rinus michels

• 1928 doğumlu hollandalı futbol adamı. bu sabah itibarı ile kaybettiğimiz üstâda değinelim. michels ajax ile bir tutulur. önce yıllarca amsterdam ekibinin formasını giymiş ardından kulübün başına geçmişti. oyunculuk hayatında iki kere şampiyonluk tatmış bir forvetti. unutulmaz 7 mayıs 1950 heerenveen ajax maçında da sahadaki yerini almış, abe lenstra duvarına çarpmıştı. ajax forması ile 264 maçta 122 golü vardır, unutmadan ekleyelim.
  asıl ününü ise antrenörlüğüne ve icadına, total futbol, borçludur. bu icat onun olmakla beraber, 1950lerde esmiş macar millî takımının da benzer bir mentaliteye sahip olduğu bazıları tarafından vurgulanmıştır. dört sezon jos ekibinin başında bulunduktan sonra, 1965 yılında ajax'ının başına geçmişti. yavaş yavaş kafasındaki sistemi uygulamaya başladı. ona göre her oyuncu her mevkide görev yapabilmeli ve geçici de olsa oyuncuların yerleri değişebilmeli idi. oyuncuları tarafından bile yer yer anlaşılamamıştı michels. barry hulshoff'un hocasını başta anlamadığını ve bunu açıkça söylediğini ifade etmeliyim. aslında belki de barry, bunu itiraf edebilen tek isimdi ya neyse. elinde çok yetenekli oyuncular vardı ve onları dantel gibi işlemişti. arka arkaya hollanda'da şampiyonluklar, kupalar kazandı. feyenoord ile girdiği amansız yarış hem sistemini mükemmelleştirmiş, hem de hollanda futbolunu oldukça kuvvetlendirmişti. 28 mayıs 1969 ajax milan maçında catenaccioya boyun eğdiyse de, devrimin kokusu çıkmıştı, futbolda yeni bir devir başlıyordu. 2 haziran 1971 ajax panathinaikos maçı ise manifestonun ilânı olmuştu. anlayış farklı, kültür farklı idi artık. bu zaferin üstüne michels, kimsenin beklemediği bir şekilde barcelona'nın yolunu tuttu. yer yer polemikler yaşadığı sarı faresi ile antonio gaudi'nin şehrinde buluştu. 1974 almanya dünya kupası için hollanda'nın başına getirildi. turnuvanın en sıkısı, tadından geçilmeyen, formasına kurban olduğum ekibi finalde ev sahibinin karşısına çıkmıştı. 7 temmuz 1974 almanya hollanda maçını her seyrettiğimde gözüm dolar ya neyse. o gün hollanda oynadı ve almanya kazandı. sepp maier'in checkpoint maier kesildiği maçta, hollandalı arkadaşlar johnny rep'in de dediği gibi ikinci golü atmayı unutmuşlardı. michels elindeki muhteşem isimlerle kupaya ulaşamamıştı; merhaba hüzün düşer akıllara burada. ne de olsa futbol doksan dakika sürer ve almanlar kazanırdı. futbol savaştır sözü de o günlerde michels tarafından zikredilmişti. hollanda millî takımı'ndan kopup sahadaki herşeyi johancığına tekrar kavuştu barcelona'da. bir sene ajax'ın başına geçtiyse de, ardından katalanların devine geri dönmüştü. amerika'ya açılması ise los angeles aztecs sayesinde olmuştur. para pul kazanıp, 1980 yılında 1 fc koeln'ün başına geçti. kazandığı bir adet dfb pokal onu kesmemişti. almanya'ya 1989'da bizim yıldıray'ın eski takımı için bir daha döndüğünde ise bambaşka bir ünvân ile taçlandırılmıştı. 1988 avrupa futbol şampiyonasının muzaffer teknik adamıydı o zaman. şampiyonada parlayan kendisi gibi yine bir ajax'lı forvet olacaktı. 90ların başından beri artık sadece izleyici. arada bir kameralar takılsa da, nedense spikerlerimiz adını söylemiyorlar. en çok da gücüme giden bu ya, sen futbolun rengini değiştir ve sözüm ona bu işin içindekiler tarafından tanınma. kim anlaya ki, bu işten anlayanlar düşman kardeşlerde oynayan topçuları bile aynı takıma koymuyorlar mı...
  (bkz: in memoriam)