why we sleep

• gerçekten müthiş ötesi bir kitap. uykunun faydalarını az buçuk biliyordum ama bu kadar olduğunu bilmiyordum. üstteki entry'de de belirtildiği gibi, uykunun öğrenme üzerine olan etkisi kanıtlanmış, yani sabaha kadar çalışmak yerine az çalışıp öğrenilen bilgiyi uykuyla depolamak daha mantıklı diyor kitap. ayrıca iş hayatında ve günlük yaşamda da 8 saat uyuyanların daha iyi olduğunu söylüyor - iş yerinde daha az hata yapıyorlar, yaratıcılıkları daha iyi, günlük yaşamda da modları ani değişim göstermiyor (az uyuduğum zaman kendimde gözlemlediğim bir şey, hemen sinirleniyor olmam mesela. bu kitapta bunun nedeninin, az uykuyla tahrip olan duygu kontrol mekanizmasından kaynaklandığı söyleniyor) hem de hayattan daha çok keyif alıyorlar (uykusuzluk ya da az uyumak depresyon ve şizofreni gibi psikiyatrik hastalıklara yol açıyor).
  
  kitapta ayrıca, gençlerin biyolojik saatlerinin geç yatıp geç kalkma üzerine kurulu olduğunu, bu yüzden okula 9-10 gibi başlamaları gerektiğini söylüyor. yani gençleri erken yatırıp erken kalkmalarını beklemek onların doğasına aykırı diyor.
  
  iyi uyku için, uyku haplarının kesinlikle kullanılmaması gerektiğini de söylüyor. türkiye'de zaten yaygın değil ama abd'de ekmek su gibi satılan uyku haplarının uzun vadede bağımlılık yarattığını ve normal uyku gibi kaliteli uyku sunmadığını söylüyor. aynı şekilde alkol de iyi uyutmuyor, uzun da uyusanız kaliteli olmuyor. vücut dinlenemiyor. aynı şekilde kafein alımı da uyku için çok sakıncalı. 7 saate kadar yarılanma ömrü olan kafeinin, uykuya dalmada çok sıkıntı yarattığı kanıtlanmış. yani 10'da yatacak bir adamın en geç 3'te kahvesini içmesi lazım. ve kahve, uyku kontrolünü bastırdığı ama uyku ihtiyacını gideremediği için de kafeinin ömrü bittikten sonra daha da yorgun bırakıyor insanı. o yüzden yazarın önerisi, alkolü ve kahveyi içeceksek de sabahın erken saatlerinde, böyle yapalım ki akşama vücuttan atılmış olsun.
  
  iyi uyumak için yapılması gerekenlerden biri de, herkesin bildiği gibi, tabletten telefondan tv'den uzak durmak. led ışığı uykuyu bastırıyor.
  
  kitaptan aktarılacak daha çook şey var. ingilizce biliyorsanız mutlaka okuyun. türkçe tercümesini yapmaya ben gönüllüyüm, bir yayınevi bana ulaşırsa bu güzel kitabı türkçemize kazandıralım ^*. son olarak, şu testle bitirelim:
  
  "iyi uyuyup uyumadığınızı gösteren iki soru vardır.
  1 - uyandığınızda, ayılmak için kahve/çay gibi kafein içeren içeceklere ihtiyacınız var mı?
  2 - uyandıktan sonra sabah saat 10-11 gibi uykunuz geliyor mu?
  bu sorulardan herhangi birine ya da ikisine birden evet dediyseniz iyi uyumuyorsunuz demektir."