pergamon

• . ilk parsömen (deriden kagit yapimi)
  . ilk asya kütüphanesi
  . ilk büyük hastane (asklepion)
  . ilk telkinle tedavi (psikoterapi)
  . ilk dogal tedavi (müzik,tiyatro, spor, günes, su ve çamur ile)
  . ilk farmakoloji (bitkisel ilaçlar)
  . ilk afyon maddeli ilaç
  . ilk kent hijyeni (saglik altyapisi)
  . ilk tip-eczacilik simgesi (yilan)
  . ilk mühendislik, “u” borusu yöntemi ile trigonometri
  . ilk kent imar yasasi
  . ilk kent çarsi-pazar yasasi
  . ilk komün devleti
  . ilk grev ve toplu sözlesme, m.ö.248'de ücretli askerlere i.eumenes hakkini verdi.
  . ilk dört tiyatrolu kent
  . ilk ve en dik tiyatrolu kent
  . ilk meslek sendikalari ve sendika konfederasyonu
  . ilk üç dereceli ögretim (ilk,orta,lise)
  . ilk ve en büyük sunak
  . ilk kazi müzesi (arkeoloji deposu ve sonra müze)
  . ilk ahsap sahneli tiyatro
  . ilk hiristiyan kilisesi (yedi kiliseden biri)
  . ilk bati türkçesi grameri (bergamali kadri efendinin müyesseretü'l-ulum adli yapiti)
  . ilk isgali kiran kent (15 haziran 1919) 25. ilk festival yapan sehir (kermes-1937)