hal yasası

• tanzim satışların yapılmasının altındaki en büyük gerçeklerden biri. soğan depolarına yapılan “baskınların”, pazarlara maliye müfettişi yollayacağını söyleyip bunu haber bültenlerinde paylaşmaların, fiyatların yüksekliğini 16-17 yıldır uyguladıkları politikalarda değilde aracılarda, marketlerde arayıp onlara terör benzetmesi yapmanın ve tüm bunlarla bağlantılı olarak en son tanzim çadırları kurmanın temelinde yatan şey bu diyebiliriz.
  
  şubat başlarında ticaret bakanı ruhsar pekcan bu yasayı gündeme getirmişti. bkz
  
  tanzim satışlar gündeme girdikten 1-2 gün sonra ''çocuktan al haberi'' misali abdulkadir selvi bunu kendi köşesinde yumurtladı. söz konu yazısı için bkz.
  
  aynı şekilde bugün binali yıldırım'da yakın zaman içerisinde hal yasasının gündeme geleceğini söyledi bkz
  
  evet, iktidar cenahı burada genel olarak şu çerçeveyi bize propaganda ediyor :
  
  - fiyatlar üzerinden türkiye üzerinde oyun oynanmaya çalışılıyor.
  - komisyoncular araya giriyor ve haksız kazanç elde ediyor
  - ürünün üretiminden pazara, yani halka ulaşana kadar geçen süreçte organizasyon sıkıntısı var, bunu engelleyip kayıpları azaltacağız.
  - profesyonelleşmek ve daha ucuza, daha iyi ve kaliteli ürün üretmek.
  
  kısmen kulağa hoş geliyor. nitekim tanzim satış ve ürünlerdeki fiyat pahalılığı gündeme geldiğinden bu yana medya tarafından sürekli ''bakın işte, esas suçlu aracılardır, stokçulardır ve hatta yeterli üretim yapmayanlardır'' şeklinde bir propaganda olduğu görülebilir. ancak altını biraz kazıdığımız zaman, yine geçmişte olduğu gibi bunun altında da sermayeye alan açmak, tarımı tamamiyle şirketlerin kontrolüne vermek olduğu görülür.
  
  peki bu yasa neyi getirecek? buna dair okuduğum kadarıyla şunlar gözüme çarptı :
  
  - haller şirketleştirilecek ve/veya gıda tekelleri bu işlere girecek.
  - hazine toprakları şirketlere kiralanacak,
  - küçük çiftçiler, köylüler, üreticiler sözleşmeli üretici olacak ve gıda tekellerine bağlı olarak çalışacak. ancak burada toprağa ne ekileceğine, ne kadar ve nasıl ekileceğine, ne zaman ilaçlanacağı gibi birçok teknik detaya dahi şirket karışabilecek. bir nevi küçük çiftçi ve köylü sömürge olacak.
  - ülke genelinde 175 e yakın hal var. sayılarının 30 lara kadar düşmesi öngörülüyor.
  - yap-işlet devret modeliyle yapılabileceği ifade ediliyor
  
  öngörülen yasa ile ilgili metinler henüz taslak halinde. bununla ilgili bir komisyon kurulacağı söyleniyor ve bazı değişiklikler olması mümkün. ancak tablo genel hatlarıyla bu.
  
  burada önemli olan şey halkın ucuza meyve sebze tüketmesi tabiki. ancak devletin geçmişte yap-işlet-devret ile halkı uğrattığı milyarlarca lira zararı düşününce, bu uygulamanın işe yarayıp yaramayacağını dair kara bir tablo beliriyor önümde. akp’nin 16-17 yıllık rant politikalarının bir devamı olarak görmek en tutarlısı gibi geliyor.