stagecoach

• amerikan sinemasının gelmiş geçmiş en kaliteli yönetmenlerinden bir tanesi john ford. kariyeri boyunca paso western filmi çekti. ama tümünde yönetmenlik hünerlerini sergiledi. bu film de kendisinin en kaliteli ve en sürükleyici filmleri arasına rahatlıkla dahil edilebilir. bir western filmidir bu. ama westernden çok bir yol filmidir ve bir yol filminden çok karakter dramasıdır. film karakterler üzerinden ilerler, olaylar o kadar da önemli değildir. örneğin ringo kid'in intikam almak istemesi çok da önemli değildir. daha önemlisi karakterlerin birbirleri ile ilişkisi. film klasik olmayı hak eden bir film. karakter analizleri mükemmel. her karakter ince ince işleniyor film boyunca. ringo'dan fahişeye, doktordan bankacıya kadar bütün karakterler epey ilgi çekici. ford karakterlerdeki bu başarısını aksiyon sekanslarında da devam ettiriyor. kızılderililerle girilen çatışma oldukça heyecanlı, sürükleyici ve kaliteli idi. filmin son on dakikasında da ustalığını konuşturur ford. neredeyse diyalogsuz bu sekanslar. gerilim zirvede. zira ringo intikamını alacaktır. öldürmek istediği adam kurbanlık koyun gibi bekler "saloon"da. ringo ile düşmanı karşılaşana kadar gerilim sürer. bu derece başarılı sekansları daha önce high noon'da ve clint eastwood'un unforgiven'ında izlemiştem. bilhassa high noon'un çatışma sekansları epey gerilimli idi. kısacası ford her açıdan dört dörtlük bir film ortaya koymuş.
  
  gene de bir kaç şey gözüme battı ama hemen göz ardı etmek mümkün bunları. ringo ile düşmanının silahlarını ateşledikleri an o fahişe ekrana gelir. açıkçası o çatışmanın tamamının gösterilmesini isterdim. biraz kolaycılığa kaçılmış sanki. diğeri ise kızılderililerin tasvir biçimleri. kızılderililer hiçbir neden öne sürülmeden insanları katlediyorlar filmde. ford çoğu filminde kızılderilileri bu şekilde resmettiğinden bu sekanslar şaşırtmıyorlar. neticede ford böyle birisi. steven spielberg kadar amerikancı, kızılderililerin kötü olduğunu sanan ve 60'lara kadar kızılderili katliamını önemsemeyen birisi. kariyerinin tek sorunu bu sanırım.
  
  ford'un favori oyuncusu john wayne gencecik bir şekilde karşımıza çıkar. gerek wayne'in performansı gerekse kadronun diğer performansları oldukça etkileyicidir. karakterlerini unutulmaz kılmayı başarmışlardır. özetle stagecoach ford'un en kaliteli filmlerinden. izlenmeli....