semah

• (bkz: semahta giysi)
  
  semah sözleri ise:
  semahlar türkçe sözlü deyişlerle oynanır. bu deyişler gizemci halk yazının ürünleridir. hemen her dönemde türkçe egemenliğini korumuştur. başta hatayi olmak üzeri pir sultan abdal, kaygusuz, nesimi gibi ozanların deyişleri semah sözü olarak türküleşmiştir. us­ta halk ozanlarının dizelerinde türkçe bir kuyumcu ustalığı ile işlen­miştir. coşkun ve içli bir şiir geleneği ortaya konmuştur. sonra on1arıizleyen birçok yerel ozan ortaya çıkmıştır.
  
  semah deyişlerinin bir bölümü doğrudan semah sözü olarak yazılmış olmalıdır. halk ozanlarının yaklaşık olarak tümü bağlama çalar. bu nedenle aşık sözü halk arasında "ozan, bağlama çalan ve türkü söyleyen" gibi geniş anlam içerir. halk ozanlarının büyük çoğunluğu bu üç yeteneği birlikte taşımışlardır. böylece kimi ozanların doğrudan semah sözü yazmaları ve türküleştirmeleri doğaldır.
  
  dinsel özle beslenen türküler kimileyin belli kuralları, inançları anlatır. kimi kez ise sevgiyi dile getirir. kökende sevgi ana konudur . öbür konular sevgi ekseni çevresine sanılmıştır. böylece bu dizelerde türkü yolu ile öğütler verilir. birlik çağrıları yapılır. sözler dinsel de olsa, dindışı da olsa hep yaşama sevinci doludur, coşkuludur. se­mahlar yaşamı kucaklayan türkülerdir. gerek içerikleri, gerek müzik­leriyle öbür türkülerden ayrılırlar. başka bir bütünlük oluştururlar.
  
  dinsel çarpıcı sözler çevresinde birleşilmiştir. bu sözlerin ardında yüzyılların acıları, başkaldırıları yatar. nitekim dinsel tören olan cemlerde söylenen tevhitler de aynı işlevdedir. "tevhit" sözü birlik. birleşme anlamındadır. bunlar coşku yüklü çağırışlardır. bütün içinde se­mah ve tevhitler oyun ve türkü aracılığı ile bir olmayı, birliği amaçlar. kimi sözcüklerin müzik ve yinelemelerinden yararlanılır.
  
  semah sözlerinde de yörelere göre değişiklik vardır. müzik ve türkülerde de sürekli değişik gelirler. çeşitli yörelerde yeni semah sözleri doğar. yeni semahlar gelişir. törenlerin yaşadığı sürece bu değişme ve gelişmeler sürer. bu durum yaşamın değişken olmasından kaynaklanır. çeşitli yörelerde semah sözlerinin değişik ezgilerle ve vuruşlarla çalındıkları olur. semah sözleri ile müzik birbirine uygunluk gösterir.