vikipedi

• yıllar önce sevgilimin üstüne kuma olarak aldığım internet aşkım.
  
  herşey, araştırmak istediğim bir konuyu google'a yazmamla başladı. ilk sayfada o çıktı ve doğal olarak ben de ilk o sayfaya gittim ama sadece iki satır yazı vardı. ben bile konuyu yeni araştırmaya başlamışken bu yazılanlardan daha çok şey biliyordum. ilk tepkim "bu ne boktan site lan, böyle şey mi olur" diye düşünmek oldu. sonra gözüm yukarılarda bulunan "değiştir" tuşuna ilişti. birşeyler karaladıktan sonra kaydede bastım ancak bunun o anda görüneceğini asla düşünmedim herhalde birileri kontrol ediyor ve o kişi beğenirse herkesin görünümüne açıyordur falan diye düşündüm. aşağıdaki internet cafeye gidip kontrol ettim, orada da gözüküyordu yazdıklarım. işte ilk kıpırtılar o zaman başladı. "güzelmiş bari kayıt olayım" dedim kendi kendime. ikinci bir şoku o zaman yaşadım. internette kişisel bilgilerin gizliliğine her zaman önem veren birisi olarak, benden sadece kullanıcı adı ve şifre istiyordu. ulan bari e-posta adresi falan isteseydin dedim. gerek yok dedi, başkalarından e-posta alamazsın sadece ama diğer herşeyi yapabilirsin.
  
  kayıt olduktan birkaç dakika sonra hoşgeldin mesajı geldi. önce önemsemedim, otomatik mesaj sonuçta diye düşündüm. kurcalarken farkettim ki bot falan değilmiş o mesajı atan, bildiğin adamın biri uğraşmış hoş geldin mesajı atmış. yardım sayfalarını, sayfaların nasıl yazılacağını falan okudum önce. sonra ilk araştırdığım konuda birşeyler yazmaya başladım. diğer maddelere bakıp yazdıklarımın bir boka benzemediğini gördüm. bu seferde daha önceden yazılmış maddelerde "değiştir"e basıp neyin nasıl yapılacağını öğrenmeye başladım. sonra başka bir maddede başka bir güzellik gördüm kendi yazdığım maddeye onu da ekledim sonra bir başkasını... vikipedinin beni içine çektiğini ancak sabah ezanının okunmaya başlamasıyla anlayabilmiştim.
  
  her gün girip bildiklerimi aktarmaya devam ettim. bu sırada başka güzel maddelere bakıp neyin nasıl yazıldığını, yazımda hangi stillere uyulması gerektiğini, viki kodları iyice öğrenmeye başlamıştım. günümün birkaç saatini vikipedide geçirir olmuştum. bir gün madde düzenleme diye bir topluluk çalışması olduğunu fark ettim. kendimi bu konuda geliştirmeye çalıştığımdan başkalarından da birşeyler öğrenebilirim hevesiyle topluluk çalışmalarına katılmaya başladım. insanlar hiç terslemeden, bekletmeden en dandik sorularıma bile büyük bir hoş görüyle cevap veriyorlardı. onlar cevapladıkça daha çok şey sormaya başladım. vikipediye aşkım daha da büyüyordu.
  
  bir gün gene bir topluluk çalışmasıyla maddelerle uğraşırken eskiden yazdığım bir maddeye denk geldim, değişiklik yapılmıştı. ama normal bir değişiklik değildi bu. zaten normal değişiklik olduğunda çok seviniyordum. oraya yazdığım bilgi yanlış olabilir, herkes her şeyi bilemez, ama vikipedide yazdığınızı değiştiren kişi sizin kişiliğinizi, tipinizi, yaşınızı, mesleğinizi, gelir durumunuzu bilmeden sadece orada yazılanın doğru ya da yanlış olduğunu düşünerek, kırmadan, eleştirmeden, yüzünüze vurmadan hatta çoğu zaman sizin yazdığınızı bile bilmeden yanlışınızı düzeltir. bundan daha önemli ne olabilir ki? neyse, benim gördüğüm değişiklik ise yazdığım şeylerin arasına küfürlerin yazılmasıydı. hayır siyasi bir konu, futbol konusu veya öyle taraf tutulacak bir madde değildi. bir insanın nefret edeceği veya onda kızgınlık yaratacak şeylerde yazmamıştım. neden küfür edildiğini kendi başıma anlamaya çalışıyordum. yöneticilere (o zamanlar yönetici deniyordu) sordum ve onlarda vandalizm ile ilgili sayfaları okumamı tavsiye ettiler. işte o zaman anladım ki vikipediyi sadece geliştirmek, güzelleştirmek yetmiyor aynı zamanda korumak gerekiyor ve bunun içinde insan gücüne büyük ihtiyaç var. vikipedide geçirdiğim zamanın yarısını vandalizm ile mücadele yarısını ise yazarak geçirmeye başladım.
  
  vandalizm ile mücadele ettiğim zamanlarda büyük sorunları olan maddelerle karşılaşmaya başladım. o maddelerin sorunlarını çözmek için daha fazla vikipedi kurallarıyla haşır neşir olmaya başladım. karşıma sorunlu madde çıktıkça ben vikipedinin işleyişini ve kurallarını daha çok öğrenir oldum. tabi vikipedinin pek çok kuranlı yönergesi eksikti. ben de ingilizce vikipedinin kurallarını okumaya başladım. işte böyle bir zamanda vikipedi topluluğu beni hizmetli seçti. artık sadece vikipedi kurallarını bilmem yetmiyor özümsemem gerekiyordu. ben de kuralların, yönergelerin özünü anlamak için ingilizce vikipedinin tartışma sayfalarını okumaya, örnek olaylarını incelemeye başladım. artık vaktimin yarısını vikipedi işleyişini, kurallarını felsefesini öğrenmek ile diğer yarısını vandalizm ile mücadele ve yazmakla geçiriyordum.
  
  vikipedinin derinliklerine daldıkça görüm ki vandalizmden daha büyük problemler var. insanların vikipedide yazma şevkini kıran troller, kendi düşünceleri, ideolojileri, taraflarına göre vikipediyi şekillendirmeye çalışan, gruplaşmış, birbirine bağlı gruplar ve tabiki bunların kuklaları. bunlarla da mücadele etmeye çalıştım. bu mücadeledeki en önemli nokta saf bir tarafsızlıkla hareket etmekti. vikipedi topluluğu nihayetinde vikipedinn kurallarına uyan kişilerin çoğunlukta olduğu bir topluluktu. her hareketinde tarafsız davranabilen kişi de bu topluluğun desteğini alacaktır ve yukarıda saydığım zararlılarla mücadele de ancak topluluğun desteğini aldığınızda işe yarar sonuçlar verir. yukarıda saydığım her şeyde çok büyük ahmaklıklar, hatalar, saçmalıklar, başarısızlıklar yapmışımdır kendimce ama hep tarafsız kaldım. bundan eminim. bana gelen e-postalardaki tehditleri çıkarınca ben gsli, fbli, anarşist, komünist, israil yanlısı, abd yanlısı, açık toplumcu, sünni, alevi, müslüman, hıristiyan, yahudi, liberal, faşist, kemalist, milliyetçi, ulusalcı, turancı, sağcı, solcu, kürt, ermeni, rum, yukarı bilmem ne köylü, aşağı bilmem ne köylü, metalci, rockçı yani aklınıza gelebilecek her şey olmakla itham edildim. bu tarafsız olma çabası ve bunu bu kadar benimsemem aslında vikipedinin bana bir zararıdır. vikipedinin başından kalktıktan sonra o mekanikleşmiş halimi kolay kolay üzerimden atamazdım.
  
  bütün bu süreç sonunda artık sevdiğim için değil zorunda olduğum için vikipediye giriyorum gibi bir his uyandı içimde. vikipedide geçirdiğim vaktin tamamını diğer kullanıcıların sorularını yanıtlamak, onlara yardım etmek, büyük tartışamaları sürekli kontrol edip kural ihlalleri olup olmadığına bakmak, troll, vandal gibilerle mücadele edip onların verdikleri zararları düzeltmekle geçirmeye başlamıştım. halbuki ben oraya bilgilerimi aktarabildiğim en kaliteli ortam olduğu için sevmiştim.