güney kutbu teleskobu

• dünyanın en soğuk köşesindeki azman teleskop.
  
  (bkz: http://pole.uchicago.edu/)
  
  bir de su var;
  
  "yerin 1.400 metre altında ve bir servete mal oldu: dünyanın en büyük teleskobu
  
  şu an için dünya üzerindeki en büyük parçacık detektörü olan ‘buz küpü’, sahip olduğu üç boyutlu yerleşime sahip algılayıcılar sayesinde evrenin en kuvvetli kaynakları olarak düşünülen ve genellikle radyoaktif parçalanma ve nükleer tepkimeler sonucu ortaya çıkan nötrinoları saptayabilecek.
  
  dünyanın en büyük nötrino gözlemevi geçtiğimiz günlerde güney kutbu´nda tamamlandı. icecube adındaki bu gözlemevinin yapımı tam 10 yıl sürdü. araştırmacıların açıklamalarına göre ise proje için 20 yıldır hazırlanılıyor.
  
  güney kutbu´nun derinliklerine indirilen bu dev teleskop bir kilometre karelik yer kaplıyor ve yerin tam 1400 metre altında. güney kutbu´nda bu denli büyük bir sondajın yapılabilmesi içinse mühendisler çok büyük paralar kullanarak buralarda 1400 metre aşağı inmişler. dünyadaki en uzun üç gökdelenin boyları toplamı bu teleskobun boyuna yetişemiyor.
  
  tam 271 milyon dolara mal olan bu teleskopla bilim adamları yüksek enerjili nötrinoları araştıracak, siyah madde hakkında daha fazla ipuçlarına ulaşmaya çalışacak ve supernova patlamalarını, gama ışını çıkışlarını ve kara delikleri daha yakından ve incelikle araştıracaklar.
  
  bir örneği de cern’deki büyük hadron çarpıştırıcısı’ndaki cms (compact muon solenoid) olan parçacık detektörleri, nükleer bozunma, kozmik radyasyon veya bir parçacık hızlandırıcısı içindeki tepkimeleri saptamada, tespit edilen radyasyonun sahip olduğu enerjiyi belirlemede ve parçacıkların momentum, yük ve dönüşlerini ölçmede kullanılıyor."
  
  (bkz: http://www.elektromania.net/default.asp?tid=1694)