ikinci murat

• osmanlı'da bir ara türklüğün altını çizmiş olan padişah.
  üzerinde kayı boyu damgası olan paralar bastırmış ev osamnlı soyunu oğuzlar'ın kayı boyuna dayandırmıştır.
  oysa bunun öncesinde osmanlı'nın kayı boyundan geldiğini işaret eden hiç bir emare yoktur.
  
  bu türklük vurgusu nedeniyle, bugünün milliyetçileri tarafından türkçü falan diye nitelenir;
  ki o günün şartlarını bilmeyen romantikler için mümmkündür.
  ancak işin aslı hiç de öyle değildir kanımca.
  bence çok akıllı bir devlet adamı olan ikinci murat, sadece ihtiyacı olan bir hamleyi yapmıştır.
  çünkü 2. murat'ın türklüğü ön plana çıkarmasının nedeni, kayı boyu'na gönderme yapması, tamamen dönemin politiğinin gereğidir.
  zira 1402'den sonra anadolu'ya hakim olan moğollar, anadolu'daki türkmen beyliklerine bağımsızlıklarını geri vermiştir.
  osmanlı, zamanında güç bela hakimiyeti altına aldığı beylikleri moğol istilası sırasında kaybetmiştir.
  balkanlar'a yayılınmamış olsa, osmanlı zaten bir daha belini doğrultamayacaktı.
  uzun lafın kısası:
  osmanlı anadolu'daki türkmen beyliklerine karşı ciddi sıkıntılar yaşıyordu ve onların yanında saf tutan türkmen aşiretlerini kendine çekebilmek için türklüğü ön plana çıkarıp türkmenmiş gibi yapmaya çalıştı.
  oysa anadolu'daki türkmenler, osmanlı'nın bizans tarzı bir kozmopolit devlet olma eğiliminde olduğuna, yeniçerilik ve devşirme devlet adamı geleneği ile türkmenlikten uzaklaştığına inanıyordu;
  osmanlı devletinin belirleyici makamlarında artık türkmenlere yer olmadığını düşünyorlardı, keza osmanlı da türkmenler'i devlet yönettirmek için değil, en iyi yaptıkları şey için, yani at koşturmak, savaşa sürmek için yanında görmek istiyordu.
  bu yüzden türkmen kitleler osmanlı'dan uzak duruyordu. dediğimiz gibi, osmanlı'da artık türkmenlerin hakim olması pek mümkün değildi.
  osmanlı ile türkmenler arasında 2. murat bu tarzda hamlelerle yakınlaşma sağlamaya çalıştı.
  tamamen bir politikaydı bu: zira batı'da macaristan'a ulaşabilmiş olan osmanlı, doğu'da bolu'dan sonrasında dayak yemeye başlıyordu.
  
  ancak bu türkmenlik hamlesi osmanlı ile türkmenlerin arasını ısıtmaya yetmedi.
  bu ayrılık gayrılık 1500'lerin başlarında zirve noktasına çıktı ve 1512'de osmanlı-safevi devleti arasında gerçekleşen çaldıran savaşı,
  etkileri günümüze kadar uzanan (sunni x alevi) ayrışmayı, hatta kopuşu getirdi.
  (çaldıran'da osmanlı ordusunun ezici çoğunluğu sırp, hırvat, macar, bulgar gibi müttefik ya da paralı hristiyan askerlerden oluşurken, safevi ordusunun büyük kısmı (heterodoks) müslüman türkmen askerlerden oluşuyordu. safevilerin yanında, az sayıda hristiyan gürcü beylerini güçleri de vardı bu arada.)
  
  osmanlı ile yıldızı barışmayan türkmenler, iran'a geçti. safevi devleti'nin yanında yer aldı.
  (bkz: şaha doğru giden kervan)