gaza

• paul wittek'in osmanlı hanedanı'nın kısa sürede imparatorluk haline gelmesini açıkladığı tez. farklı etnik kökenlerden gelmiş gaziler, coğrafi konumuyla da avantajlı olan osman'ın hanedanlığına girmişlerdir. gazanın dini olduğu kadar ekonomik tarafı da vardır. fethedilen yerlerden ganimet elde etmek gaziler için çok önemlidir.
  dini, politik başarı ve ganimet gaza tezini destekler. fakat anadolu'da gaza sadece osmanlı beyliği tarafından yapılmıyordu, bu tezi sorgulanabilir kılan nokta bir çok beyliğin gaza ideolojisini benimsedikleri halde neden bunların arasından osmanlı'nın yükseldiğidir.
  paul wittek'in tezine alternatif bir çok açıklama vardır.
  (bkz: köprülü), (bkz: gibbons), (bkz: arnakis), (bkz: zeki velidi togan) ve (bkz: lindner) gibi isimler konu hakkında farklı görüşler ileriye sürmüşlerdir.