları sorgusuz sualsiz hapse atma hakkına sahipti
    bu devirde osmanlı devleti belli bir istikrara ulaşmıştır.
    bozcaada ve limni gibi limanlar alınmış ve çanakkale boğazının güvenliği ve ayrıca içişlerinde de asayiş sağlanmıştır.
    görevden ayrılınca yerine oğlu köprülü fazıl ahmet paşa geçmiştir
  • ne ilginçtir ki okuma yazması yoktur.
  • 1656-1661 yılları arasında 5 yıl görev yapan sadrazam.
  • karım köylüymüş. kendisi değil karısı köprü'den aslen. çok kan dökmüş, çok. tevekkeli 80 yaşında sadrazam olmuş, ya erkence olaydı?
  • (bkz: devlet adamı)
hesabın var mı? giriş yap