memlük

• islam sonrası arap askerini gücünü oluşturan birim.
  
  memlükler, hem esirdir hem efendi. essir gibi satılarak orduya katılırlar. ancak orduya katıldıktan sonra efendi olurlar. şehir merkezlerinde istedikleri gibi dolaşabilirler. evlenebilirler. esnaftan alış veriş yapar, para vermezler. istedikleri kişiyi tartaklayabilirler, vezirler dahil.
  
  bunlar memlüklerin hakkı değildir. ancak hiç kimse sesini çıkaramaz. sultan da dahil. çünkü memlük yoksa savaş yok, toprak yok, para yok. ayrıca arap topraklarında memlüklere karşı koyacak bir askeri güç de yok. öyle ki, abbasilerde güç kazandıktan sonra sultan indirip istedikleri sultanı başa getirecek kadar etkili olmuşlardır.
  
  türkler o kadar güçlenmiştir ki islam devletleri içinde, o kadar başına buyruk hareket ederler ki, sultanlar onlar için ayrı bir şehir kurdurtur.
  
  (bkz: samarra)