young deneyi

• ilk aşamada, bir duvarın önünde durduğunuzu varsayın. bu duvarın biraz önüne (kendinize doğru) bir pano koyun ve bu panoya bir tenis topundan biraz daha geniş yarık açın. sonra arkadaşlarla elinize boyalı tenis topları alın ve bu yarığa doğru topları fırlatın. bazı toplar yarıktan geçmeyecek, geçenler ise arkadaki duvarda izler bırakacaklardır. bıraktıkları izlere baktığınızda yukarıdan aşağı ortası daha yoğun olan noktalı bir iz bulacaksınız doğal olarak.
  
  sonra panodaki ilk yarığın yanına bir yarık daha açın, yine topları fırlatın... benzer desenli iki motif oluşacak.
  
  ikinci aşamada, aynı iki yarıktan bir boyalı suyu dalga dalga geçirdiğinizi düşünün. bu kez duvardaki izler haliyle tenis toplarının bıraktığı izler gibi değil, dalgalı bir suyun bıraktığı izler gibi olacaktır. bu basit deneydeki izler farkının nedeni tenis topları ile su dalgasının fiziki yapı farklılıklarıdır.
  
  üçüncü aşamada, arkadaşlarla yine toplanıp “alice harikalar diyarında” masalındaki gibi küçüldüğünüzü imajine edin, önce atomlarınızın arasına girin, sonra atom altı seviyeye... artık kuantum dünyasındasınız. yine bir duvar ve önünde bir panu yaratın; ama bu kez tenis topu yerine (atom-altı dünyada olduğunuz için) elektronları alın. atın elektronları iki yarıktan... bakın çıkan desene. yine atom-üstü dünyanın deseninin bulacaksınız.
  
  dördüncü aşamada, duvarların önüne elektronları kendi kendine fırlatan bir mekanizma bırakarak atom üstü dünyaya geri gelin. mekanizmaya, elektronları fırlatacağı bir zaman verip yeniden atom-altına inin ve desenleri kontrol edin. bulacağınızı desen atom-üstündeki duvarda boyalı su verdiğinizde oluşan desendir!
  
  tabii ki ne olduğunu anlayamayacak ve bir hata olduğunu düşünüp bir kez da yarattığınız mekanizmanın yanında dururken mekanizmayı işletecek ve desene bakacak... ve desenin olağan şekilde (yani atom üstü dünyada teniz toplarının çift yarıktan geçip duvarda yarattıkları izler gibi) çıktığını göreceksiniz.
  
  bu deneyi defalarca atom-üstü ve atom-altı dünyada deneyin; bulacağınızı sonuç hep aynı olacaktır: atom-altı dünyada siz bakmadığınız, yani mekanizmanın yanında olmadığınız zaman elektronlar dalga deseni yaratmaktadırlar... yani elektronlar siz bakınca tenis topu gibi parçacık, bakmadığınız zaman dalga gibidirler!