haraç

• osmanlı'da gayrimüslimlerden, askerlik yapmamaları dolayısıyla alınan para
  (bkz: cizye)
• furuzan'in parasiz yatili kitabindaki son oyku. kitaptaki diger oykulerden daha uzun. kitabi bitirdigimde hangi oykunun daha ic burkucu olduguna karar verememistim. ama aradan zaman gecti ve ben gunlerdir sadece bu oykuyu dusunup duruyorum. kitabin butunune hakim anlatimin mukemmelligine yorum yapmak istemiyorum. ama bundan ayri olarak ozellikle bu oykude oykunun kahramani servet hanim insani olduruyor. ben gunlerdir servet hanimin elinden alinmis hayatina uzulup duruyorum.
• bağlamak suretiyle elde edilir. maruz kalan kişi ağız dolusu küfretmek ister fakat genelde haraç girişiminde bulunan kişiler kavga gürültü olaylarını hobi düzeyinde zevk alacak kadar normalleştirip ateşli ateşsiz silahlara sahip olduklarından ağıza dolan küfürler yutulur, unutulur.
  (bkz: haraca bağlamak)
• fürüzanın aynı adlı öyküsü notostan tek başına da kitap olarak çıkmıştır ayrıca.
  servet hanımın o toz olup ufalanan hayatı insanın içini ezer. yahu bari bir de kızcağızı olsaydı hiç olmazsa!
  yanı başımızda yaşanacak bir hayat gibi olduğundan belki, daha etkili, daha gerçek, daha üzücüdür.
• füruzan'ın parasız yatılı öykü kitabının son ve en iyi öyküsüdür zannımca.
  
  --- spoiler ---
  
  düşünmüştüm, doğruydu; çirkindim, köylüydüm.
  belki de köylülüğümden çirkindim.
  köylü olduğumu nereden bilmişti şehime hanım?
  o gece inip sormuştum:
  ''şehime hanım, siz benim köylü olduğumu nereden bildiniz efem?''
  ''ay, senin efem'ini yesinler kız. bu iri iri dirsekler, bu fırlak diz kapakları, bu kol gibi kalın telli saçlar, bu her şeye ' evet ' ancak köylülerde olur. o deli çerkez de evet der, ama o çıkınını tutma evetidir. sarı osmanlı altınlarını bir yerlere gömmüştür o. bu evin kaymağını almıştır. onun dünyalığı tamam. şemsitap zati durucu değil. fingirdemesi kaşar orospu fingirdemesi. beni hiç hesaba alma. ben ne eder eder paracıklarımı kurtarırım. asıl şaştığım sensin. sen sürüneceksin, a benim iki gözüm. sen iyice dişsiz, tırnaksızsın,'' demişti.
  
  --- spoiler ---
• gayrimüslimlerden alınan bu vergi kendi arasında iki kısma ayrılmıştır:
  harac-ı mukassem:ürün miktarına göre alınan vergi.
  harac-ı muvazzaf:tarım yapılan toprağın yüz ölçümüne göre alınan vergi.
• füruzan'ın en sevdiğim öyküsü. okurken bu kadar hüzünlendirmesi galiba bir gün servet olmaktan korkmam.
  bu kadar çok şey yaşayıp aslında hiç yaşamamış birini okumak beni dehşete düşürüyor, okurken huzursuz oluyorum çünkü galiba tanıdık geliyor.
• füruzan'ın parasız yatılı kitabının son öyküsü. sonra bu öykü müstakil bir kitap olarak mayıs 2008'de notos kitap tarafından basılmış. ben de şaşkın, oley yeni bir füruzan kitabı, diye atlayıp aldım. pişmanlık mı duyuyorum yok daha neler!
  haraç füruzan'ın harika öykülerinden bir tanesi sadece. bana kalsa ki öykü okuyan hemen herkes aynı şeyi söyleyecektir, füruzan'ın yazdığı her şey çok güzel. bir kadıncağızın ölmeden önceki bir kaç saatinde aklından geçirdiklerini anlatıyor diye özetlemekse büyük haksızlık olur. yapılabilecek tek şey, keyifle tekrar okumak.
• kafadan uydurulmuş saçma sapan vergiler, ilave harçlar, sömürme kanalları.örneğin yeni öğrendiğim bir şey, atık su bedeli diye bir şey varmış su faturalarında belli bir yüzde olarak kullandığımız suyu atma ücreti alınıyormuş.
• illegal toplanan para.