christie's

• christie's, sotheby's ile birlikte dünyanın en önemli ve dolayısıyla en meşhur müzayede kuruluşlarından biridir.
  
  efendim; şimdi bu müzayede kuruluşunu, ülkemizdeki örnekler ile karıştırmamak gerekir. ilk önce 1766'da, yâni 250 sene evvel kurulmuş bir işletmeden söz ediyoruz. bu anlamda güzel ülkemizde bu yaşlarda değil bir işletme, herhangi bir kurum, bir kuruluş var mı; bilmiyorum. çemberlitaş hamamı ya da istanbul üniversitelerini saymazsak...
  
  hakikatten de "christie's"e ismini veren james christie, ilk açık arttırmayı 5 aralık 1766 târihinde gerçekleştirmiş. tabii ki, müsterilerin cem-i cümlesi aristokratlar imiş. james christie'yi ihyâ eden kişi işe, 2'inci katerina'dır. christie, "büyük katerina"ya, vaktiyle ingiltere'nin ilk başbakanı robert walpole'nin resim koleksiyonunu satmış. hatta derler ki, bugünkü ermitaj müzesi'nin temeli olmuştur bu koleksiyon.
  
  bugün christie's müzayede şirketi, fıransız françois-henri pinault'ya âit. pinault, ilk önce 1998'de 250 milyon $'a şirketin %29'unu, ardından da 1,2 milyar $'a geri kalanını satın aldı. christie's evvelden bilenlerin bildiği bir isim iken, 1998'den sonra dünya çapında meşhur oldu. 1998'de 1,5 milyar $a satılan bu kuruluş, 2013'te yıllık 7 milyar $ ciro yapar hâle geldi.
  
  şimdi bu hâl, günümüz dünyasıyla yakından ilintili. eskiden bu sanat işleri avrupa'da, sonra da hem avrupa'da hem amerika'da yapılırdı. sadece ilgilenenler, meraklısı, parası olanlar bilirdi ne olup ne bittiğini. ama bugün güzel ülkemizde bile koleksiyonerler var. siz bir de çin'i, hindistan'ı, ortadoğu ülkelerini, endonezya'yı falan filan düşünün.
  
  bugün sanat'ın niteliği ucuzladı, ama maddî değeri yüzlerle, binlerle katlandı. bir perestiş nesnesi hâline geldi sanat eseri. bu toplumsal özelliğinin yanısıra, dünyada doğru yatırım yapılmış bir sanat eseri kadar kâr eden çok az nesne var. falan filân, konuyu saptırmadan...