ahlak felsefesi

• bazı filozofların ahlak anlayışları
  
  sokrates'e göre;
  • insanın eylemlerini belirleyen bir takım temel normlar ve değerler vardır.
  • bu değerlerin kaynağı insanda değildir.
  • insanın nasıl eylemde bulunacağına, bu değerler ışığında akıl karar vermelidir.
  
  platon'a göre
  • bir eylemin iyi ya da kötü olmasını, "iyi ideası"na uygun olup olmamasına bağlıyor.
  • insanın en yüksek amacı, iyi ideası'na ulaşmaktır.
  
  aristoteles;
  
  • aristoteles'e göre insan, mutluluğa ulaşmak için aşırı uçlardan kaçınmalı, orta yolu seçmelidir.
  • gözü kara ile korkaklık arasında orta yol olan cesareti, müsriflik ile cimrilik arasında orta yol olan cömertliği seçmelidir.
  
  spinoza;
  
  • spinoza'ya göre evren, “makro kozmos” ve “mikro kozmos” olarak ikiye ayrılmıştır.
  • başlangıçta bir olan bu iki evren, insanın duygu ve tutkularının esiri olası yüzünden ayrışmıştır.
  • neyin iyi, neyin kötü olduğu makro kozmosun doğasında belli ve gizlidir.
  • insan duygu ve tutkularının esiri olmaktan kurtularak “makro kozmos”un doğasına geri dönüp bu ilkelere sahip olmalıdır.
  
  kant;
  
  • kant'a göre ise ahlâki eylemin amacı mutluluk değil "ödev" olmalıdır.
  • ödev, iyiyi istemedir. bunun gerçekleşmesi ya da gerçekleşmemesi önemli değildir.
  • ona göre bir eylem, "ödev" duygusundan dolayı gerçekleştirilmişse, ahlakidir.
  • kant'a göre bir eylemin gerisindeki ilke, eylemin kendisinden ve sonucundan daha önemlidir.
  • "öyle davran ki, eylemine ölçü aldığın ilke, tüm insanlar için genel bir yasa haline gelebilsin" ilkesi onun evrensel ahlak anlayışını ortaya koymaktadır.
  • insanlar, ahlak yasalarını tüm insanlar için geçerli olabilecek şekilde koydukları için evrensel ve mutlaktır.
  
  kaynak: felsefe.gen.tr