casa del fascio

• como denince gölden sonra akla ilk gelen şey kesinlikle sekmez: george clooney'in göl kenarındaki evi. halbuki asıl görülmesi gereken ev, halihazırda como vergi dairesi^* olarak hizmet veren faşist yuvası. ironik olarak değil, kelimenin gerçek anlamıyla casa del fascio. italyan rasyonalist mimari akımının lideri giuseppe terragni tarafından 1932-1936 arasında, yani italyan faşizminin en cafcaflı günlerinde bilaücret hayrına inşa edilen bu yapı, bırak como'yu ve hatta italya'yı, modern avrupa mimarlığının dönüm noktası olarak kabul edilmekte.
  
  faşist partinin yönetim merkezi (como ülkü ocağı) olarak tasarlanan ve nitekim bu şekilde de kullanılan casa del fascio, sade/düz hatları ve zarif tasarımı, ortak bir avluya^* açılan geniş cam duvarları, maksimum ışık ve hava alacak şekilde tasarımıyla gerçekten de rasyonalizmin zirvesi. evin tasarımının cam ağırlıklı olmasının, faşizmin görünürlüğünün artmasıyla ilişkili bir tarafı var. hatta mimarı terragni, bu binayı camdan ev (una casa di vetro) tanımlıyor (aslında phillip johnson'ın 1949 yapımı ünlü cam ev'ine bir de bu faşist açıdan bakmak hiç fena olmaz). "faşist yuvası"nın cam dışındaki ikinci ana ögesi mozaik. pardon mozaik değil ulan mermer. camı faşist şeffaflığı için kullanırken mermeri de faşist sağlamlığı, yani uzun ömürlülüğü için kullanır mimarımız.
  
  le corbusier'den hayli etkilenen giuseppe terragni, halkı sembolize edecek şekilde tasarladığından casa del fascio'nun bir nevi halkevi olduğu da ileri sürülebilir. bu bağlamda, ayşe durukan'ın casa del fascio'yu da ele aldığı "cumhuriyetin çağdaşlaşma düşüncesinin yaşama ve mekana yansımaları: halkevi binaları örneği" başlıklı doktora tezine bir göz atılabilir.
  
  kavramsal düzeyde halkevi benzerliğinin dışında casa del fascio'nun tasarımının bana çağrıştırdığı başka bir ev var, ankara çankaya dolaylarında: cinnah 19. casa del fascio'dan yaklaşık 20 yıl sonra tasarlanan cinnah 19 apartmanın mimarı nejat ersin'in tıpkı terragni gibi le corbusier'den bir hayli etkilenmesi dışında, cinnah 19'da da baskın olan öge, tıpkı fascio'da olduğu gibi ışık, cam, ortak alan bazlı işlevsellik vurgusu. daha fazla ayrıntı için (bkz: cinnah 19 apartmanı)
  
  hadi bunları geçtik diyelim, yav birbirlerine benzemiyorlar mı, şunlara bir bakın allasen:
  cinnah 19
  casa del fascio
  cinnah 19
  casa del fascio