versailles antlaşması

• daha 19. yüzyılın sonunda kurulmuş, çok yeni bir devlet olan alman imparatorluğu'nun,onun hızlı gelişimini ve dünyada yeni bir güç olarak ortaya çıkmasını durdurmak isteyen itilaf devletleri'ne karşı savaştan yenik çıktığını ve resmen yıkıldığını belgeleyen antlaşmadır. daha önce fransa'nın 1870-71 savaşı'nda teslimiyetini imzaladığı versay'ın aynalı salonlarında, ironik bir biçimde fransızlar'ın bir nevi intikamı olarak imzalanan antlaşma, bir imparatorluğu daha tarihe gömmüş, bu antlaşmayla alman cumhuriyeti(weimar) resmen tanınmıştır. diğer barış antlaşmaları gibi versay da başta yaşlı fransız başbakanı clemenceau ve hırslı ingiliz başbakanı lloyd george olmak üzere intikam derdinde olan itilaf devletleri yetkilileri tarafından çok ağır şartlar konularak hazırlanmış ve almanya, versay'ı kabul etmek zorunda bırakılarak zor durumda kalmış, asla ödeyemeyeceği kadar büyük bir savaş tazminatına ve kendi milli topraklarının bir kısmı da dahil olmak üzere geniş toprak ve sömürge kayıplarına mahkum edilmiş, ingiltere için her daim bir tehdit olan donanmasına el konulurken, ordusunun ve hava kuvvetlerinin ise sayıları sınırlandırılmıştır. bunun yanısıra, sen cermen antlaşması'nda da belirttiğimiz üzere, cermen etnisitesinin iki devleti avusturya ile almanya'nın birleşmesi yasaklanmıştır.bu antlaşmanın ana maddeleri şu şekildedir:
  
  -batı prusya bölgesi(danzig,posen,silezya) polonya'ya, 1870-71 fransa-prusya savaşı'nda alınan fransız milli toprağı olduğu iddia edilen ve bir savaş sebebi olan alsas-loren fransa'ya, malmedy bölgesi belçika'ya, savaşa girmemiş olmasına rağmen kuzeyde küçük bir toprak şeridi danimarka'ya bırakıldı.
  -doğu afrika(tanzanya),güneybatı afrika(namibya)'daki alman sömürgeleri ingiltere'ye, togo ve kamerun sömürgeleri fransa'ya, çin'deki tsingtao üssü çin'e, pasifik'teki alman sömürgeleri olan pasifik adaları japonya'ya bırakıldı.
  -almanya ağır bir savaş tazminatı ödeyecek.
  -alman donanmasının tümü ingilizler'e teslim edilecek, sadece sahil güvenlik görevleri için işlev görecek küçük bir kuvvet kalacak.
  -alman ordusunun sayısı jandarma kuvveti olarak işlev görecek 100.000 kişiyle sınırlandırılacak, aynı zamanda alman hava kuvvetlerinin sayısı da sınırlandırılacak,
  -almanya'ya ait olan ve alman endüstrisinin merkezi olan batı almanya'daki ruhr bölgesi fransa'nın askeri müdahalesi altında bulunacak, alman askerlerinden arındırılarak tarafsız bölge olacaktı. bu bölgenin geleceği 15 yıl sonra yapılacak bir plebisitle(halk oylaması) belirlenecekti.
  -almanya, ırkdaşı olan avusturya devleti ile hiçbir şekilde birleşemeyecekti.
  
  bu antlaşma, pek çok tarihçi tarafından asrın en büyük hatası olarak tanımlanmıştır. versay antlaşması, almanya'nın milli çıkarları ve daha sonraki iç durumu tamamen yok sayılarak yapılmış gerçekçi olmayan bir anlaşmadır ve nihayetinde önce, naziler'in alman ordu ve donanmasının mevcudunu artırmasıyla gizlice, daha sonra ise 1936 yılında askerden arındırılmış ruhr bölgesine askerlerini sokmasıyla alenen hitler tarafından delinmiştir. anlaşmanın ağırlığı, müttefik politikacılarının dahi tepkisini çekmiştir ve anlaşma, abd senatosu'nda dahi tanınmamıştır. bu da hitler'in anlaşmayı delme hareketini dünya önünde, haksızlıkları yok etmek gibi göründüğünden haklı çıkarırken, ruhr'un geri alınmasından sonra, george ve clemenceau'nun engellemek istedikleri birer birer olmuş, önce almanya açık ve seçik olarak ordu ve donanmasını anlaşma hükümlerinin ötesinde genişletmeye başlamış, daha sonra da 1938 yılında avusturya ile birleşmiştir. zira, hitler'in almanya'da başa gelmesine yol açan şartları da yol açan ve ikinci dünya savaşı'nın çıkmasına sebep olan da gene bu anlaşma olmuştur. almanya'da hakim olan ekonomik kriz ve sosyal karmaşa, savaşın bitmesiyle bir miktar dinse de, savaş borçları nedeniyle halkın beli bükülmüş, ekonomi çökerken, enflasyon maksimum düzeye ulaşmıştır. sosyal demokrat hükümetler bunla baş edemeyince, alman halkı ülkenin uluslararası gururunu eski düzeyine çıkartacak, ekonomiyi düzeltecek, halkı deveran edecek yeni bir lider arayışına girmiş, bu da hitler'in nasyonel sosyalist(nazi) partisi'nin, üstelik de seçimle başa gelmesini sağlamış(hindenburg'un etkilerini saymazsak tabi), hitler'in bir diktatörden önce alman halkı tarafından seçilmiş bir lider olarak başa gelmesine yol açmıştır.