eris

• pluton'u gezegenlikten eden kuiper kusagi uyesi.
  
  gecenlerde yapilan gozlemler sonucu pluton'dan yaklasik %27 daha buyuk oldugu ortaya cikti.
  
  aslinda pluton'un gezegenlikten cikarilmasi, eris'in kesfi sonrasinda pluton ile hemen hemen ayni buyukluge sahip oldugunun ortaya cikmasi ile tetiklenen bir surec. bu bilgi sonucu uluslararasi astronomi birligi toplanarak apar topar pluton'un gezegenlik payesini elinden aldi...
  
  bu yapilmasa idi, yuksek ihtimalle gunes sistemine bir suru yeni gezegen daha eklenecek, gezegen sayisi 15-20 civarinda olacakti. bilenler bilir; hizla yeni kuiper kusagi nesneleri kesfedilmeye devam ediyor...
  
  neyse, konuya donelim:
  eris'in yaklasik 2400 km capinda oldugu hesaplaniyor. ayrica kendisinden 33 bin km uzaklikta ve 150 km capinda bir de uydusu var. eris 560 yilda tamamladigi yorunge periyodu sirasinda gunes'e 38 ab kadar yaklasabiliyor. bu da ara sira gunese pluton'dan daha yakin oldugu anlamina geliyor...
• neden bu ülkeden bir türlü ayrılamıyor diye düşündüğüm mitolojideki kavga, fitne- fesat, karışıklıklar tanrıçası.. onun bulunduğu yerde huzur haram.
  nasıl da güzel, bir efsane. fakat huyu güzel değil.
  truva savaşı onun sayesinde çıktı. o ve zekâdan nasibini almamış paris sayesinde.. oğlunun adı bile strife(kavga). en büyük keyfi savaş tanrısı ares ve sevgili oğlu "kavga" ile savaşlara katılmak.
  günümüzde olan bitene bakınca eris de duruma ayak uydurdu, her tarafı dilediği gibi karıştırıyor diye düşünmeden edemiyor insan. tanrılar içinde her çağa uyanı, en dayanıklısı çıktı. zeus bile göçtü gitti, eris yaşıyor.
  en iyisi, tanrıçayı bir kenara bırakarak daha heyecan verici bir konudan söz etmek..
  
  eris, 2005'te keşfedilmiş bir cüce gezegen. sürekli mini mini gezegenler bulununca uluslararası astronomi birliği "cüce gezegenler" adıyla yeni bir sınıflama oluşturdu.
  artık onlarca cüce gezegenimiz var.
  
  kaliforniya teknoloji enstitüsü'nden michael e. brown hubble uzay teleskopuyla bir gezegen keşfettiklerini duyurduğunda, adını gayri resmi olarak xena koydular, mitolojik bir kadın savaşçı. sonra eris'e karar verilmiş.
  anlatıldığına göre, pluton'u gezegenliğinden etmiş. eğer bu tür isimler usulden değilse, belki de eris adının yakıştırılması bu yüzdendir.
  
  eris ilk keşfedildiğinde pluton'dan büyük sanılıyordu. fakat new horizon'dan alınan görüntüler pluton'dan biraz daha küçük olduğunu gösteriyor.
  şurada ceres de başka bir cüce gezegen.
  eris, 2300 km çapında ve neptün'ün ötesinde, dünyadan 15 milyar kilometre uzaklıkta. eris'in yörüngesi, güneş sistemi'ndeki diğer gezegenlerin yörüngesel düzlemine 45 derece eğik konumda bulunuyor. bu eğim yüzünden 2005 yılına kadar gözlerden uzak kaldığı düşünülen eris, güneşe oldukça uzak, güneş'in çevresindeki turunu 560 yılda tamamlıyor. yüzey sıcaklığı -217 ila -248 derece arasında değişiyor. kendisinden 5 kat küçük ve 33.000 km uzakta şirin bir uydusu var, dysnomia..
  dysnomia, eris'in kızı. kanunsuzluk, düzensizlik anlamına geliyor..
  yeni bir gezegen ve uyduya yakıştırılan isimlere bakın; kadın savaşçı, fitne fesat, karışıklık tanrıçası, düzensizlik, kanunsuzluk.
  dünyanın hali malûm, bari gezegenler için bir umut bıraksalardı.
• bu anlaşmazlık ve uyuşmazlık tanrıçasının çocukları, ponos (ıstırap), argos (keder), limos (açlık) ve lethe (unutmak)'dir
• keris varyantı piyasada olan virüs
  bu da yetmezse silkeleris varyantı çıkabilirmiş, götümüze maske takalım
• bu kavga tanricasi olympos'a uzerinde "en guzel tanricaya" yazan altin bir elma atinca kiyamet kopmus. athena, hera ve afrodit yok ben guzelim yok sen cirkinsin derken, zeus hakemlik işini başından atip truva kralinin oglu paris'e vermiş. paris'te afroditten rusvet olarak heleni alarak truva savasini baslatmistir. erisin ufak bir oyunu truvanin sonu olmustur.
• çevremde birkaç kişinin kızına koyduğu isim. anlamını düşünmez isen, ses olarak güzel ve yumuşak bir isim ama, yine de insanlar çokcuklarına neden fitnecibaşının adını layık görür anlamış değilim.
• keşfedilmesi sonrası astronomi camiasında büyük karışıklıklar çıkaran ve "gezegen" tanımının değişmesine neden olan cüce gezegen. bu vaziyet, astroloji çevrelerinin de dikkatini çekmiş ve eris, "nifak tanrıçası" mitine uygun karakterde bir gezegen olarak çarkıfeleklerde yer almaya başlamıştır.
• önce xena olarak adlandırılan, uydusuna da geçici olarak gabrielle adı verilen cüce gezegenin resmi adı. uydusuna da tanrıça eris'in kızı olan disnomia'nın adı verildi.
• kin ve nefret tanrıçasıdır. mitolojiye göre troya savaşının temelinde başrol oynayan tanrıçadır. thetis ile peleus'un düğününde ortaya bir elma atar ve bu elma da en güzel tanrıçaya aittir yazar. hera aphrodite ve athena elmayı sahiplenir. tanrıçalar zeus'a birimizi seç der. kadınlar konusunda bir hayli tecrübeye sahip olan zeus bu işten hemen kendini sıyırmasını bilir troia'nın kayıp prensi paris' e topu atar. paris'in hikayesi de ilginçtir. troia'nın sonunu getirecek diye bebekken ida dağına terk edilir bir şekilde hayatta kalır. kendilerini seçmeleri için tanrıçalar vaatlerde bulunurlar. athena savaş ve bilgelik gücünü vereceğini hera yönetme ve toprak gücü vereceğini aphrodite de der ki hacı beni seçersen sana dünyanın en güzel hatununu yaparım der ve azgın paris aphroditeyi seçer aphrodite de menelaos' un güzel karısı heleni paris'e yapar. halen parisle troia' ya kaçar menelaos akha kralı agamemnon'un kardeşidir. zaten troia'ya saldırmak için bahane arayan agamemnon bu olayı bahane eder ve troia ya saldırır. ve truva savaşı böylece başlamış olur. eris'in attığı basit bir elma bir dünya olaya sebep olmuş akhileus ölmüş troia yerle bir olmuş troia dan kaçan aeneas roma'nın kuruluşunda başrol oynamış. lafın özü mitoloji güzeldir güzel
• yunan mitolojisinde karışıklık çıkarmak ve anlaşmazlık yaratmakla sorumlu tanrıça. savaş tanrısı ares'in de kardeşi... (tabii bu anlaşmazlığı çıkarıyo, kardeşe de mis gibi savaş ortamı doğuyo, anlaşmışlar aralarında) aynı zamanda (bkz: discordia)