hybrid

• ozetle, eninde sonunda butun icten yanmali motorlu araclarda (ya da buyuk bir cogunlugunda) standart olacagini dusundugum sistem. cunku onumuzdeki 10 senede son paragraflarda^* anlattigim tarzda yenilenebilir/bol bulunan maddelerle calisan bir motorun seri uretime gecip kitleler tarafindan kabul gormesi mumkun olmayacak. bu nedenle neredeyse her baba otomobil ureticisi hybrid bir arac piyasaya surmus olacak 3-5 seneye, hybrid teknolojisinin “gelistirme/pil masraflari” adi altinda arac fiyatina eklenen premium u da ya pazardaki kapisma, ya da ureticiler gelistirme/pil masraflarini karsiladigi/indirdigi anda aracin fiyatindan dusulecek, iste o zaman hybrid ekonomik acidan yararli olacak satin alana.. benzin fiyatlarinin tekrar artisa gecmesi (yani gelismis pazarlarin krizden cikmasi) bu gunleri biraz daha yakinlastirabilir de..
  
  simdi su siralarda hybrid teknolojisinin adam gibi yayginlasmasi icin su problemler var:
  
  1- performanslari cok dusuk. bu araci tasiyamiyor anlaminda degil: yalnizca hafif araclarda mantikli mpg artislari saglanabiliyor. mesela yaklasik agirliklardaki camry hybrid ile normal camry arasindaki mpg farki yine yaklasik agirliklardaki prius ile corolla arasindaki mpg farkindan daha az. honda bu yuzden 2008 ve sonraki model accord larinda (amerikan pazari icin konusuyorum) hybrid cikarmama karari aldi, ve direk insight ile civic'te elektrik motora, california'da ise fcx clarity ile hidrojene girdiler. ha bir sonraki modele kadar motorlarini gelistirirse bilemem. gm ise sadece show olsun diye hybrid tahoe cikardi. tamam belki "sehir ici performansta %50 koyduk hybrid olmayan versiyonuna gore" diye aciklama yapiyor olabilirler, ama o aciklamanin sonunda bir "*" var, o "*" ile nasil bir test yaptiklarini anlatiyorlar, o testi ben de yapsam, ben de en az %20 saglarim sirf icten yanmali motor ile.. zaten flexfuel fantazisi vardi, flexfuel olayi misir vb. gibi ethanol uretilen tahillarin fiyatlari artinca tutmadigindan sirket imajini yukseltmek icin hybrid koydular tahoe'ya, silverado'ya falan, o da tutmadi da iste simdi 2010 icin cruze, spark ve volt geliyor. o da batmazlarsa.. gerci bu kadar kafa si.tiler big three uzerine, yok ucakla geldiler, yok ay sonuna kadar fiat ile anlasmazsaniz ananizi si.tik diye, artik devlet batmalarina izin verirse ayip olur.
  
  2- hybrid teknolojilerinin gelistirilmeleri cok pahaliydi, "haydi neredeyse on senedir satiyorlar, cikaramadilar mi masrafi" denir ise, simdi de pil hammaddeleri cok pahali. sonra araclar komplike, yani garanti suresince problem cikarma ihtimali sadece icten yanmali motora sahip olanlardan daha fazla. bu fiyatlara yansiyor. bu yuzden ben kalkip bir aracin hybrid ini alirsam fiyati genelde 8 bin dolar fazlaya geliyor. diyeceksin ki "satinca da oyle bir arti fiyattan satacaksin," ama durum ne yazik ki oyle degil, 4-5 bin falan fark ediyor fiyatlari ayni aracin hybrid olmayan versiyonu ile ikinci elde. eh aradaki 8-5=3 bin dolar, yani satin alirken verdigin, simdi satarken kaybedecegin (ve hybrid versiyonu almasaydin kaybetmeyecegin) parayi benzinden telafi ediyor musun diye bakmak lazim. bu durumda, mesela ortalama bir depo 35 dolara doluyor 87 oktan ile, eh icten yanmali sedan aracin benzinin masrafi zaten yilda toplam 1000 dolar (iki haftada bir dolduruyorum ben mesela.) hadi ben az kullaniyorum diyelim, ortalama herkes haftada bir kere dolduruyor. yani 2000 dolar benzin masrafi yillik, hybrid in mpg'sini de abartalim, iki katina cikaralim normal araca gore, ona benzin koymak da yillik 1000 dolar olsun, yani bu durumda 3bin-(1000*x)=0, hybrid araci en az uc yil kullanmak gerekiyor ki finansal acidan bir yarari olsun. dort senede bir araba degistiriyor abd de millet diye bir atarsak, 4 senede geri amortismana sokacagin 1000 dolar kazanc icin ozel bir kisinin hybrid alacagim diye siraya girmesinde bir anlam yok. zaten o ekstra 1000 dolar kazanci her servise gittiginde servis bedeline koyduklari ekstradan geri aliyorlar..
  
  3- comprehensive sigortalari hybrid olmayanlardan daha yuksek.
  
  4- spesifik durumlarda cok verimli olmasi soz konusu tabii, mesela gunluk kullanimda eger 10 dakika 30 milin altinda, 2-3 dakika da uzerinde (ya da bu oranlarda) bir hizda gidiliyor ise.. ama ozellikle de abd gibi ilk satisa sunulduklari yuksek alim guclu buyuk pazarlarda araclarin omurlerinin buyuk bir bolumu 45 milin uzerinde geciyor, cunku "mid-size sedan"'a premium verecek beyaz amerikali genellikle suburbiada yasiyor.
  
  petrol fiyatlari cosunca herkes daha da yukselecek diye abanmisti bu araclara. hatta o siralarda herkes almak icin honda ve toyota onunde siraya girmisti.. ama 87 oktan benzin galon basina maksimum 5 dolari gordu, daha da yukselmedi, sonra da dustu. bu benzin fiyatinda da hicbir anlami yok. ha nedir? mesela londra'da "reva" lar cok tuttu, ama reva bir yerden bir yere gitmek disinda bir ise yaramiyor, arkadaslarini alip gezemezsin, bavullarini tasiyamazsin vb.. sonra bir de jeremy clarkson'dan laf yersin "600 sel'imi parkedemiyorum sizin yuzunuzden" diye.
  
  o yuzden pil teknolojisi ilerlemedikce (ya da lithium ion olayi ucuzlamadikca) butun alternatif itis ozelligi teknolojileri yalnizca icten yanmali motorlara yardimci olmak icin kullanilabilir, ki o durumda bile yuksek sayilarda satilabilecek bir durumu yok.. yani ya fiyati inecek hybrid'in ayni modelin sadece icten yanmalisina avantajli olmasi icin, ya da pil omru o kadar uzayacak/elektrik motoru o kadar verimlilestirilecek ki soyle bir-iki ay benzin koymak gerekmeyecek, stresli bir kullanimda. bunlarin bir kombinasyonu da olur iste.
  
  su sirada hybrid alanlar salak mi denilir ise, su uc bucuk nedenden oturu:
  1- sirketler icin fixed cost degil variable cost onemli. yani fleet vehicle/taksi vb. gibi bir olaya girilecek ise alinir,
  2- ideoloji sebebiyle alinir,
  3- pazarlamasina kanilir da cevreye hava atilma amaci ile alinir,
  3.5- kizlar gelecekte yalnizca hybrid sahibi olanlara verirse alinir.
  
  neyse devam edelim, benzine komple para vermesek bu is tutabilir. fise takilan komple elektrik araclar bu yuzden daha mantikli oluyor gelecek icin, cunku elektrigin fiyati gelismis ulkelerde (yani buyuk pazarlarda) cok dusuk. tabii simdilik komple elektrikle calisan araclar (ki mantikli buyuklukte olanlari 2010 sonrasinda piyasaya cikacak) o kadar pahali ki, 0km satis fiyati ile ikinci el arasindaki o yukarida anlattigim 3bin dolar kayip oluyor en az 6bin dolar. (aslinda aciklanan fiyatlar coook daha fazla da, iste simdilik ufak atalim) benzine zerre para vermiyorsun, o yuzden 3 yilda 3*2bin=6bin dolar cikarirsak, kara gecmek icin yine 3 sene kullanmak gerekiyor. 4 kapili bir sedan icin konusuyorum, tek kapili uc tekerlekli elektrik arac alinacaksa durum iyi tabii, ama onlarin da yol tutus, ruzgara karsi dayaniklilik, donanim, ve baska suruculer tarafindan motorsiklet muamelesi konusunda buyuk problemleri var.
  
  devlet vergi indirimi yaparsa bu is olur denilebilir, gelismis ulkelerde boyle bir indirim var zaten de yukaridaki hesaplar oyle oluyor. ha turkiye'de olur mu? olmamali. bu elektrikli arac isinin devlet tarafindan desteklenmesi icin turkiye'de nukleer santral/ruzgar ya da o tarzda high output/low variable cost olayina girmemiz lazim. eger bir gun sirf elektrikle calisan araclar cogalirsa elektrigin fiyati da yukselecek, cunku hem daha cok elektrige ihtiyac olacak, hem de turkiye'de elektrik uretiminin cogu fiyatlari hep artan fosil yakitlardan saglaniyor. o nedenle devletin "petrole olan bagimliligimizi azaltalim" mantigiyla vergileri indirip alternatif enerji kullanan araclari desteklemesi su enerji politikasi ile uzun donemde bir ise yaramiyor. devlet de kararlarini uzun donemler icin alan bir kurum... ha zenginlestirilmis uranyum ve bununla guvenli olarak ugrasma zanaati da pahali ayrica, yani nukleer santral ne kadar daha yararli olacak tartisilir...
  
  sonra turkiye'de sirf elektrikle calisan araclar oldugunu dusunelim. olmaz. olamaz... bir kere turkiye'de cogu arac sahibinin kendine ait bir garaji yok. halkin cogunlugu sehir icinde yasiyor, kaldirim kenarina ya da sitenin acik otoparkina parkediyor. (kapali otoparka sahip apartman/residence larda yasayanlar %10 dan az) eh, kaldirima elektrik prizi koyarsan millet kilidini kirip cep telefonunu sarj etmesin diye basina bekci dikmen lazim. sonra bunun "priz mafyasi" cikar, "senin aracinin elektrik prizinle oynarken arkadasimizi elektrik carpti" diye bicak ceken tinerci cikar, yagmur yagar sokagi su basar, bu prizler su altinda kalir, aracini sarj olsun diye birakirsin, sabah geldiginde birisi kabloyu yurutmus olur.. "sehir ici sarj merkezi" kurariz dersen bunun ranti olur, elektrik fiyati uzerine kanun gec cikacagindan ilk bir-iki sene sehir merkezinde rekabetsiz yer kapatanlar elektrige benzin fiyati ceker..
  
  o yuzden soyle bir yirmi otuz sene sonrasina bakiyor isek, hybrid veya sebekeden elektrik isini birakalim. su, hidrojen, karbondioksit, metan, hatta bana sorarsan buhar motorlu nukleer arac isine girmek lazim. cop, kaynana, banyodan yeni cikmis ceren, eski kiz arkadas, simdiki kiz arkadasin eski erkek arkadasi, tezek vb.. yakan arac da olur. dunyayi kurtarmak o kadar onemli degil cunku, olay hareket saglayabilecek baska bir “ucuz/yenilenebilir” enerji bulmak. "aaa manyak misin dunyanin hali onemli" diyenler icin pzev ve ulev bir nebze hallediyor derim. "bunu da ek$i duyuruda bir muhabbete yazip sonra cok kastigimi gorunce entrye cevirmis bulundum, artik idare ediniz, belki on sene sonra geriye donup bakinca laflarimi yerim" derim...
• elsiane'ın aynı isimli albümünün şon parçası
  
  here i begin to fail the steps of a battle without sense
  i've nearly began to understand as i grown my way
  there is no light out of all the places
  there is no sign of our help
  there is no time and a chance of relations
  what if i choose to live? living in a dangerous womb
  its like falling every moment every stage
  living in my own little world
  out coming every sequence of this dream
  how did this begin and turned in such inhumanity?
  i'm hoping for myself to escape the insanity, i'm open
  what if i choose to live and what if i killed you, inhumanity
  there is no light out of all the places
  there is no sign of our help
  there is no time and a chance of relations what if i choose you
  how did this begin and turned in such inhumanity?
  i'm hoping for myself to escape the insanity, i'm open
  what if i choose to live and what if i killed you inhumanity
• mitosta yari insan,yari hayvan yaratiklari tanimlamak için kullanilan bir kelimedir.melez anlamina da gelir.
• birebir sözlük anlamı melez olup sinematik yorum açısından bakıldığında karışım anlamına gelir. farklı türlerin tek bir bedende birleşmesidir. bir nevi karmaşa hali. tıpkı yarı kadın yarı adam; yarı insan yarı hayvan ya da yarı robot yarı insan yaratıklar gibi.
• (bkz: hybridçi kız)
• dikkat! bu entry reklam içermemektedir:
  hybrid deyince akla ilk elsiane gelir.
  
  yeni dinlemeye başlayanlar ya da başlamak isteyenler için bi' link bırakayım canlarıma.
  
  genelde vokalin aksanı üzerinden insanları avlarlar, kulağa (en azından benimkine) çok hoş gelen bir tınısı var sesinin.
  
  hybrid albümü baştan sona dinlenebilecek, sağlam bir temaya sahiptir. benim albümdeki favorilerim sırası ile paranoi, morphing ve across the stream'dir.
  
  bu arada elsiane tek bir şarkıcı değil, iki kişiden oluşan bir gruptur. lütfen dikkat.
• alternatif yakıt sistemleri ile çalışan, enerjiyi en verimli şekilde kullanarak çevreyi minimum düzeyde kirletmeyi amaçlayan taşıtlara verilen ad.
• bazı torrent dosyalarında yer alan terim. 2 farklı kaynaktan, tek içerik çıkarılıyorsa bu eklenir. örnek vermem gerekirse; bir blurayden görüntü + ses alırken, aynı içerik için başka bluray'den sadece ses alıp ikisini birleştirir.
• elsiane in muhteşem ötesi albümü.
• aynı zamanda yönetmenliğini fred olen ray'in üstlendiği 1997 tarihli bilimkurgu.