attis

• efsaneye göre tanrıça kybele attis adında bir delikanlıya aşık olur. onu, pessinus kralının (kimi kaynaklarda kral midas’ın) kızıyla evlenmek üzereyken görünce düğün yerinde birden karşısına dikilerek attis’i kadınlığıyla çıldırtır ve kendi kendini hadım etmesini sağlar. attis kendi kestiği hayalarından akan kanla toprağı sular, bitkilerin fışkırmasına yol açar ve bir çam ağacına dönüşür.
  attis erkekliğini keserek kendini nasıl tanrıçaya kurban ettiyse, kibele’nin başrahibi de kanlı bir törenle kendi eliyle kendini hadım etmek zorundadır. attis efsanesinde simgelendiği gibi akan kan ve yitirilen erkeklik gücü daha evrensel bir nitelik kazanarak bereket ve canlılığın daha geniş bir alana,bütün doğaya geçmesini sağlar. ana tanrıça kültü toplumlarında bu mite bağlı olarak gelişen ritüellerde, ilkbaharda ormandan bir çam ağacı kesilir ve kibele tapınağına getirilir ve orada bu ağaca bir tanrı gibi muamele edilir. attis için o gün ya da gece yas tutulur, sonra da saygıyla gömülür. törenin son gününde ise attis’in dirilişi kutlanır.
  
  kybele-attis mitinde, attis’in kendini hadım etmesi, ilk bakışta attis’in ölüm içgüdüsünden hareketle kendindeki etkin eril nitelikleri edilgin hale getirmesi olarak yorumlanabilir. fakat attis kendini hadım ettiğinde bir kanama başlar ve bu kan toprağa dökülür. attis’te görünüşe çıkmış eril nitelikler kan misali akarak, yeniden hayat bulmak üzere toprakla buluşur ve bir çam ağacı olarak topraktan yeniden doğar. çam ağacının, toprağın yani dişil ilkenin gücüyle hayat bulmuş fallus olduğu söylenebilir. evet, attis dirilmiştir fakat bu sefer bir bitki olarak ana tanrıça’nın iradesi altındadır. kendini hadım ederek yani fallusundan, dolayısıyla iradesinden vazgeçerek ana tanrıça’ya kurban olur. artık ana tanrıça’nın hizmetindedir.
  
  pessinus mabedi'nde tanrıça kybele adına her sene düzenlenen şenliklerde de bu tapınakta rahip olmak isteyen erkeklerin hadım edilmesinin ve kesilen cinsel organlarının bir çam ağacı altına gömülmesinin kökeni budur. bu inanış daha sonra sami ırkında (arap ve yahudiler) cinsel organı değil ama ucunu (erkeklerde prepusium, kadınlarda klitoris) kesme şeklinde günümüze kadar devam etmiştir.