john freely

• fatih sultan mehmet'le ilgili yazdigi kitabi 'the grand turk' satisa sunuldu. giris kisminda yazdigi bir sey cok ilgimi cekti. once ingilizcesini yazayim:
  
  "during the exhibition of mehmet's portrait in istanbul, a number of friends, both turks and foreigners, remarked that it was a pity that there was no modern biography of the conquerer other than that of franz babinger, a lengthy scholarly work published in 1953 and now somewhat outdated, and that there was a need for a new book on him and his times written for the general reader. and so that is what i have set out to do in this book, concentrating on the man himself rather than his conquests, though his brilliant military career will be described in detail along with its effect on europe at dawn of the renaissance. as lord acton wrote: 'modern history begins under stress of the ottoman empire'."
  
  yukaridaki paragrafin kabataslak cevirisi soyle olabilir:
  "mehmet'in resminin istanbul'da sergilenmesi sirasinda, turk ve yabancilardan olusan bir grup arkadas, mehmet'e ait modern bir biyografi bulunmamasinin ne aci oldugunu soylediler. var olan tek biyografi 1953'de franz babinger tarafindan yazilmis ve eskimis, akademik bir calisma. dolayisiyla mehmet hakkinda, genel okuyucuya yonelik yeni bir kitabin yazilmasina ihtiyac oldugu konusuldu. benim de bu kitapta yapmaya calistigim sey bu. her ne kadar askeri kariyeri, ronesansin esigindeki avrupa'ya olan etkileriyle beraber detayli sekilde anlatilacak olsa da, asil uzerinde duracagim kisim mehmet'in kisiligi."
  
  burada iki onemli nokta var bence. teker teker bakalim simdi:
  yazar, bellini'ye ait sultan mehmet'in tablosunu ilk kez uzun zaman once, londra'da goruyor. uzerinden yarim omur gectikten sonra da, istanbul'daki sergide tekrar bu resmi gorme sansina erisiyor. bu sirada, turk ve yabanci arkadaslariyla arasinda gecen konusmada, sultan'a ait tek biyografinin 1953 yayinlanmis bir akademik calisma olmasinin ilgincligi uzerine konusuyorlar. dunyayi, caglari degistiren bir imparator hakkinda (savaslari degil, kisiligi) bu kadar kit kaynak olmasi, bizim acimizdan buyuk eksik gibime geliyor...
  
  ikincisi de, yazar bu kitapta fatih'in fetihlerinden cok, onun kisiligiyle ilgilenmek istedigini belirtiyor. elbette kazanilan askeri zaferlerden de ogrenecek cok seyimiz var ancak zaten hepimizin en azindan okullardaki tarih derslerinde de gordugu gibi, bu konuda yeterince cok anlati var. kisilerin karakterleri, dusunceleri uzerine daha detayli arastirmalarin yapilmasi ve bunlarin okurlara sunulmasi; bana kalirsa baska bakis acilari edinmemiz acisindan da onemli...
• einstein konusunu ben sormustum da princeton kampusunde bi kere karsilastik demisti.
• bogazici universitesinde ders veren, tonton, babacan adam. bilim tarihi ve astronomi dersleri verir... tarih konusunda oldukca bilgilidir. ister osmanli tarihi olsun, ister bilim tarihi olsun, muhabetinden cok sey kazanilasica bir elemandir. "osmanli hanedanligi" isimli kitabinda sadece saray hayati ve padisah ailelerini anlatir ve genelde yabanci gozlemcilerin notlarini referans aldigi icin, saray hayatina farkli bir acidan bakmamiza yardimci olacagi kanaatindeyim... bakalim bu evropalililar osmanliyi nasil goruyolarmis, derseniz, bi bakin derim.. bahalim bahalim...
• sabetay sevi'nin hayatini anlattigi kayip mesih kitabi sabetaylikla ilgili ortaliktaki en ciddi kaynaktir bence...
• hayalet oguz'un arkada$larindandir.
• zamaninda bilim tarihi dersini aldigim guzel insan. kisisel bogazici tarihimde gunhan danisman'dan sonra ikinci buyuk kayip.
• anıları yayımlanmış fizik hocası ve istanbul kitapları yazarı.
  
  “sürgün hayatı avare bir hayat”
  
  kitaplarının bazılarını neşretmiştim.
  
  .
  
  insan bazen kendi kendini de sürgün edebiliyor.
• evliya çelebi'nin izinde bir âdemdi, vefatıyla üzmüştür.
• kendisi adına boğaziçi üniversitesi'nde düzgün olduğunu düşündüğüm bir anma töreni yapılmıştır.
  
  pek çok yönden yenilikçi bir adam olduğunu anlattı öğrencileri ve onu bizzat tanıyanlar.
  
  ben, ilk defa kendisinin ismini istanbul'da dolaşırken adlı kitabında görmüştüm.
  
  kızlarından biri ve torunuyla sohbet etme imkânım da oldu... kendileri bana biraz mecburiyetten oradalarmış gibi geldiyse de, özellikle kızlarından maureen freely'nin değerli konuşmasında söylediklerini paylaşıyorlardır diye düşünüyorum.
  
  adam ii. dünya savaşı'nda gönüllü olarak asya'da savaşmış, böyle bi' zorluktan geçmiş, fizik doktorası yapmış, istanbul ve tarih üzerine nice kitaplar yazmış bir adam idi... adam'dı.
  
  allah rahmet eylesin.
• einstein’in laboratuar asistanı olduğu uydurmaymış. "en fazla princeton kampüsünde bir kez karşılaşmışızdır" demiş bir röportajında. kendi deyimiyle türkçesi de tarzanca seviyesindeymiş. osmanlıca da bilmiyordu herhalde, nasıl fsm için kitap yazıyor anlamadım.