les yeux sans visage

• dili fransızca olan, fransa italya ortak yapımı, siyah beyaz 1960 yılı drama korku gerilim filmi. filmin beni rahatsız eden kasvetli bunalımlı bir havası vardı. bu büyük ihtimal fransa yapımı olduğu içindir. fransız tarzını sevmiyorum çünkü.
  filmin başlayış müziği de sinir bozucuydu. bana absürd bir hava verdi. film drama korku filmi ama başlangıç müziğinde vurdumduymaz bir tarz vardı.
  
  --- spoiler ---
  
  filmin çarpıcı detayı yüz nakli olayıydı. yıllar önce böyle bir şeyin filmini yapmak çok takdir edilesi. yüz nakli ameliyatının başlangıç kısmı da güzelce gösterilmiş. derinin nasıl çıkarılmaya başlandığı yani. bu sahne çok iyiydi. detay gösteren filmlere bayılırım. bu tür filmlerde hayal gücü, titizlik, seyirciye bilgi verme isteği, ayrıntıcılık vardır. ve bunlar, filmleri değerli kılan detaylar. böyle yönetmenleri çok seviyorum.
  
  kızın yüzündeki beyaz maske de çok başarılıydı. maskede inanılmaz bir estetik, gizem, güzellik, gerçeklik, zariflik vardı. hatta maske de sanki kızın hisleri bile vardı. evet maske, kızın hislerini yansıtıyordu. maskenin hatları çok hoş ve zarif yapılmiş. kızın zarifliği, sessizliği ve kibarlığı da maskeye yansıtılmış. acaba, o, gerçek bir maske değilde, kızın yüzüne yapılan maske makyajı mıydı. çünkü maske, kızın yüzünün neredeyse aynısı. burnu, dudakları tamamen gerçekçi ve aynı gibi. maskenin dudakları ve burnu gerçek gibiydi. filmde maske, kızın yüzünden çıkarılıp gösterildi ama bu makyaj olmamasının nedeni değil.
  
  doktor ve diğer yardımcı kadın da aynı yüzü yaralı kız gibi normalde iyi, kibar, kendi hallerinde insanlar. ama olay, çaresizliğe gelince en normal görünen, toplumda normal davranan, yani aslında normal olan bir insan bile canavar gibi olabiliyor. ben doktora, maskeli kıza ve yardımcı kadına hiç kızamadım. çünkü çaresizliklerini görebildim. bir babanın kızı için canavar olmaya razı gelmesi, yüz derisi olmayan genç bir kızın normal olabilmek için kötülüğe göz yumabilmesini biraz anlayabildim. o yüzden onlara kızamadım. yaptıkları yanlış ve canavarca tabii. bu başka konu. beni etkileyen şeylerden biri de, doktorun, kadının ve maskeli kızın aslında normalde iyi insanlar olması ama buna rağmen çok kötü şeyler yapabilmesi ve yaptıkları kötülükleri çok normal, rahat, sakince gerçekleştirebilmeleriydi. bir yandan da yaptıkları kötülüklerden aslında rahatsız olmalarıydı. bu rahatsız olma hali en çok yardımcı kadında ve maskeli kızda vardı. yardımcı kadın düşünceli ve stresli halleriyle, maskeli kızda psikolojisi bozulmuş haliyle bunu gösterdi.
  
  kızda aynı zamanda yüzünün olmamasının vermiş olduğu üzüntü, çaresizlikten doğan psikolojik çöküntü ve üzüntü de vardı tabii. bunun yanında da kötülük yapmak zorunda olabilmesi. bu, kızı sorunlu biri yapmış.
  bence doktor da sadece yüz nakli konusunda çığır açmak istediği için değil, baba olduğu için kızının durumuna çok fazla üzüldüğü için böyle canavarlaşabilmiş. yoksa adam da kız da yardımcı kadın da başta dediğim gibi kötü, ruh hastası insanlar değildi. tekrar yinelemeden yapamayacam; kadının, maskeli kızın ve doktorun normalde iyi insan olupta, çok çok kötü şeyler yapabilmesini film çok iyi göstermiş. bence çok etkileyiciydi. yani filmdeki bu, karakter - hareket tezatlığı detayı bile bence süper.
  
  yardımcı kadının tam olarak kim olduğu filmde söylenmedi. adamın sekreteri mi, kızın anası mı nedir anlamadım. çünkü her şeyiyle onlardan biri olmuş. sanki aralarında kan bağı varmış gibi kendini tehlikeye atabiliyor. kız için çok üzülüyor. doktor, kadının yüzünü daha önce ameliyat yapmış, acaba bunun getirmiş olduğu minnettarlıktan mı hala kötülük yapabiliyor. evet bu şimdi aklıma geldi bu olabilir. çünkü kendi yüzünün olabilmesi için bir başka kadının ölmesi gerek. bu da, suça ortak olmaktan geçiyor.
  
  bir de doktor, yardımcı kadının ameliyatında başarılı olmuş ama kızının yüzünü bir türlü yapamıyor. köpeklerde deney yapıyor. sonra kendi kendine sadece köpeklerde başarı elde eden biri olduğunu söyleyip kendine sitem ediyor. iyi de daha önce başarılı olmuş. köpeğin başındayken sanki hiç başarılı olmamış gibi konuşmasını anlamamıştım.
  
  bir de şunu tam kestiremedim; acaba maskeli kız, babasının başarılı olacağına dair inancını tamamen kaybettiği için mi her şeye son verdi, yoksa yapılan kötülüklere daha fazla tahammül edemediği için mi. burayı tam anlayamadım. ben kızın arızalı duruşundan dolayı, kötülüklere tahammül edemediği için diyor gibiyim. evet kararım bu yönde ağır basıyor. yani arızalı duruşu sadece kendi haline üzüntüsünden değil aynı zamanda kötülüklere göz yumduğu için duyduğu vicdan azabı bence. arızalı derken yanlış anlaşılmasın; kızda acayip bir zariflik, kibarlık, sakinlik, ürkeklik var. ben bunlara arızalı diyorum.
  
  --- spoiler ---