• arjantin ordusunda bir albay (colonel) iken 1988 ve 1990 yıllarında carlos menem iktidarda iken iki defa ayaklanan eski bir asker. ilginç bir geçmişi vardır. 1933 yılında uruguay'da doğmuş ve arjantin ordusunda hizmet vermeye başlamış. lübnan kökenli dürzi bir aileden gelir; lakabı el turcodur. zaten kökeni ismini açıklar (bkz: latin amerika'da türkler) (bkz: los turcos). daha da ilginci ikinci kez ayaklandığı sırada arjantin başkanı olan carlos menem'in lakabı da el turcodur. zira başkan da suriye kökenlidir.

    mohamed ali seineldin'in ayaklanma sebebi, arjantin'de 1976-1983 yılları arasında yönetimde olan askeri cuntanın insanlığa karşı işlediği suçların cezalandırılması gündeme geldiğinde, tepe yönetiminin pas geçilerek bütün suçun düşük rütbeli subaylara yıkılmasında yatar. ordu içerisindeki bir grup subay bu duruma itiraz etmiş ve birçok ayaklanma gerçekleşmiştir. carapintadas (boyalı yüzler - operasyona giden askerlerin yüzlerini boyamalarından mülhem bir isim) adlı bu grup ilk olarak aldo rico adlı bir yarbayın önderliğinde 1987 yılında darbe sonrası ilk demokratik hükümetin başkanı olan radikal parti'den raul alfonsin baştayken ayaklandılar. halk büyük bir tepki gösterince ayaklanma sona erdi ama yine aldo rico önderliğinde ertesi yıl tekrar ayaklanma oldu. ordunun kalanında destek bulamadıkları için yine başarısız oldular ve aldo rico tutuklandı ve diğer subaylar ordudan atıldılar.

    aynı yılın aralık ayında (1988) bu sefer mohamed ali seineldin önderliğinde bir başka ayaklanma oldu. kısa aralıklarla yaşanan bu ayaklanmalar raul alfonsin'in 1989'daki seçimleri rakibi carlos menem'e karşı kaybetmesinde etkili oldu. peronist bir parti olan adaletçi parti iktidara geldi (ara not olarak şunu belirteyim: 1916'daki hipolito yrigoyen'in başkanlığı devralmasından sonra arjantin'de ilk kez barışçıl/demokratik yollarla başkanlık makamının devredilmesi budur. yani yaklaşık 74 yıl boyunca sürekli darbeler, askeri müdahaleler vuku bulmuş). halktan gelen güçlü talep nedeniyle carlos menem de guerra sucia (kirli savaş) olarak geçen dönemde 'kaybedilen' (desaparecidos) binlerce insan için adalet arayışına girmek zorunda kaldı. zorunda kaldı diyorum çünkü askeriye ile iyi geçinmek isteyen, geçmişe sünger çekmeye çalışan ılımlı bir yapısı vardı menem'in ve ekonomi de çok bozuk olduğu için öncelikleri farklıydı. ama madres de la plaza de mayo (mayıs meydanı anneleri - bizdeki cumartesi anneleri'ne karşılık gelen bir hareket. cunta döneminde öldürülüp denize atılan insanların başta anneleri olmak üzere yakınları) hareketinin baskıları sonucu dönemin kudretli askerlerine karşı harekete geçildi. generallere karşı daha toleranslı olan ama iş küçük rütbeli askerlere gelince oldukça cevval olan mahkeme süreci 1990 yılında yine bir carapintadas ayaklanmasına yol açtı (zaten bu ayaklanmalar askeriye içerisinde operacion dignidad[haysiyet operasyonu] olarak geçer).

    bu son ayaklanma en kanlı olanıdır. mohamed ali seineldin bu sefer işin ciddi olduğunu belirtmek için zor da kulanmış, müdahele için gelen birliklere ateş açılmıştır. toplamda 5 askerin öldüğü ve 300 kadar kişinin yaralandığı söylenir. yine halkın karşı durması ve ordu içerisinden destek çıkmaması sonucu, başkan eli güçlü olarak müdahele etmiş ve ayaklanan askerler derdest edilerek hapse atılmıştır. albay seineldin'in ikinci, carapintadas'ın dördüncü ayaklanmaları sonuncu ayaklanma olmuş, bir daha kimse ayaklanmamıştır ama bu olaylar mahkeme sürecinin tasamasına sebep olmuştur. ordu içinde başka bölünmelerin olmasından korkan yönetimler, göstermelik mahkemeler yahut hafif cezalarla olayı kapatmış, adeta geçiştirmiştir. hala süren davalar vardır ilgili dönemle ilgili.

    mohamed ali seineldin 12 yıl hapis yattıktan sonra 2003 yılında dönemin başkanı eduardo duhalde tarafından affedilmiş, altı yıl sonra 2009'da kalp krizi neticesinde 75 yaşında ölmüştür.

    dönemin ruhunu anlamak için: (bkz: la historia oficial) (bkz: el mismo amor la misma lluvia) [ikisi de harika filmlerdir].

    tema: (bkz: latin amerika tarihi)
hesabın var mı? giriş yap