aral gölü

• 1990 yılında 1950 yılına göre yüzey alanının yarısını, hacminin%70'ni kaybeden, sscb'nin pamuk politikaları uğruna harcadığı bir zamanların en büyük göllerinden. ayrıca kendisi ikinci dünya savaşında rus ordusunun konserve balık ihtiyacını da karşılamıştır.
  
  bugün orta asyayı bin yıllarca besleyen iki nehir amuderya ve siriderya sscb'nin çölde pamuk yetiştirme sevdası ile aral'a ulaşmadan sonradan tarım alanı haline getirilen çöle hizmet etmiştir. sscb'nin bu bölgede sadece pamuk yetiştirmeye izin vermesi, pamuğun ihtiyaç duyduğu suyun da fazla olması hasebiyle aral gölü kurumuştur.
  
  hatta dünyanın en büyük dördüncü gölü olan bu gölde kurumadan dolayı bir ada ortaya çıkmış soveyetler bu adada biyolojik silah için mikrobiyolojik araştırmalar yapmışlardır. söz konusu adada çıkan bir kaza sonucu bi biyolojik kitle imha silahı üreten tesis kapatılmıştır. üretilen şarbon basillerine ne olduğu ise tam bir muammadır.
  
  92 sonrası sovyet rusya 50 yıl boyunca sömürdüğü aral gölüne sırtına çevirmiş, buna rağmen 5 türki cumhuriyet 95 yılında aral gölünü kurtarmak için çabalamışsa da bu çabadan aral gölü etkin bir fayda görmemiştir.