brutalizm

• le corbusier'in marsilya'daki konut birimi ve chandigarh'daki yapıların tarzındaki yapılar ile bunlardan esinlenerek yapılan yapıları nitelendirmek üzere 1954 yılında ingiltere'de ortaya atılan terim. bu terimi ünlü ingiliz mimarları alison ve peter smithson ortaya atmışlardır.
  yapı öğelerinin kendilerine özgü nitelikleriyle belirtilmeleri yanında, çeşitli hacimlerin de karakterlerini plastik öğeler halinde iyice ortaya koymaları ve dıştan okunabilmeleri brütalizmin özellikleridir. brütalizm mimariyi meydana getiren çeşitli bileşenlerin hakkını yeterince vermek amacını güder. yapıda teknik mükemmellik yerine doğallık, kendi kendine oluşmuşluk, hatta biraz da hamlık, kabalık aranmıştır. alüminyum veya öteki madenler yerine beton, tuğla; cilalı, kaplı yüzeyler yerine genellikle örtüsüz yüzeylerle malzemenin gerçek yüzü ortaya konmaya çalışılmıştır. "biçim"i bazı işlevlere dayandırmak, işlevleri gizlemeden ortaya çıkararak bunlardan bilinçli olarak estetik yaratmak brütalizmin ilkesidir. genelde iki tür brütalist uygulama söz konusudur: içerideki işlevleri dışarıya yansıtmak ve/veya strüktürü dışarıdan okunabilir şekilde ele almak. renzo piano ile richard rogers'in gerçekleştirdikleri pompidou merkezi'nde (paris, 1977) bütün strüktür ile tesisat öğeleri ve kimi işlevler bu anlamda dışa vurmuştur.
  italya'da vittoriano vigano (istituto marchiondi , milano, 1957), ingiltere'de james stirling ve gowan, amerika'da paul rudolph,(yale mimarlık ve sanat okulu), louis kahn (pennsylvania üniversitesi laboratuvarı), philip johnson (yale üniversitesi biyoloji bölümü, 1965-66 ve crystal cathedral), japonya'da kenzo tange, maekawa günümüzde plastik mimarinin en tutarlısı, en rasyoneli olarak kabul edilen bu akımın izleyicileri olarak görülürler. akımın son yıllardaki en çarpıcı örnekleri paris'teki pompidou kültür merkezi (rogers ve piano, 1977) ile londra'daki llyod's binası (rogers, 1986) dır. bir petrol rafinerisini andırmakla eleştirilen bu yapılarda tesisat ve merdivenler açık seçik algılanacak şekilde cepheye alınmıştır.