turan taktiği

• herkes bu taktigi, ilkokul ve ortaokul yillarinda ogretildigi bicimdeki hatali haliylen ogrenmistir. sanariz ki, turan taktigi, basit bir "dusmani kendine cek, sonra cember icine al ve ortada bozguna ugrat" taktigi olarak algilanmistir.
  
  yanlistir. almanlar'in da kesselschlacht adini verdikleri ve herkes tarafindan kullanilan bir taktiktir aslinda yukarida bahsettigim.
  
  turan taktigi ise hakikaten turk ve mogollara ozgu bir taktiktir. vur kac dedigimiz olaydir esasen, ama tam anlamiyla gerilla degildir.
  
  yine dusmani cember icine alma kismi dogrudur, ancak asil olay soyledir;
  
  atli ve piyade birliklerinden olusan ordu, dusman ordusu ile karsi karsiya durur. dusman ordusu yaklastikca, sagdan ve soldan bir hilal seklinde dusmani saran okcu atli birlikleri (horse archer olarak biliriz bunu bircok oyunda, aok gibi mesela), vur-kac taktigi ile dusmani kanatlardan hafifletirler ve manevra yapabilecekleri alanlari kisitlarlar.
  
  boylece tek bir merkezi alana yigilmis olan dusman ordusunu daha sonradan ortadan yapilan bir saldiri ile yenmek daha basittir. bu tur saldirilarda halen daha yandaki okcu atlilar (veya atli okcular, ne derseniz diyin) aktif olarak savasirlar ve dusmana yanlardan saldirmaya devam ederler.
  
  yoksa hicbir ordunun cember taktigi gibi basit bir manevradan ders almamasi gibi bir durum soz konusu degildir. sadece ordularda birtakim askeri birimlere verilen degerin yogunlugu onemlidir burada. bizanslilar'da bu onceleri atli birliklere iken (catapracht olarak biliriz, balkanlar'daki slavlar'a karsi etkiliydiler, ancak turkler'e karsi kullanilmadilar, cunku o doneme gelindiginde asiri pahali olduklarindan kaldirildilar), turk ordularinda onem hicbir zaman piyadelere degil, her zaman atli okcu birliklerine verilmistir.
  
  osmanli imparatorlugu'nun fetret devri'nden sonra bu taktigin kullanilmasi azalmistir, zira yavas yavas barutlu silahlarin kullaniminin artmasi ile atli okculara verilen onem dusurulmustur.
  
  daha sonralari barutlu silahlar kullanan atli suvarilerin ve timarli sipahilerin ortaya cikmasi ile, ilk hizli manevra savaslari ortaya ciktigindan, turan taktigi'ne benzer taktikler turemistir ve butun ordular tarafindan benzerleri kullanilmaya baslanmistir.
  
  birinci dunya savasi ve ikinci dunya savasi sirasinda bile almanlar, fransizlar'a karsi kullanmislardir benzer taktikleri.
  
  olayin turan taktigi gibi ozel bir isim almasinin tek sebebi, daha onceden de belirttigim gibi, turk ve mogol kavimlerinin atli okcu birliklerine verdikleri onemdir.