you need to calm down

• taylor swift'in yedinci stüdyo albümü lover'dan yayınlanan ikinci single.
  
  swift ilk albümünden bu yana ilk defa çıkış ve ikinci single'ı arasına promo single koymadan bir şarkı yayınlıyor. normalde ilk iki single arasında muhakkak promo single yayınlardı, bu sefer yapmadı.
  
  "down" 79 bin dijital satış 260 bin streaming ile billboard listelerine iki numaradan girerek swift'in kariyerinin yirmi dördüncü top 10 hiti oldu. dijital satış listelerinde ise zaten swift'e ait olan en çok bir numara şarkıya sahip şarkıcı rekorunu on yedi şarkıya çıkardı.
  
  şarkı yayınlandığından beri swift, hater'ları tarafından "lgbt'yi kendi amacı için kullanıyor, çıkar sağlıyor" suçlamalarına maruz kalıyor. şimdi bu muhteşem iddianın ne kadar "gerçeği" yansıttığına yakından bakalım.
  
  - klip hem lgbt içermesine hem de bür sürü ünlü isim barındırmasına rağmen ilk gün sadece 20 milyon izlendi ki bir önceki single me!'nin klibi 65 milyonla vevo rekoru kırmıştı. aynı şekilde şarkı yayınlanalı 10 gün oldu ama klip hala 100 milyona ulaşamadı, me! üç günde ulaşmıştı.
  - lgbt içeriği yüzünden swift'in çok popüler olduğu asya ülkelerinde yasaklandı. swift çok ciddi bir darbe yedi.
  - swift ilk albümünden bu yana ilk defa bir albüm döneminde yayınladığı ikinci şarkı 100 bin dijital satışı bulamadı. bundan önce yayınlanan tüm ikinci şarkılar 100 bini geçmiş, hatta begin again, back to december gibi şarkılar promo olarak yayınlanmasına rağmen 300 bini bulmuştu. hiç tanıtımı yapılmayan ready for it bile 135 bin satmayı başarmıştı. you need to calm down ise 79 binde kaldı.
  
  evet, tablo bu ama swift'in parlak zekalı hater'larına sorarsanız size "lgbt'yo kondo çokorloro oçon kollonoyor" diyecekler.
  
  şu kesin ki lgbt, siyaset, dini gruplar ya da belli bir duruş geçmişte birçok şarkıcıya avantaj sağladı ama swift'e değil. zira -hater'ların idrak edemediği nokta bu- swift'in kariyerine başladığı on üç yıl oluyor. bu on üç yılda öyle ya da böyle swift'in kemik fan kitlesi oluşmuş durumda ve bu fanların neredeyse yarısını muhafazarkar oluşturuyor. tekrar söylüyorum: muhafazakarlar. başka bir deyişle swift'in siyasete bulaşmasından ya da demokratları desteklemesinden hoşlanmayan, homofobik kesim. on üç yıl önce kariyerine başlamış ve sahip olduğu fan kitlesinin dinamikleri aşağı yukarı belli olan bir şarkıcıyı "lgbt'yo kollonoyor" diye suçlarlarsa kendilerini komik duruma düşürürler. swift siyasi görüşünü açıkladığı ekim 2018'den bu yana hızla fan kaybediyor, bu da son halkası oldu. muhafazakar fanlar hızla swift'e sırtını dönüyor, lgbt swift'e üç fan kazandırıyorsa otuz fan kaybettiriyor. hater'ların yaptığı en iyi iş ortaya laf sallayıp gitmek. bunu birkaç mantıklı argümanla destekleyip somut örnekler sunsalar da dediklerinin bir inandırıcılığı olsa. kariyerine yeni başlayan ve lbgt'yi öne süren şarkıcılar için bu iddialar açıklanabilir ama on üç yıllık kariyerinde muhafazakar fanlara sahip swift için ne tür bir açıklama getirebilirler?
  
  swift şu an siyasete ve lgbt olaylarına sonuna kadar girmiş durumda, her geçen gün daha da fazla fan kaybediyor. peki karşılığında ne alıyor? hiçbir şey. demokratlar söz verdikleri gibi onu desteklemiyor. en kötü ihtimalle itibarı düzelir, ondan nefret eden eleştirmenler artık daha anlayışlı yaklaşır falan diye düşünüyorsanız çok yanılıyorsunuz. pitchfork, lgbt "kozuna" rağmen swift'in ağzına sıçtı sıvadı. en azından bu maddi kaybı manevi kazançla telafi etseydi ancak o da yok. swift şu an tam anlamıyla lost-lost durumunun içinde. hem fan kaybediyor hem de hiçbir itibar/saygı görmüyor ama gelin siz bir de hater'lara sorun:
  
  "swift, lgbt ozorondon prom yopoyor."
  
  hah, keşke haklı olsalar. o zaman deriz ki bu suçlamalara maruz kalıyor ama en azından bir kazancı var.
  
  hater'ın bile kalitelisine muhtacız. swift siyasi görüşünü kendine sakladığı dönemde kendilerini yırttılar demokratları desteklesin diye, adını cumhuriyetçiye çıkardılar. siyasi görüşünü açıkladığında da yaptıkları ilk iş "siyaset senin işin değil, sen şarkıcısın" demek oldu. aşırı zayıf olduğu için insanları kalıba sokmaya çalıştığını, fanlarına kötü örnek olduğunu söylüyorlardı. swift biraz kilo alınca "şişman" demeye başladılar. louisiana sel felaketine gizlice para yardımı yaptığı ortaya çıkınca bağışlarını açıkça yapıp insanları bağış yapmaya teşvik etsin dediler, swift açık bağış yapmaya başlayınca adı "gösteriş yapıyor" oldu. şarkılarının hep erkeklerle ve kendisiyle ilgili olmasını bahane ederek bencil olduğu iddia edildi, şimdi lgbt içeren şarkı yapınca prim yaptığı söyleniyor. üstelik swift lgbt'ye olan desteğini sadece sosyal medya üzerinden ya da şarkıyla yapmıyor. lgbt temelli kuruluşlara birçok bağış yaptı, bu konuyla ilgili imza kampanyası başlattı ki konu beyaz saray'a taşınsın ama hater'lar yine memnun değiller, yine her şeyden şikayetçiler. swift'in sosyal konularda sesini yükseltmesini isteyen bunlar değil miydi?
  
  şarkıya geri dönmek gerekirse, ben sözleriyle ilgili endişe verici bir durum -şimdilik- görmüyorum. swift'e şarkı yazarlığıyla ilgili övgüler shake it off gibi şarkılardan değil last kiss, dear john, the moment i knew ya da sad beautiful tragic gibi şarkılarından ötürü geliyor. ancak swift ne zaman bu şarkıları single yaptı ki? albümün tamamını görmeden şarkı yazarlığının seviyesinin ne duruma geldiğini anlamamız mümkün değil. eğer albüm bu tür şarkılarla doluysa işte o zaman endişe verici bir durum var demektir. bunu da bekleyip görmemiz gerekiyor. üstelik swift diss şarkılarında diss attığı kişileri şarkılarına yansıtmasıyla meşhurdur. dear john'un tarzı john mayer'ın tarzına benziyordu. bad blood'ın nakaratları katy perry'nin müzik seviyesine bir tür göndeymeydi. look what you made me do'nun altyapısı kanye west'in müziğinden izler taşıyordu. you need to calm down ise stan twitter denilen ve en büyük özelliği "we been knew" yazmak olan gruba yönelik. bu bakımdan değerlendirildiğinde şarkı tam da onları yansıtıyor.
  
  bence şarkının çok daha ciddi problemleri var: türü, yılan göndermesi ve klibi. türü problem çünkü swift alternative pop yapmasıyla tanınan joel little ile çalışıp synthpop yapıyor. bunun mantığı ne ki? bu şarkı neden alternative tarzda değil?
  
  yılan göndermesi ise swift'e "takıntılı" izlenimi veriyor. me!'nin klibi yılan ile başlıyordu ve bu yeni albüm dönemine başladığı için açıklanabilirdi. peki ikinci defa? işte bu swift'in yılan meselesini aşamadığını gösteriyor. yılan teması reputation döneminde kullanıldı, swift inanılmaz para kaldırdı ve bitti. bitmiş olmalıydı. oysa ikinci şarkı, ikinci yılan göndermesi.
  
  son problem ise ünlülerle dolu klip ki swift'in bad blood olayından zerre ders almadığını gösterir. 2016'da yaşadıklarından sonra değil ünlülerle tekrar klip çekmek, adlarını bile anmamalıydı ama gelin de görün ki bad blood'ı tekrar etti. olur da tekrar aynı olayları yaşarsa hiç şikayet etmeye hakkı yok. başına gelenleri hak etmiş olacak. sosyal medya tekrar ona karşı cephe alırsa bu klipte oynayanların çoğu ona sırtını döner. zaten yarısı sosyal medya fenomeni. default olarak sosyal medya aleyhine tavır alamazlar. aralarından bazıları 2016'da kanye ona saldırırken fırsat bu fırsat düşene bir de ben vurayım diyerek "time, the ultimate truthteller" yazmış kişiler. ellen ve ryan reynolds anında tarafsız role bürünürler. şarkı yazarlığı sorun ediliyor ama bence bir uyanıklığına bakmak gerekir. swift gibi aşırı uyanık olmasıyla bilinen bir kadın bunu nasıl yapar? sırada kim var? kanye mi? üçüncü klipte de karlie kloss olur herhalde. gidişat onu gösteriyor.
  
  şarkıyla ilgili mantıklı kararları ise hatalarına kıyasla daha az. öncelikle önce şarkıyı yayınlayıp sonra klibi salmakla akıllılık etti. me!'ye "çocukça" diyenler genellikle şarkıyla klibi birlikte izleyip birbirinden ayıramayanlar zira. bu sefer bunun önüne geçmiş oldu. diğer akıllı hamlesi de klip için şarkının uzatılmış versiyonunu yapması ve i knew you were trouble videosunda yaptığı gibi konuşmalarla doldurmaması. klip şarkının süresini aşınca bir süre sonra izlenme oranları düşüyor. youtube'u audio olarak kullanan ve arka planda çalanlar doğal olarak konuşmalarla ve intolarla bölünen klipleri değil, sadece audio olan klipleri tercih ediyorlar (bu aynı zamanda lady gaga'nın video izlenimlerinin yavaş yükselmesinin de nedenidir. klipler çok büyük özenle yapılsa bile arka planda şarkının çalmasını isteyenler için elverişli değil).
  
  şarkının başarılı olup olmayacağını zaman gösterecek . diss ya da politik şarkıların amacına ulaşması sözleriyle değil, başarısıyla olur. ne kadar başarı elde ederse o kadar gündeme gelir ve diss şarkısını yazan kişinin üstün olduğuna dair algı oluşturur. swift'in kendisi buna en iyi örnek. kariyerinin en iyi diss şarkısı better than revenge'dir ama medyaya sorarsanız buna cevap olarak bad blood ve look what you made me do'yu gösterirler. oysa bu iki şarkının sözleri better than revenge'e kıyasla iltifat sayılır lakin çok büyük başarı elde ettikleri ve "swift şu şarkıcıyı ezip geçti" algısı oluşturduğu için amaçlarını başarmışlardır. this is america bile buna örnek olabilir. sözlerine baktığınızda ortalama bir şarkı görürsünüz, neredeyse vasattır. piyasada aynı konuyu ele almış çok güzel şarkılar vardır ama başarıyı yakalayan this is america olduğu için amacına o ulaşmıştır. bu açıdan you need to calm down'ın da ne derece başarılı bir diss/politik şarkı olduğunu zaman gösterecek. eğer başarılı olursa bu, lgbt sayesinde değil, lgbt'ye rağmen olmuş olacak.