friday the 13th

• film hakkında birtakım gereksiz bilgi:
  
  film new jersey'deki no-be-bo-sco yaz kampında çekilmiş. kamp günümüzde hala faaliyette.
  
  550.000 dolarlık bir bütçeyle çekilmiş. gişede 39.754.601 dolar hasılat yapmış.
  
  yaz kampında çekildiği için set kurmak zorunda kalmamışlar. yanlızca banyo setini inşa etmişler.
  
  oyuncuların ve set ekibinin çoğu çekimler sırasında bölgedeki yerel otellerde kalmışlar. tom savini ve taso n. stavrakis filmin çekildiği kamp alanında kalmış.
  
  çekimler sırasında kamp kapatılmış. kamp alanı ormanın derinliklerinde bir yerde olunca, oyuncular ve çekim ekibi dışarıdan fazla bir müdahale görmemişler. ancak yakınlarda bir çiftliği olan rock yıldızı lou reed seti ziyarete gelmiş.
  
  1980 yılı the shining, dressed to kill, the fog ve prom night gibi önemli filmlerin gösterime girdiği bir yıldı. friday the 13th o yıl gişede en yüksek hasılatı yapan 18. film olmuş
  
  çekimler 28 gün sürmüş.
  
  victor miller filmin senaryosunu iki hafta içinde yazmış. ne var ki çocukken hiç yaz kampına gitmemiş.
  
  yönetmen sean s. cunningham filme faturalarını ödemenin bir yolu olarak bakıyormuş. ancak sonuç beklentilerinin çok üzerinde çıkmış.
  
  filmdeki kampın adı camp crystal lake . florida'da camp crystal adında gerçek bir yaz kampı varmış.
  
  kevin bacon'ın filmdeki karekterinin ismi 'jack'. daha sonra, frost/nixon, my dog skip, apollo 13, a few good men ve quicksilver filmlerinde de jack isimli karakterleri canlandırdı.
  
  victor miller senaryo için psycho filminden ilham almış. psycho'daki formülü tersine çevirmiş. bölünmüş bir kişiliğe sahip olan ve annesi gibi davranan bir oğul yerine, annenin oğlu gibi davrandığı bir kurguyu filme aktarmış.
  
  film, daha önce bir kaç projede çok küçük rolleri olan adrienne king ve kevin bacon'un oyunculuk kariyerini başlatmış diyebiliriz.
  
  filmdeki oyuncuların çoğunun, çok az tiyatro, film ve tv deneyimi varmış.
  
  filmdeki potansiyeli farkeden united artists, warner bros. ve paramount pictures arasında küçük çaplı bir savaş yaşanmış.
  
  tom savini'nin ölülerin şafağı(1978)'ndaki çalışmaları bu filmin özel efekt işleri için projeye dahil edilmesini sağlamış.
  
  betsy palmer o sırada yeni bir arabaya ihtiyaç duyduğu için pamela voorhees rolünü kabul etmiş. kendi sahneleri 10 günde çekilmiş. sette kaldığı gün başına 1000 dolar kazanmış.
  
  yönetmen cunningham, 'jason' yerine 'josh' ismini istiyormuş. ama yapımcılar jason'da ısrar etmişler.
  
  filmin için düşündükleri ilk isim 'long night at camp blood' olmuş.
  
  sean cunningham, oğlu noel'i jason olarak oynatmak istemiş. ancak eşi bu durumu kabul etmemiş.
  
  friday the 13th film serisi hakkında türkçe altyazlılı bir belgesel
  
  kaynak
• uzun yıllardan sonra ilk kez izlendiginde sapik filminden büyük ölçüde etkilendiği gözlenen film. gerek soundtrack'in benzerliği, gerekse mrs. vorhees'in norman bates'in kadın kılığında bir türevi olması filan gibi ayrıntıları on onbeş yıl önce teenage halimle kaçırmışım.
• yeni halloween üçlemesi, geçtiğimiz yıl izlediğimiz candyman, bu yıl vizyona girmeyi bekleyen yeni scream ve texas chainsaw massacre filmleri, chucky dizisi vs. derken bütün klasik slasher serileri yeni 10 yılda peş peşe ekranlara geri dönerken son 12 yıldır hiçbir şekilde sesi soluğu çıkamayan seri. çıkamıyor çünkü yapım hakları yüzünden sahne arkasında tam bir cümbüş yaşanıyor.
  
  olayın özeti şu: friday the 13th ismiyle jason voorhees karakterinin hakları farklı kişilerde olduğu için film çekilemiyor. ilk filmin senaristi victor miller, yıllardır senaryonun haklarını yeniden elde edebilmek için hukuki mücadele veriyordu. aynı filmin yönetmeni sean cunningham ise hakların kendisine ait olduğunu iddia ediyordu. geçtiğimiz eylül ayında mahkeme cunningham'ın temyiz başvurusunu reddederek miller'ı haklı buldu ve ilk filmin haklarını yeniden senariste devretti. ancak bu durum hiçbir şeyi çözmedi çünkü ilk filmde hokey maskeli jason voorhees görünmediğinden ötürü-ilk filmdeki katil jason'ın annesiydi hatırlarsanız- maskeli jason voorhees'in haklarını hâlâ cunningham elinde tutuyor. dolayısıyla miller, yeniden bir friday the 13th filmi çekse dahi seriyle özdeşleşen jason karakteri ve ikonik hokey maskesini kullanamıyor. dahası, mahkeme filmin haklarını miller'a yalnızca amerika birleşik devletleri sınırlarında teslim etmek gibi abuk bir karara imza attığı için miller bir şekilde jason'sız bir friday the 13th çekse dahi filmi abd dışına yayma yetkisi bulunmuyor. cunningham ise pratikte jason voorhees'in haklarına sahip olmasına karşın eğer jason'lı bir film çekmeye niyet ederse filmine friday the 13th ismini vermesi yasak. hatta jason voorhees ismini kullanmasının bile yasal sonuçlarının ne olacağı konusunda hukukçular ikiye bölünmüş durumda. üzerinde hemfikir olunan tek şey, içinde hokey maskeli isimsiz bir katil bulunan ve ismi friday the 13th olmayan bir film çekmekte serbest olduğu. tam bir rasta yapılmış arap saçı durumu anlayacağınız.
  
  nitekim yıllardır tarafların mahkemelerde sürünmesi sebebiyle elden ele gezip nice senarist, yönetmen ve yapım şirketini bezdiren serinin geleceği bir hayli belirsiz ve karanlık. görünen o ki jason voorhees'in paslı palası uzun süre daha yeni bir kurbanın tadına bakamayacak.
  https://screenrant.com/…ler-rights-original-update/
• vakti zamanında türkiye'de dağıtımcıların nedense atlamış olduğu, yani vizyona gelmeyen, ama ikinci bölümü sanki ilk bölümmüş gibi 13. cuma adıyla vizyona girmiş olan film. kulağa biraz karışık gibi gelebilir ama öyle: bizde yıllar evvel 13. cuma adıyla oynayan film aslında friday the 13th değil friday the 13th part 2'ydi, friday the 13th hiç vizyona girmemiş ama sonradan o da 13. cuma adıyla videoya çıkmıştı....
• elektrikli testereyle canlı modeller üzerinde seramik çalışma sanatının sergilendiği bir başyapıt.
  
  nihiheh.
• filmde gencecik kevin bacon da yer almaktadır. filmde herkes ölmek için elinden geleni yapıyor, cem yılmazın dediği gibi nerde kıyı kuytu bi yer var hepsi oralarda takılıyorlar.
  
  --- spoiler ---
  katilin kevin bacon'a alttan ve boğazdan girdiği sahne mükemmeldi. ses efektleri insanı acaip geriyor. anne olayı akla sapığı getiriyor.
  --- spoiler ---
• ayın ilk günü pazar gününe denk geliyor ise,o ayın 13ü de cumaya tekabül edecektir.
• çocukluğumun ağzına sıçan film. ilkokul 1 veya 2 deyken, abimle arkadaşında izlemiştik, fidyo kasetlerinin en cafcaflı olduğu zamanlar. film keyfi yapacakmış adiler sözüm ona. asansöre bindirememişlerdi beni filmden sonra. sonra geceleri uykum kaçardı abim gelirdi yanıma, sonra çiş yapmaya gidemezdim. sonraa boş inşaatların yanından geçemiyodum falan filan. böle boktandı yani etkisi. o maskesine kolonya döküp yakmayı istiyodum çocukken. hala da istiyorum işte. sol framede görmez olaydım adını, maskesine lamalar tüküresice.
• eğer "ch ch ch ah ah ah" ya da "kih kih kih ha ha ha" (ama gerçeği "kih kih kih mah mah mah" şeklindedir. kill kill kill mom mom mom'dan gelir) benzeri fısıltılar duyuyorsanız oralarda kalmamanız gerektiğini öğreten slasher korku filmi serisi. halloween kadar iyi bulmadım. öldürme şekli konusunda michael myers daha merhametli, daha kibar davranıyor, okşaya okşaya katlediyor hedefini ama bu serinin baş psikopatı jason tam bir ayı. hem zeka geriliği var hem de hödüğün teki. çok farklı stillerde cinayetler işliyor. baltayla surat dağıtmak mı dersin, bağırsak çıkarmak mı gayet geniş bir repertuarı var yani... bu yüzden myers tarafından katledilmeyi seçerdim hehehe.
• friday the 13th de 80'lerin kült korku filmi öyle ki kendi furyasını yaratmıştır. friday the 13th düşük bütçesine rağmen o ana kadar bir korku filmi için en önemli gişe hasılatlarından birini gördü. bu, diğer stüdyoların da düşük bütçeli bir korku filmi çekebileceklerini ve yüksek getiri kazanabilecekleri fimler çekmeye itti sonuç, 80'lerin slasher patlamasıydı.
  
  diğer efsanevi slasher filmlerine gelince , çok azı friday the 13th (1980) filminin etkisi ile kıyaslanabilir . başlangıçta halloween'nın (1978) ucuz bir kopyası olarak tasarlanan friday , kendi başına bir hayata başladı. friday the 13th başarısından etkilenerek çekilen filmlere bazı örnekler vereceğim.
  
  sleepaway camp (1983)
  the burning (1981)
  madman (1981)
  slaughter high (1986)
  final exam (1981)
  the mutilator (1984)
  my bloody valentine (1981)
  the slumber party massacre (1982)
  the prowler (1981)
  happy birthday to me (1981)
  the house on sorority row (1982)
  scream (1996)
  a nightmare on elm street (1984)