hagakure

• nisan ayı itibariyle ithaki yayınlarının yeni bir çevirisiyle tekrar yayınladığı kitap. samurayın el kitabı. hatta diyorlar ki; "eğer kişi bu kitabı okumaya karar vermişse, bunu hemen gerçekleştirmesi ne kadar zor olursa olsun, en iyisi doğrudan kitabı okumaya başlamaktır, çünkü sonradan yaparım diye düşünürse yapamayabilir. samurayın yolu dümdüz gitmektir."
  yer yer maço anlatımlar içermekle birlikte enteresan hikayeler içeren bir kitap.
• bushido'nun temel taşlarından kabul edilen kitapta, samuray felsefesini anlatmak için belki de en çok atıf yapılıp kullanılan öğreti bulunmaktadır.
  
  "a samurai shall use a toothpick, even if he has not eaten" japonca aslından çevirilen ingilizcesi. türkçesi, "bir samuray, yemek yememiş olsa bile kürdan kullanır."
  
  bunun iki anlamı var. birincisi, genel olarak kitapta anlatıldığı üzere samurayların bakımlı, temiz olması gerektiği. buna verilen önemi yamamoto "eski samuraylar sabah uyandıktan sonra üç dört saatlerini eğitimden önce banyo yapmaya, yüzlerini yıkamaya, bakıma ayırır. savaşta öldükten sonra düşmanınızın sizi teşhis ederken pis, bakımsız olduğunuzu görmesi savaşa ve savaşçının yoluna yeterli saygıyı göstermediğinizi düşündürür" şeklinde açıklıyor.
  
  diğer anlamı ise daha derin. "yemek yememiş bile olsan (yani aç bile olsan) bunu dışarıya gösterme" deniliyor bu sözle. yamamoto bunun arkasından hemen "inside the skin of a dog, outside, the hide of a tiger", yani "içeride bir köpeğin derisiyken, dışarıya bir kaplanın postu" diyerek bu anlamı güçlendiriyor.
  
  onun dışında gerçekten ilginç bir kitap. yazıldığı dönem düşünülürse maço anlatımlar içeriyor, doğru, ama bunların dışında anlatılan bazı hikayeler ve verilen dersler uzun uzun düşündürüyor. tavsiyem, beş çember kitabı^*** ile savaş sanatı^** eserlerini de edinip / bulup birlikte okumak olur.
• (ikinci bölüm'den)
  
  . . .
  
  "erdemli bir insanın yüreği uslanmıştır ve olaylara saldırmaz. az erdemli biri huzurlu değildir, sorun yaratarak dolaşır ve her şeyle çatışma halindedir."
  
  . . .
  
  "dünyayı bir düş olarak görmek iyi bir bakış açısıdır. kabusa benzer bir şey gördüğünüzde uyanır ve kendinize bunun sadece bir düş olduğunu söylersiniz. yaşadığımız dünyanın, bundan az da olsa farklı olmadığı söylenir."
  
  . . .
  
  hagakure "the book of the samurai" - tsunetomo yamamoto
  
  japonca'dan ingilizce'ye çeviren: william scott wilson
  
  ingilizce'den çeviren: aslı tohumcu - ithaki yayınları- 2005
• 18. yyda yazilmis bushidoyu anlatan , samurailarin nasil davranmasi gerektigini anlatan bir kitaptir.
  hakagure kitabin ismidir, yazarin ismi ise yamamoto tsunetomodir.
• jim jarmusch'un ghost dog filminde, forrest whittaker'in oynadigi samurayin, basucu kitabidir ayni zamanda.
• hüseyin can erkin'in çevirisi ile iş bankası kültür yayınlarından çıkmış bir versiyonu da vardır.
  
  yamamato ustanın inzivası esnasında anlattığı öyküler ve gençlere tavsiyelerinin bir derlemesidir. çoğunlukla bir savaşçının sahip olması gereken erdemler, sorunların analizi ve çözümleri için kullanılabilecek yöntemler gibi derin mevzular anlatılmakla birlikte, insanın yüz derisinin nasıl kolayca yüzülebileceği gibi pratik bilgileri de içerir.
• 18. yüzyılda yaşamış bir samuraydır. babası ve babasının babası da samuray olan hagakure, kendi yaşamından yola çıkarak japon askeri ideasının sembolü olan samurayların yolunu ve ritüellerini "the book of samurai" kitabında anlatmıştır.
• bazı mini hikayeleri hayranlıkla okuduğum, insanın içinde samuray olma isteği uyandıran kitap. ısrarla bir insanın kafası kesilmiş olsa dahi son bir hamle daha yapabileceğini iddia ediyor ama, inandırıcılığını sorgulatıyor.
  
  --- spoiler ---
  öğreti kitabı ama yine de spoilera yazayım o kısımları. tam hatırlamasam da iki örnek de yaklaşık şöyleydi.
  
  bir samurayın düşmanları etrafını sarıyor, bu eleman bir çukur açıyor, kafasını kesip çukura düşürüyor, gömüyor sonra da. (kelleyi teslim etmek onur kırıcı bir durummuş)
  
  bir yerde bir şekilde yakılarak öldürülen bir samurayımız, ölmüş mü diye kontrole gelen elemana girişip onu öldürüyor, sonra da kendi ölüyor.
  
  --- spoiler ---
• bildiğim kadarıyla türkiye'de çevirinin çevirisi şeklinde yayımlandığı için özellikle samuraylar şöyledir böyledir, gerçek bir savaşçı şöyle yapar kısımları kişisel gelişim kitaplarından hallice olmuş. imkan varsa en azından ingilizce okunulmalı.
• "bazi seyleri ögrenmek asla bir memnuniyet duygusu yaratmamali. ulasilinan hedefler hep yetersiz görülmeli ki, ustaliga uzanan yolda insanin sevki sekteye ugramasin. dogruluk iste sadece bu ugurda gösterilen cabada gizlidir." (free translation)
  
  kitabin yazari tsunetomo yamamoto samuray olarak samuraylarin uymasini istedigi davranis kodlarini kaleme almis. hükümdari öldükten sonra sepekku (harakiri) ile onu takip etmek istemis, ancak hükümdar bunu yasakladigindan budhist tapinaginda kesis olarak göreve devam etmis. edebi yönü kuvvetli oldugu icin 18 gibi genc yasta hükümdarin "bas yazarinin" yardimcisi olarak görev almis.
  
  hagakure de cok derin ögütler de mevcut yukarida gibilerinden. japonlarin kamikaze gibi görev ve seref anlayislarinin kaynagi konusunda kitap güzel bir fikir veriyor. okunulasidir.