abraham de moivre

• fransiz istatistikci. (1667 - 1754) 18. yuzyilda kumarbazlar icin olasilik hesaplari yaparak para kazanan de moivre, kaleme aldigi sansin doktrinleri adli eseri ile olasilik teorisinin temellerini atti. olasiligin en basit sekilde oyunlar ile aciklanabilecegine inaniyordu. aslinda bir determinist olan de moivre, eserinin isminin aksine sans diye bir seyin olmadigini iddia ediyordu. mesela bir bozuk paranin yazi veya tura gelmesini biz sans olarak degerlendirsek de biz parayi attigimiz anda aslinda newton kanunlarina gore degismez kosullar (atma acisi, ruzgar, paranin agirligi, vs.) altinda bu deney gerceklestirildigi icin, paranin hangi yuzunun gelecegi aslinda bellidir ve sansla da hicbir baglantisi yoktur. yani bu durumda sans diye bir sey yoksa her sey bellidir ve bilinebilir. butun problem bizim bilmeyisimizdir.
  
  analitik geometri ve olasilik teorisinin babasi kabul edilen de moivre, pierre simon de laplace a bilimsel calismalarinda buyuk bir esin kaynagi olmustur.
  
  de moivre ile ilgili en ilginc konu da olumudur: hayatinin son zamanlarinda her gun normalden 15 dakika fazladan uyudugunu fark eden bilim adami, 24 saat uyudugu gun olecegini var sayarak 27 kasim 1754 u olum tarihi olarak belirledi. ve gercekten aynen hesapladigi gun de moivre hayata gozlerini yumdu.