sonderkommando

• gaz odalarından ve krematoryumdan sorumlu yahudi tutsaklar.
  
  temel "iş"leri çıplak yahudi tutsakları gaz odasına götürmek ve ardından da cesetlerin deliklerine saklanmış olması muhtemel değerli maddeleri alıp - varsa- altın dişlerini sökmek ve son olarak da cesetleri krematoryumda yakıp küllerini boşaltmak.
  sonderkommando adlı bu özel ekibin, bu yoğun "işlerinden" zaman kaldıkça ss'lerle futbol maçı yaptıklarını anlatır primo levi boğulanlar kurtulanlar adlı anı kitabında.
  "başka ss'lerle ekibin kalanları da maçtadır; taraf tutar, bahse girer, oyuncuları alkışlar, yüreklendirirler, sanki maç cehennem kapısında değil de bir köy çayırında oynanıyormuş gibi..."
  
  giorgio agamben, dehşetin ortasında oynanan bu futbol maçının, bu normallik anının, toplama kampının asıl dehşeti olduğunu, soykırımların bittiğini düşünsek bile o maçın hala biteviye sürüp gittiğini ve bu maçı anlamayı ve durdurmayı başaramazsak asla umudun olamayacağını yazar (s. 127) tanık ve arşiv adlı o mükemmel kitabında.