sarı mersedes

• çocukluğumda aklımda sadece arabalı vapur sahnesiyle yer eden film. o zamanlar ilyas salman'ı komedi filmlerinde görmeye alışık olduğum için bu yapıtı ortalama bir film zannetme gafletine düşmüştüm. aslında iyi bir film olduğunu çok sonradan öğrendim.
  
  filmin 1987'den 1992'ye kadar süren çekim süreci, belki de en çok filmin görsel gerçekçiliğine ve flashback kullanılan sahnelere yaramıştır. çünkü salman'ın anlatılan zamandaki hali, geçmişteki halinden bariz derecede farklıdır; salman'ın canlandırdığı bayram karakteri, geçmiş zamanın gösterildiği sahnelerde gözle görülür derecede gençtir. yani bayram'ın almanya'ya gitmeden önceki görünümü ile, almanya'dan döndükten sonraki görünümü gerçekten de yılların farkını yansıtır.
  
  --- spoiler ---
  
  bayram'ın ülkesindeki benzini beğenmeyip "avrupa benzini" istemekte diretmesi, güzel bir kadın gördüğünde "mercedes'in benim olduğunu bilse hemen altıma yatar" diye düşünmesi, avrupa görmüş olduğu için bilmişlik taslaması, sözü her seferinde mercedes'ine getirmesi, kaza yapıp arabayı mahvettiği anda bile bahaneler üretip kendini avutması gibi ufak detaylar onun mercedes'i ile varolmaya çalıştığını ve bu metaya bağımlı hale geldiğini gösterir. bayram arabasının yardımıyla seks yaptığı kadına söz verip onu atlatan, almanya'daki zor günlerinde kendisini düşünen tek insana bile kaza anında yardımcı olmayan, köyüne gidip tüm acılarını hava atarak silme planları yapan ve arabasıyla övgü alacağının hayallerini kuran, gerçekleri kendine yediremediği için çalıştığı iş hakkında yalan söyleyen, sevdiği kadın için bile "nikahına almadan dokunamayacağın cinstendir. vermez de vermez" diyebilen, arkadaşını satmasına rağmen tüm bu yanlışlarını kabul etmeyen ve kötülüğünü kendine bile itiraf edemeyen bir insandır. geçmişindeki tüm travmaları ve ezikliği böylece yok etmeyi planlamaktadır.
  
  --- spoiler ---
  
  oyunculuğuyla, detaylarıyla, kurgusuyla, çekimleriyle ve hatta afişiyle bile gerçekten iyi bir filmdir.