viyana kuşatması

• " 14.-15. yüzyılların osmanlı balkan fetihleri bir yerde balkanlara yeni bir dinginlik getirmişti ve geleneksel sistemi restore etmişti. bu restorasyon, balkanlarda 14.-15. yüzyıl boyu süren toplumsal değişme sancılarını durdurmuştu. ancak 17. yüzyılda doruk noktasına ulaşan osmanlı gücünün rumeli'de ve özellikle anadolu'da başlayan iktisadi-sosyal değismenin sancıları hoşnutsuzlukla yüz yüze gelmesi fazla gecikmedi. imparatorluk yeniçağ dünyasının değişen şartlarına uyum sağlayamıyor ve devletin arazi rejimi, bürokratik örgütlenmesi, asıl önemlisi askeri düzen büyük sarsıntılar geçiriyordu. 1683'de osmanlı ordularının viyana kapılarına nasıl ulaştığı tarihçilikte çözülebilmiş bir sorun değildir. kuşatmanın gerçekleşmesi ve ilk andaki başarılı gelişmesi, muhtemelen otuz yıl savaşlarının orta avrupa'da yarattığı sarsıntılara, osmanlı ordularının disiplin üstünlüğüne ve avusturya ülkesinin bu vakta kadar idari-askeri bünyesini yenileyememesine bağlıdır."
  
  kaynak: imparatorluğun en uzun yüzyılı. ilber ortaylı. iletişim yayınları sayfa 61.
  
  osmanlı'nın elini kolunu sallaya sallaya oralara kadar ulaşmasının bir nedeni de ortodoks-slavlar'dan aldığı gizli destektir. şöyle ki, ruslar, sırplar ve bulgarlar malümumuz olduğu üzre ortodokstur ve katolisizmle sürtüşme içindedir. buna ilaveten ortodoks papazlar ve metropolitler bulundukları yerlerin yöneticileri yapıldıklarından osmanlı'ya tarihten hiç olmadığı ölçüde bağlıdırlar. öyle ki ilerde bulgarlar kendi patrikhanelerini bile kuracaklardır. polonya'nın avusturya'ya yardım etmesi babasının hayrına değildir. giderek artan slav ve türk nüfuzuna karşı bir tepkidir.