counterfactual

• özel bir conditional^* türüdür. ancak, eğer diye başlayan bütün cümleler counterfactual değildir. bir conditional'ı counterfactual yapan, ön cümleciğinin (yani, eğer diye başlayan kısmının) yanlış olmasıdır.
  
  örneğin:
  
  "eğer ek$i sozluk varsa, onu kuran birisi vardır."
  
  gibi bir cümle, bir counterfactual değildir.
  
  ancak örneğin:
  
  "eğer ek$i sozluk olmasaydı, ben şu anda kitap okuyor olurdum."
  
  cümlesi âlâsından bir counterfactual'dır. çünkü ön cümlecik (ek$i sozluk'ün var olmaması) yanlıştır. benzer biçimde "eğer hitler olmasaydı, ikinci dünya savaşı çıkmazdı" ya da "dünya dönmüyor olsaydı, gece-gündüz oluşmazdı" gibi örnekler verebiliriz.
  
  dikkat edilmesi gereken bir nokta, ikinci cümleciğin doğru olup olmamasının bir cümlenin counterfactual olup olmamasına bir etkisi olmamasıdır. yani
  "hitler olmasaydı, ikinci dünya savaşı çıkmazdı"
  cümlesi ne kadar counterfactual'sa,
  "hitler olmasaydı, ikinci dünya savaşı (yine de) çıkardı"
  cümlesi de o kadar counterfactual'dır.
  
  counterfactual'lar hem semantik hem de mantıksal açıdan sorunludur. bu cümlelere doğruluk değeri atfedip atfedemeyeceğimiz bile bu konuyla uğraşanlar arasında tartışılan bir konudur.