üst paleolitik çağ

• su durumu ilkokul cocugunun anlayacagi sekilde izah etseniz el kadar cocugun darwininki gibi sakali cikar ve der ki: evet yerden goge kadar haklisin. mevzunun basindan beri kisinin kullandigi kaynaklar 20'yili askin arkeoloji mevzuatindan olusuyor-olusuyormus (mevzu uzayinca fark ettim). 20 yil diyorum bakin. eger ust paleolitik ya da prehistorya'nin herhangi bir zaman dilimini konusuyorsaniz gunceli cok yakinen takip etmeli, bilmelisiniz. bu cok dogal. cunku her gun bir yeni arastirma sonlaniyor, bircok sey degisiyor. kim itiraz edebilir buna. biz biliriz bizzz motivasyonu ile yapiliyor bu belli oldu. ha bi' de literary forensics ilminden de nasiplenmis olacak ki agdfaghdd, zat-i sahanemin random kahkalarini kullanarak karakterime ve uzmanlik alanima dair tahminlerde bulunmus.
  
  olmayan bilgisi ve yine olmayan gorgusu ile su cagi sozumona yorumlayan kisini zekasi nasil calisiyor bakar misiniz: ''marx'tan alinti yapsam ne diyeceksin? 19. yy'da basilmis bir kitap mi diyeceksin.'' gulmekten karnim agridi. adadad. alan calismasina dayali, arkeolojik kesiflerle, lab teknikleri ile hizli sonuclara giden-degisen bilgi kumesi ile isin teknigini-alt yapisini yani isleyisini anlatan bir baska sosyal bilimciyi mukayese etmis. hayir pronto hayir. tabiki marx'in sistem tahlilleri halen gecerli buyuk olcude. ama bin 990'larda nesredilmis ve alandaki calismalar-arkeolojik kesifler-lab sonuclariyla beslenmis bir kitap 20 yil sonra guncelligini kaybeder. cunku alandan cikan veriler degismistir. zor degil cok basit anlayabilirsin bunu bence.
  
  bikkinlik verdigi belli. alintiya da gerek yok esek gibi biliyor. herifcioglunun teki cikip -hic bi seye aldirmaksizin- diyecek ki, ilk rituel, ilk sus esyasi, ilk hiyerarsi vb bu cagda ya da safaginda oldu. bu kelamlar sorun olmayacak ama biz buna itiraz edip, hayir kardes yanlis biliyorsun bak iste burda ornekleri de var deyisimiz ukalalik olacak. saga-sola bagli oldugumuz uzmanlik vasitasiyla hava basmamiz da cabasi. ayni herifcioglunu uyarip, ''okudugun kitaplarda gecen tanimlamalar 20 yilin oncesine ait simdilerde bu kullanilmiyor.'' deyisimiz de linc edilmis. yahu sembolik patlamayi en baba prehistoryen bile kullanmaya cekiniyor artik. yok yani yok. suc benim degil uzgunum.
  
  mesele roger lewin'in kitabinda bulunan ve guncelligini yitirmis bilgiler degildi. bu isteniyorsa cekinmeyin mesaj kutumu senlendirin sizin icin bir liste cikarayim. mesele bazisinin kaynak olarak kullandigi (tek kaynak baska yok) kitaplarin bircok konuda gecersiz oldugudur. sirf bu kitaplari okuduklari ve bu sosyal bilime her seyden cakan entel pozlariyla patakute dalmalari, qafzeh gibi bir ornege trene bakar gibi bakmalarindan ve sonrasinda yaptiklari ucuz esprilerle ispatlanmis oldu. yoksa hakkinda tilyon tane makale yazilan ve farkinda degil belki ama gecmisi egrileyip (siz seversiniz bu tip spesieli) geriye cekti.
  
  uzgunum ama mankafalilik sik rastlaniyor. yoksa su ifade, iste su ifade: ''deniz kabuklusunun isleyim sekli ve surecini mustehzi budalalikla almak? gecmisi yorumlamada kimisinin aldigi-alamadigi yolu kanitlar. bu isleyim surecinin toplumdaki statu ve en nihayetinde siniflarin varligini kanitladigi, uzmanlik gerektiren bir sey oldugu, dolayisiyla bu uzmani bir baska bireyin-bireylerin beslemek zorunda kaldigi ve ortada buyukce (caga gore) bir toplumsal yapilanmanin oldugu bircok saygin bilim insaninca kabul edilmistir.'' sembolizm, statu ve otorite ile ilgilidir. birinin verdigi ornekle ilgilidir. ''orta paleolitik'te saydiklarim (saydi ya otorite, hiyerarsi, rituel falan) belirgin degil ki hih'' denildiginde malum yerlesim (qafzeh) bildirildi ve isbu obje (deniz kabugu islemesi) ile aciklandi.
  
  middle paleo da degil daha eskiye gidebiliriz. 700 bin yil ila 800 bin yil evvel chouki ti en (cin) de bulunan erectus fosilleri yerlesimdeki rituelin varligini ciddi sekilde kanitlar.
  yine basa donuyorum o halde, kulturel patlama sayisal cogunluktan ibarettir. su an upper oncesi bu tip seyleri (otorite, rituel, soyutlama) kanitlayan objelerin sayisi upper'a oranla zayif kaliyor olmasindan hareketle, bu tip seyler belki bundan yarim milyon yil once baslasa da upper'da siklik kazandi demek, sembolik patlama oldu demek, ihtiyatsiz, bilimsel olmayan populist ve duzcu anlayisla dolu kuvette dus almaktir. bi gram fazlasi degil. patlama, ''biz su an daha cok bu donemde (upper) bulduk'' uzerinden, bu tipte bir motivasyonla yapiliyorsa buna eyvallah. ama yazilanlar belli, deniyor ki yok iste bu cag'da baskin oldu. carsida, pazarda ha bi' de sozlukte sohbet ederken ise yarayabilir ama isin ilmini okuduysaniz guduk bir sey oldugunu sip diye anlarsiniz. anlasilir yani. arif olmaya gerek yok.
  
  neyse neyse. su an bir randevuya yetismeye calisiyorum. yuksek sosyetede ecnebi memleketlere yapmis oldugum ilmi gezilerle tanindigim icin haliyle genc kadinlarin ve merakli beyfendilerin ilgisini cezbedebiliyorum. o yuzden kisa kesiyorum biraz hava basip tum ilgiyi ustume cekmem ve egomu tatmin etmem lazim. hem gece uzun bakalim.