thema

• kolordu manasına gelen kelime.
  
  diokletianus, konstantinos idare düzeninin en önemli özelliği askeri ve sivil iktidarın ilke bakımından birbirinden ayrılmasıdır.
  
  herakleios zamanında bizans ordu ve idare düzeni temelden değişir. thema'lar düzeni diokletianus ve konstantinos düzenine son verir.
  
  bu idari ve askeri yeni düzende anadolu arazisi askeri bölgelere (thema) bölünür. böylece bizans devletinin eyalet idaresine önemli bir süre damga vuran bir sistemin temeli atılmıştır.
  
  yeni askeri bölgeler, yani thema'lar tamamen askeri mahiyette idare birlikleridir. her thema'nın başında, bölgelerinde en yüksek askeri ve sivil güçleri uygulayan kimseler (strategos'lar) vardır.
  
  askeri birliklerin anadolu'daki bölgelere iskan edilmesiyle thema müessesesi ortaya çıktı. askeri birliklere de (kolordu), bu askerlerin yerleştirildiği bölgelere de thema denir.
  
  thema'lar hem idari hem de askeri birliklerin iskan bölgeleridirler. askerlere yönelik düzenlenen yasada, ırsi ordu hizmetini yüklenmek karşılığında askerlere evlatlarına kalacak askeri arazi parçaları verilir. toprağa bağlı yerleşik askerler yapılanması.
  
  thema'lar organizasyonu yerli bizans ordusunun meydana gelmesi için temel oluşturdu ve yabancı asıllı ücretli askerlere mecburiyetten kurtardı.
  
  thema'lar ordusu, iaşe ve donanımını stratiotes mülklerinden (askeri arazi) sağlayan toprağa bağlı asker köylülerden oluşuyordu. kendisine toprak verilmiş asker çağrıldığı an donatılmış olarak ve bir at ile birlikte orduya katılmakla sorumludur. ayrıca bu askerlere az bir tutar da ücret olarak ödenirdi.
  
  kaynak : georg ostrogorsky, bizans devleti tarihi.